Samenvatting aardrijkskunde arm en rijk Hoofdstuk 3 en 4
Hoofdstuk 3 de olifant ontwaakt
par 1
Rond 1900 is Groot-Brittannië een wereldrijk en een van machtigste landen ter wereld. India was
deel van deze kolonie. Door de industrialisatie en de explosieve bevolkingsgroei is het verenigd
koninkrijk in de negentiende eeuw sterk verstedelijkt. De behoefte aan grondstoffen en
afzetgebieden voor de industrieproducten is dan groot. India stond in dienst van de Britse
vooruitgang en is een exploitatiekolonie. India levert veel grondstoffen. Daarom worden aan de kust
van India zeehavens gegraven en er worden spoorwegen aangelegd die de grondstofgebieden met
de havensteden verbinden. Andere landen worden veel gebruikt als vestigingskolonie.
Na twee wereldoorlogen en een wereldcrisis stond de leidende positie van Groot-Brittannië onder
druk. In 1947 werd onder aanvoering van Mahatma Gandhi de dekolonisatie een feit. Uit de
voormalige Britse kolonie ontstonden 4 landen: India, Sri Lanka, Pakistan en Bangladesh. India werd
een democratische republiek met een eigen grondwet. Brittannië heeft economisch en sociaal-
cultureel hun sporen nagelaten. Veel Indiërs zijn naar Groot-Brittannië geëmigreerd, omdat ze
verwachtten daar een beter bestaan op te bouwen. Rond 1800 is Groot-Brittannië net als de andere
Europese landen, een plattelandssamenleving. Nu woont ongeveer 90% in stedelijk gebied. De snelle
verstedelijking begon met de uitvinding van de stoommachine, werd gedolven in steenkoolmijnen.
Rondom de mijnen werden fabrieken gebouwd. Boeren kwamen naar de stad om daar te gaan
wonen en te werken. In India gaat dit veel langzamer. Deze steden tonen ook duidelijk een
tweedeling. De rijkere mensen wonen in gated community’s. de arme stadsbevolking woont in slums
waarvan een deel tegen het centrum aan is geplakt. Na de Tweede Wereldoorlog raakte de zware
industrie in Groot-Brittannië in verval. De arbeiders waren te duur geworden en concurrentie van
lageloonlanden was groot. Er vond de-industrialisatie plaats en het land veranderde in een
diensteconomie. De dienstverlenende bedrijven vestigen zich liever in de steden. Ze zoeken een
aantrekkelijke en levendige omgeving en hoogopgeleid personeel. De metropool in London is een
aantrekkelijke vestigingsplaats voor moderne bedrijven en kapitaalkrachtige multinationale
ondernemingen. De grote bedrijven trekken veel hoogopgeleide mensen aan, waardoor er in de stad
meer wordt verdiend dan in de rest van het land. Het verschil met de rest van het land stijgt: de
regionale ongelijkheid neemt toe.
Par 2
Om de wereld te verdelen in arme en rijke gebieden gebruiken we ontwikkelingskenmerken die laten
zien of een land ontwikkeld is of niet. Het bnp per inwoner is de meest gebruikte indicator ook de
beschikbaarheid van basisbehoeften of het geboortecijfer, de levensverwachting, het
energieverbruik, de bevolkingsgroei en de verstedelijking zijn belangrijk om naar te kijken. Het bnp is
de totale productie van goederen en diensten in een land in een jaar, uitgedrukt in geld. Het gebruik
van het bnp per inwoner heeft een aantal nadelen: het is een gemiddelde het inkomen in
ontwikkelingslanden zijn meestal ongelijk. Ook de regionale ongelijkheid is vaak groot. In arme
landen ligt het inkomen in de stad meestal hoger dan op het plateland. Bovendien wordt het bnp in
dollars uitgedrukt wat met de wisselkoers een verkeerd beeld kan geven van het bnp. Ook de
verschillen in koopkracht in veel ontwikkelingslanden liggen de prijzen van producten lager. Met een
dollar kun je in een arm land meer kopen dan in bijv. Nederland. Het bruto regionaal product (brp) is
zeer verschillend. Bruto binnenlands product (bbp) tellen de mensen in het buitenland niet mee. Het
gaat om de productie binnen een land. Vanwege de nadelen van het gebruik van het bnp per
inwoner hebben de Verenigde Naties een andere indicator ontwikkeld: de human development index
(hdi). Ze doen dit via punten en letten op drie kenmerken: economisch kenmerk (bnp per inwoner),
een demografisch kenmerk (de levensverwachting) en een sociaal-cultureel kenmerk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper judithvanhulten3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.