Collegedictaat Farmaceutische
Technologie
Introductie Farmaceutische Technologie 7
september 2021
Leerdoelen
Het verkrijgen van basiskennis van / inzicht in:
a) Toedieningsroutes voor geneesmiddelen
b) Fysiologische uitdagingen voor orale toediening
c) Chemische uitdagingen voor orale toediening
d) Bereiding (en analyse) van tabletten voor orale toediening
e) Kennis kunnen toepassen
Belangrijke onderdelen:
Fysiologische factoren die een rol spelen bij de afgifte en opname van geneesmiddelen uit de
diverse toedieningsvormen
Het gebruik en de functie van hulpstoffen voor een toedieningsvorm
De analyse van het product en de afgifte van de werkzame stof uit de toedieningsvorm
Tentamen: namen verschillende hulpstoffen uit je hoofd kennen! Ook weten wat hun functie is. Als je
een lijst met ingrediënten krijgt moet je kunnen aangeven welke hulpstoffen welke functie hebben,
dus vooral herkennen.
HC-1: De juiste toedieningsvorm kiezen 7 september
2021
Leerdoelen
1. Biofarmaceutische aspecten
De student heeft kennis en inzicht van onderstaande onderwerpen en is in
staat de onderwerpen toe te passen in biofarmaceutische vraagstukken:
Farmacokinetische en farmacodynamische aspecten
Absorptiesnelheid
Bio-equivalentie
Toedieningsvorm en invloed op snelheid en mate van absorptie.
Absorptie in de darm (Lipinski), permeabiliteit en de wet van Fick.
Gelijkwaardigheid van preparaten (chemisch, farmaceutisch, biologisch, therapeutisch).
Toedieningsregime en plasmaspiegel, doseringsschema en herhaalde toediening.
2. Tabletten formulering en bereiding
De student heeft inzicht in het formuleren van tabletten en bijbehorende kinetiek
Formulering
,De formulering bestaat uit de werkzame stof (API) + hulpstoffen. De primaire verpakking hoort hier
dus niet bij. API = active pharmaceutical ingrediënt.
De meeste geneesmiddelen die tegenwoordig worden geproduceerd zijn voor oraal gebruik
(tabletten). Het aantal injecties voor speciale ziekten neemt steeds meer toe.
Waarom liever oraal dan andere routes?
Erg precieze dosering.
Zelf invloed op de mate van afgifte van het farmacon (via formulering)
o Patiënten kunnen het zelf innemen zonder begeleiding.
Makkelijke toedieningsvorm – compliance.
Goedkoop te produceren (vooral tabletten).
Waarom geen oraal?
Slikproblemen bij patiënten.
Therapietrouw; mensen vergeten tabletten weleens in te nemen.
Biobeschikbaarheid (first-pass effect).
Verschil tussen een pil en een tablet.
We gebruiken tegenwoordig geen pillen meer, alleen tabletten. Hoe werden pillen gemaakt:
1) Mengsel wordt in een mortier tot een soort pasta gevormd.
2) Uitgerold in een slang.
3) In stukjes gesneden.
4) Tot bolletjes gerold.
Problemen met deze manier van pillen maken:
Hoeveelheid API is niet uniform in elke pil.
Tijdrovend.
Contaminatie.
Daarnaast is het produceren van tabletten erg moeilijk op grote schaal en zijn er verschillen tussen
apotheken en apothekers. Daarom worden tegenwoordig alleen nog tabletten gebruikt.
Verschillende orale toedieningsvormen
Tabletten
Capsules
Dragees; bevatten een suikerlaagje. Suikers worden vaak toegevoegd voor de smaak. Het
probleem met suikers is dat deze erg slecht zijn voor bijvoorbeeld diabetes patiënten. Als een
zorgverzekeraar alleen een bepaald merk medicijnen vergoed (met suikers) is dit een
probleem. Echter kan een arts een bepaald merk voorschrijven, dan wordt het wel vergoed.
Poeder
Drankjes.
Hoe worden tabletten gemaakt?
Er is een filling shoe waar het poeder
naar binnen stroomt. De top punch
drukt vervolgens het poeder samen met
de bottom punch, waardoor allerlei
, bindingen worden gevormd. Vervolgens wordt het tablet automatisch vrijgelaten en valt het naar
beneden.
De poedereigenschappen bepalen hoe goed een tablet werkt. Een tablet bestaat namelijk uit poeder,
waar hulpmiddelen aan toe worden gevoegd. Deze hulpstoffen worden toegevoegd, zodat het tablet
bijvoorbeeld niet direct uit elkaar valt in de mond, of zodat er geen klonten ontstaan die vast blijven
zitten in de vulkamer.
Poeder heeft een beperkte tijd om in de vulkamer te stromen.
o Stromingseigenschappen moeten hoog zijn.
In de vulkamer is beperkte ruimte.
o Dichtheid en schijnbare dichtheid moeten worden verhoogd.
Er wordt met een vaste kracht geperst.
o Krachtbestendigheid.
o Compressability:
Te zacht: tabletten vallen uit elkaar of er ontstaat geen tablet.
Te hard: tabletten lossen niet op of tabletten breken snel.
Formulering = een combinatie van hulpstoffen bedoeld om de werkzame stof te kunnen doseren,
stabiliseren, op een gewenste wijze in het lichaam af te geven, etc.
Werkzame stof = een chemische of biologische verbinding die in het lichaam bepaalde fysiologische
parameters of het ziektebeeld wijzigt.
Essentiële vragen voor de formulering
Waar in het lichaam moet het middel werken?
Hoe snel moet het gaan werken?
Hoe lang moet het werken?
aan welke criteria moet het voldoen?
Een oplossing om de actieve stof van het geneesmiddel te beschermen, is door het tablet te coaten.
Een coating moet lipofiel zijn om de hersenbarrière in te kunnen. Daarnaast moet je rekening houden
met de pH waarde en surfactants. Hoe dikker de coating, hoe beter je API beschermd is en hoe
verder het dus in je maag-darmkanaal komt.
Criteria voor een geneesmiddel
1. Biofarmaceutische aspecten
Centrale vraag: Hoe krijgen wij de stof op de juiste plaats in het lichaam, in de juiste concentratie
gedurende de juiste tijdsduur?
1a. Membraanpassage
Lipinski’s rule of 5 voor orale toediening:
Mw < 500 Da (g/mol)
Log P < 5
H-bond donor < 5
o OH, NF, FH groepen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurvdende. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.