Reader Superdiversiteit het beroep
Tekst 1: 1. Cluster van beroepen: breed internationaal vakgebied → Kennis en handelingsgebied
Wat is sw ➔ (Vele takken, een stam). SW verzamelnaam van verschillende beroepen, zoals
maatschappelijk werk, Sociaal Pedagogische hulpverlening, cultureel maatschappelijke
vorming
Beroepsvereniging: professionals in sociaal werk (BPSW_
Branchevereniging: sociaal werk NL
De social worker werkt met mensen die afhankelijk zijn van zorg, begeleiding, ondersteuning en
hulpverlening. Zij handelt op grond van kennis, houding en vaardigheden geïntegreerd in de werker.
Normatief beroep: vanuit bepaalde waarden werken → beroepscode als richtlijn
2. Aanduiding alle voorzieningen en regelingen zorg/welzijn en het beleid
3. De opleiding
4. Kennisdomein:
• Theorieën, methoden en praktijken
• Specifieke combinatie van theoretische disciplines en wetenschap (psychologie,
pedagogiek en antropologie)
5. Beroepskracht in sociaal domein, Met HBO/WO opleiding noemen we dat sociaal
professionals.
Definitie: SW is een praktijkgerichte professie en een academische discipline die maatschappelijke verandering,
Doelen sociale cohesie en de emancipatie en zelfstandigheid bevordert. Principes van sociale
Fundamentele rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan
principes centraal in het sociaal werk. Versterkt door theorieën van sociaal werk, sociale wetenschappen,
Vanuit kennis geesteswetenschappen en relevante lokale kennis, stimuleert het sociaal werk mensen en instituties
om uitdagingen in het leven aan te gaan en het welzijn van individu en samenleving te verbeteren.
Oriëntaties 1. Mensen ondersteunen om zelf verantwoordelijk en medeverantwoordelijk te zijn en hun
sociale rechten te realiseren
2. Aanpassen aan/ anticiperen op complexe veranderingen maatschappij → politiek en sociaal
beleid
• van verzorgingsstaat naar participatiemy, nadruk op burgerschap en participatie
Kerntaken - ondersteunen / wegwijs maken (informatie, advies, verwijzing en toeleiding, diagnose stellen
en indicatie)
- voor iemand zorgen (zowel uitvoerend, maar ook managen)
- ontwikkelen/ opvoeden (agogisch)
- ingrijpen en optreden (interventies)
- gedrag beïnvloeden
• preventief (voorkomen) door ruimtelijke omgeving veranderen en competenties
verstrekten (vaardigheidstraining).
Participatie is een van de centrale doelstellingen van het sociaal werk: meedoen in de samenleving
- Verhoudingen beïnvloeden (mediation = bemiddeling)
- Signaleren, agenderen en politiseren.
Hoofdterreinen - Sociaal werk: welzijn en samenleving (buurten/ wijken/ individuele of collectieve oriëntatie
bv sociale cohesie door burgerinitiatieven en vrijwilligerswerk).
, Reader Superdiversiteit het beroep
- Jeugd: hulp bij vinden plek samenleving
Maatschappelijk opvoeden: de opvoedmilieus (gezin, school en vrijetijd en virtuele)
beschermend en stimulerend
- Sociaal werk/zorg: langdurige zorg voor mensen met (ernstige) beperking op fysiek, psychisch,
sociaal gebied
Concrete diensten leveren, nauwe samenwerking met andere disciplines.
Klassieke verzorgingsstaat: compenserend van noodlot (ziekte, armoede en achterstand) door
collectieve voorzieningen (uitkeringen, onderwijs, volkshuisvesting).
- Huidige beeld verzorgingsstaat is negatief:
- Nadelen:
• Veranderende organisatie van solidariteit(van directe naar indirecte belasting). De
Transformatie van solidariteit werd anoniem en abstract
verzorgingsstaat Sociale problemen aan zicht onttrokken (bv armoede = stille armoede)
Mensen wilde waar voor hun belastinggelden → eisen individuele rechten op, consument
van de verzorgingsstaat / calculerende burger/ freerider gedrag (onrechtmatig gebruik=
fraude)
• Bureaucratischer
• Mensen te afhankelijk
➔ Beleidstrend opzettelijke ombuiging om veranderingen door te voeren naar activerende
verzorgingsstaat (participatie samenleving)
• Ontvanger sociale voorzieningen moet solidair met belastingbetaler zijn door leveren van
tegenprestatie en gebruiken maken van hun mogelijkheden
Globalisering en technolisering
- Individualisering: eigen keuzes maken en richting kiezen in samenleving die steeds complexer
en onduidelijker wordt (wat is goed/fout: milieu, westerse waarden) en er minder
vastigheden zijn
- Meer en andere sociale contacten: je moet je makkelijk sociaal aan kunnen passen, anders val
je erbuiten
- Complexere maatschappij
➔ Vastlopen in aangeleerd patroon / gezinspatroon: (verwaarlozen/isoleren, motivatie kwijt,
dwangmatig, verslaafd, vereenzamen en agressief).
- Lokalisering: gemeenten verantwoordelijk (WMO, wet op jeugdzorg en PW). Regels
aanpassen aan lokale behoeften
- Meer preventie: op basis van tijdigheid, nabijheid en integraliteit
• Negatieve preventie: barrières opwerpen om negatief gedrag tegen te gaan
• Positieve preventie: burgers zodanig integreren tot zelfredzame en verantwoordelijke
Beleidstrends burgers
- Versterking burgerschap en civil society:
• Burger meer verantwoordelijk voor eigen leef en werkomgeving = actief burgerschap
- Vermaatschappelijking zorg: meer in en door samenleving
• Samenleving moet zich openstellen voor mensen met beperking en helpen bij my
participatie → tegengaan van verhospitalisering
- Privatisering: overheid stoot diensten af naar de markt
• PGB / meer eigen bijdrage / rugzakje op school
, Reader Superdiversiteit het beroep
• Gemeenten doen aanbestedingen voor jeugdzorg/ thuiszorg
- Bevorderen van participeren
• Wat beweegt mensen om taken wel of niet op te nemen
• Mogelijkheden zoeken om onderlinge betrokkenheid en directe solidariteit te bevorderen
- Principe van wederkerigheid (ontvangen en geven)
Betekenis • Hoe blijven burgers actief → wat is nodig, wiel der wederkerigheid, cruciale rol overheid
transformatie SW
Niet waardevrij → vanuit bepaalde werken
Mensen helpen verantwoordelijk te zijn voor hun leven en samenleven (tot hun recht laten komen )
en realiseren van sociale rechten (rechten die toegang geven tot voorzieningen en bescherming
bieden tegen mishandeling/ discriminatie en misbruik)
Zelfbeschikkingsrecht
Respect voor anderen, voor privacy en integriteit
- Weg vinden tussen verschillende personen of partijen (beschermende rol)
- Weg tussen mens en systeem of samenleving (intermediaire rol)
- Ingrijpen of niet in verhouding tot zelfbeschikkingsrecht
Ethische waarden - Conflict eigen opvatting en die van een ander
- Betrokkenheid en afstand
- Respecteren van privacy, vertrouwelijkheid en openbaar belang
- Veranderaar: coach/ begeleider → initiator samen met informeel netwerk
Veranderingen brengen in situaties → in participatie/ richting vinden / patronen doorbreken
Dilemma’s - Verbinden: versterkten, onderhouden en benutten netwerk. Beklijven, waarde van inclusie
- Onderzoeken: waar zijn kansen voor verandering, wat is meest urgent. Gedegen analyse
voordat je aanpak maakt.
Rollen