This document is a summary of Feniks chapter 5 , the newest version of the book. There is some extra information from the elder book in the summary, but I only left this information in if it was interesting or necessary. This summary helped me passing my exams en was very handy. There is a time lin...
Hoofdstuk 5
Vroegmoderne tijd 1500-1800
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Paragraaf 1: De wereld wordt groter
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Spaanse ontdekkingsreizigers en welke
gevolgen hadden hun ontdekkingsreizen?
Kenmerkende aspecten:
- Het begin van de Europese overzeese expansie
- Het veranderende mens- en wereldbeeld van een nieuwe wetenschappelijke
belangstelling
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid
Wereldbeeld rond 1450
- Kaarten van de wereldzeeën nog niet erg betrouwbaar
- Wereld: plat of rond?
Toscanelli (1392-1482): cartograaf, verwerkte gegevens van zeelui die kennis over
zeeroutes, zeestromingen en windrichtingen uitwisselden. Wetenschapper uit Florence.
Leerde wereldkaarten kennen die waren gemaakt door Griekse cartografen uit de eerste
eeuw (bv Ptolemeus en Strabo).
Omstreeks 1450 beperkte het wereldbeeld van de Europeanen zich tot Europa, Noord-Afrika
en kleine delen van Azië. In de late Middeleeuwen werd de handel steeds internationaler.
Handelaren uit Genua en vooral uit Venetië kochten producten van handelaren uit Azië en
Noord-Afrika. Die handelswaren werden samen met producten uit het Middellandse
Zeegebied onder andere naar Brugge in Vlaanderen gebracht. Handelaren uit het Noordzee-
en Oostzee Gebied brachten handelsgoederen uit dat gebied naar Brugge: knooppunt
tussen beide handelsnetwerken.
Rond 1450 was de topografische kaart van het Middellandse Zeegebied dankzij alle
handelscontacten behoorlijk gedetailleerd en betrouwbaar. Dit gold nog niet voor een
wereldkaart.
Portugezen gaan voor
Doordat de Arabieren, Ottomanen en Noord-Italianen wilden verdienen aan de
handel in Aziatische producten werden deze producten in landen als Portugal en
Spanje erg duur → zelf handelen zou goedkoper zijn. Op land weigerden
Arabieren en Ottomanen Europese handelaars → Portugese koningen
organiseerden ontdekkingsreizen langs de Afrikaanse kust op zoek naar een
zeeroute naar Indië. De Portugezen verkenden telkens verschillende
eilandengroepen lang de Afrikaanse kust, deze dienden telkens als basis voor
verdere reizen.
1488: Bartholomeus Diaz voerde als eerst om de zuidpunt van Afrika. 1497: Vasco da Gama
bereikte de westkust van India. Vanuit de factorijen dreven de Portugezen handel met de
inheemse bevolking. De Portugezen veroverden een belangrijk aandeel in de handel van
, zijde, specerijen en andere Aziatische producten. Portugal beheerst de zeeroute, de
Ottomanen de landroute.
Motieven om op reis te gaan:
- Tussenhandel via Venetië te duur. Over land onmogelijk om zelf naar Indië te gaan:
Arabieren lieten geen Europese handelaren toe in hun gebieden (mogelijkheid tot
handeldrijven).
- Het verspreiden van het Christendom overal ter wereld.
- Koningen: macht en status vergroten.
- (voor Portugezen en Spanjaarden: Reconquista: het terugdringen van de invloed van
de Islam).
Portugezen (zeevarend volk) gaan op ontdekkingsreis
- Wagen zich steeds verder langs de Afrikaanse kunst
- Economische drijfveer: kruiden en specerijen via de landroute worden
steeds duurder → op zoek naar een nieuwe handelsroute
Spanje volgt Portugal
Spanje: reconquista 1492 voltooid: herovering van Granada
- Isabella en Ferdinand: Columbus (kende de kaart van Toscanelli) uit Genua krijgt de
schepen in 1492. Columbus komt aan in de Caraïben.
- Om te voorkomen dat in de Nieuwe Wereld Spanje en Portugal in oorlog zouden
raken werd onder leiding van de paus in 1494 het Verdrag van Tordesillas opgericht.
Westelijke helft van de wereld: Spanje en oostelijke deel aan: Portugal toegewezen.
- Amerigo Vespucci → continent Amerika. Beseft dat het ontdekte gebied
een onbekend werelddeel was. Hij besefte dat bij het sluiten van het
Verdrag van Tordesillas de scheidslijn te ver naar rechts was gegaan en
dat daardoor Brazilië onbedoeld in Portugese handen was gekomen.
- 1519: reis om de wereld: Magalhaes (zeer moeizame expeditie)
Spanje was (Rooms-)katholiek.
De ondergang van de Azteken:
Azteken = Inheems volk met een hoogontwikkelde cultuur die oppermachtig was in Midden-
Amerika.
Conquistadores (= spaanse ontdekkingsreizigers die een groot deel van Midden- en Zuid-
Amerika onder Spaans bestuur brachten) gingen na Columbus ook naar Amerika voor goud.
1519: Herman Cortès viel gebied van de Azteken binnen. De conquistadores sloten
bondgenootschappen met inheemse stammen die vijandig stonden tegenover de
Azteken → gevechten braken uit. Na twee jaar gaven de Azteken zich over.
Hoofdstad Tenochtitlan (200.000 mensen) had bloeiende economie met als
betaalmiddel cacaobonen. Priesters stonden in hoog aanzien, omdat ze contact met
natuurgoden hadden.
Hernan Cortes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimvanthof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
