De Nederlandse Opstand
Oorzaken opstand
Vervolgen protestanten
Sterke positie burgerij (verkregen via privileges)
Centralisatie Karel V & Filips II ► maken privileges ongedaan
Reformatie (vanaf 1560 groeiend aantal Calvinisten), zie KA 14 & 19 ► boekdrukkunst,
toename geletterdheid
Karel V > tegen opkomst protestantisme want hij wil een Rooms Katholiek Rijk > in Duitsland
ontstaan vorstendommen met aanhang Lutheranisme
Centralisatie is belangrijk voor de opstand omdat belastingen heffen lastiger is waardoor:
- De macht van edelen afneemt
- Karel V of Filips II geld nodig heeft heffen ze belasting, waardoor de onrust en de
ontevredenheid stijgt
De Reformatie (1517) & de Contrareformatie
Rooms Katholieke Kerk Lutheranisme (Duitsland, Calvinisme ( Nederlanden,
Zweden) Frankrijk)
- Sterk hiërarchisch, - Kerk heeft zelf - Afwijzing sacramenten
paus de baas bepaalde en gebruiken
- Vriendjespolitiek machtsaanspraken - God is almachtig
tussen paus en hoge gemaakt - Mens is slecht
geestelijken - Bijbel is het - Andere religies mogen
- Celibaat geestelijken uitgangspunt en is in vervolgd worden
- Bijbel in latijn, niet de volkstaal - Gelovigen zijn in de
voor burgers - Mens hoeft niet voor kerk gelijk
- Rituelen, beelden, zijn eigen redding te - Overheid is een
ceremonies zorgen dienares van god
- Priester leest, niet zelf - Verzet aflaten handel - Als de koning een tiran
lezen - Luther handhaaft is mag je hem afzetten
- Biecht, sacramenten, bisschoppen - De mens leeft een
aflaten - Weg met kloosters somber leven en moet
- Kerk kan zonden - Koning is de baas van hard werken
afkopen de staat, koning - Beelden worden
- Kloosters bepaalt religie en mag afgewezen
niet worden afgezet
Philips II > haat calvinisten > vervolgt calvinisten en protestanten (heftig)
, Margaretha van Parma nieuwe landvoogdes Nederlanden:
Luistert naar lage edelen i.p.v. hoge edelen om opstand te voorkomen
Gaat protestanten beschermen waardoor calvinisme makkelijk verspreid kan worden
Beeldenstorm
Filips II geeft schuld aan adel en stuurt een leger naar de Nederlanden > Margaretha wordt afgezet >
Hertog van Alva wordt landvoogd:
Stelt Raad van Beroerten in
Protestanten vluchten naar Duitsland
Willem van Oranje roept verzet op
Begint een invasie met zelf betaalde huurlegers (mislukt)
Willem van Oranje geeft toestemming aan watergeuzen om een guerrilla uit te voeren op
het land en ter zee
Deel Statenvergadering gewest Holland benoemt Willem van Oranje tot stadhouder
(revolutionair want nog nooit eerder zonder toestemming heer (Filips II) of landvoogd (Alva)
Franse calvinisten komen niet opdagen > leiders worden afgeslacht
Alva slaat opstand niet helemaal neer > voert schrikbewind
!doel van Willem van Oranje was om katholieken en protestanten vredig samen te laten leven!
Het verzet is NIET tegen de koning
Requenses wordt aangesteld:
Mislukte belegeringen
1574 > Alkmaar verloren aan Geuzen
1576 > onverwachte dood
Geldtekort
Vanaf 1585 daling inkomsten Filips II
Door het geldtekort kunnen de Spaanse soldaten niet betaald worden waardoor ze op plundertocht
gaan (Antwerpen)
Hierdoor wordt de Pacificatie van Gent aangesteld (1576):
De Spaanse troepen moeten weg
Geen vervolgingen meer op godsdienstig gebied
Holland + Zeeland alleen calvinisme maar wel gewetensvrijheid
Overige gewesten zelf godsdienstvrijheid
Mislukt door:
Calvinisten grijpen de macht in Vlaamse steden
1579 > Unie van Atrecht > paar Zuidelijke gewesten aan Spaanse kant
Calvinisme wordt als enige toegestaan in het Noorden
Ontstaan Republiek:
I. Unie Van Utrecht (1579)
- Tegen Spanje
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verakooy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.