Dit document bevat samenvattingen + kenmerkende aspecten van tijdvak 5 t/m tijdvak 7. + Aantekeningen van Jort geschiedenis. Ik had op mijn eindexamen een 8 gehaald.
5.1 Renaissance en humanisme.
KA: - Het veranderde mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe
wetenschappelijke belangstelling.
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
Nieuw wereldbeeld voor bovenlaag v rijke handelaren (vooral, ook burgers)
Wereldbeeld id middeleeuwen: Motto ‘’Memento mori’’ stond centraal, denk eraan dat je zult
sterven. Het belangrijkste leven is het leven na de dood. Het eeuwige leven, en als je dan doodging
was de vraag of je naar de hemel of naar de hel zult gaan. ‘’ denk eraan op een dag zul je doodgaan
en dan zal god beslissen of je naar de hemel of naar de hel zult gaan. Zorg ervoor dat je als een goed
Christen leeft en volg de regels van de bijbel en de kerk.
Renaissance: Carpe diem, pluk de dag. Geniet van het leven. Het leven op aarde is ook belangrijk.
Hoe genoten zij van het leven? Zij lieten allerlei grote paleizen bouwen en die werden ingericht
volgens de mode van de Grieken en de romeinen.> Nieuwe belangstelling v klassieke erfgoed.
Met klassiek wordt bedoeld alles wat over is gebleven uit de tijd van de Grieken en de Romeinen.
Klassieke cultuur werd wedergeboren > Renaissance = wedergeboorte.
Architectuur en kunst op basis van de klassieke vormentaal. Klasieke vormen zoals zuilen, ronde
bogen en koepels. Ook de ontdekking van het perspectief droeg bij aan een vernieuwing in de
schilderkunst.
Beeldhouwers onderzochten de anatomie, houdingen en gezichtsuitdrukkingen van mensen om
personages levensecht te kunnen uitbeelden.
In de renaissance kwam ook het humanisme sterk opzetten. Humanisten waren geleerden die op
basis van de geschriften van de oude Grieken en Romeinen probeerde om de wereld beter te
begrijpen. Hoe deden ze dat? Zij zagen dat in de middeleeuwen door de christelijke monniken de
teksten van de Grieken en Romeinen vaak aangepast waren. Er werden christelijke boodschappen in
aangebracht en de humanisten vonden dat dat niet kon. De bedoeling van de Griekse maker moest
centraal staan.
Wat gingen zij doen? Zij gingen opzoek naar zo’n oud mogelijke teksten van die Grieken en
Romeinen, daarvoor moesten zij zowel Grieks en Latijns kennen. Ze gingen de oorspronkelijke
teksten vergelijken met de teksten uit hun eigen tijd. Ze gingen ze gewoon naast elkaar leggen en
regel v regel met elkaar vergelijken. En als ze dan zagen dat er iets was aangepast haalden ze dat
eruit. Daarbij vertoonde humanisten 2 belangrijke kenmerken: 1 kritische denkhouding. 2universele
mens,( mens die van alles verstand had) Een goed voorbeeld van een universeel mens van Leonardo
La Vinci. Die 2 zaken , kritische denkhouding + universele mens zorgen ervoor dat er een nieuwe
wetenschappelijke belangstelling komt. Op systematische/rationele manier zaken onderzoeken om
tot nieuwe kennis te komen. Humanisten probeerde de wereld te verklaren op een rationele manier.
, 5.2 De Europese expansie
KA:- Het begin van de Europese overzeese expansie
West-Europeanen hebben een beperkt wereldbeeld. Ze hadden alleen een goed beeld over Europa,
Noord-Afrika en de Arabische wereld. Voor de rest van de wereld had men geen idee.
Hier komt veranderingen in want vanaf de 15 e eeuw begint de Europese expansie:
2 Landen beginnen er in het bijzonder mee, de landen waaruit al die routes vertrekken: Spanje en
Portugal.
Redenen voor de Europese expansie:
Economische redenen: Handel; Specerijen, zijde, goud en zilver. Probleem: Islamitische handelaren
lieten christenen niet door daarom gaan ze het over zee proberen.
Politieke motieven: Veroveren van een groot rijk.
Culturele redenen: Verspreiding van het christendom, nieuwsgierigheid en zucht naar avontuur.
Met de reizen van Columbus begint eigenlijk de verovering van midden en zuid Amerika.
De spaanse veroveraars worden ook wel Spaanse conquistadores(veroveraars) genoemd. Zij
koloniseren de rijken van de Azteken en de Inca’s en dat heeft negatieve gevolgen voor de indianen:
- Indianen sterven massaal door Europese ziektes. -Indianen worden gekerstend. -Indianen worden
gedwongen tot arbeid.
Toen kwam er protest van katholieke priesters. Tegen de slechte behandeling van indianen. Zij
hadden indianen net tot christenen bekeerd en vonden dan ook tot mede christenen niet zo
behandeld moesten worden, uiteindelijk werd hier gehoor aan gegeven. Nieuwe Spaanse wetten.
Maar er waren wel mensen nodig om op die plantages te werken >>>>>>>>>>>>>>>>>.>
1942: begin trans-Atlantische slavenhandel. Import van Afrikaanse slaven vormt het begin v de
driehoek handel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper darcygeers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.