Dit is een samenvatting van het vak geschiedenis voor leerlingen van havo 5. In deze samenvatting is hoofdstuk 2 Duitsland in Europa samengevat en onderverdeeld in de volgende paragrafen:
§1 Interbellum en Tweede Wereldoorlog
§2 Duitsland valt uiteen
§3 In de tijd van de Berlijnse muur en daa...
Geschiedenis Werkplaats Examenkatern samenvatting
Hoofdstuk 2 Duitsland in Europa
§1 Interbellum en Tweede Wereldoorlog (1918-1945)
In de laatste dagen van de 1e WO toen Wilhelm II de absolute macht had in Duitsland braken
er opstanden uit van soldaten en matrozen die weigerden om te vechten voor een oorlog
waarin vredesonderhandelingen al aan bod waren gekomen. Zo kwam er een nieuwe
sociaaldemocratische regering en werd Duitsland in 1918 een republiek, waarna er
wapenstilstand kwam.
De volgende parlementsverkiezingen werden gewonnen door de sociaaldemocratische SPD,
die een parlementaire democratie opbouwde. In 1919 nam het parlement een grondwet aan
van de Republiek van Weimar.
Het verdrag van Versailles die Duitsland kreeg in 1919 zorgde ook voor minder vertrouwen,
omdat Duitsland de volledige schuld van de 1e WO had gekregen en hoge herstelbetalingen
moest betalen. Verder moest Duitsland ook grondgebied en koloniën afstaan en mochten ze
alleen maar een klein leger hebben.
De Duitse democratie was wankel en had veel tegenhangers:
- De communistische KPD wil, net als in Rusland, een communistische staat zonder
parlement en politieke partijen. Ze probeerde de macht te grijpen in Berlijn maar dit
mislukt. Als reactie hierop verhuist de sociaaldemocratische regering naar Weimar.
- De conservatieven wouden terug naar de ouden toestand waarin het parlement
weinig inspraak had. Ze vonden samen met de rechtsextremisten dat de mensen die
meewerkten met het verdrag landverraders waren. Duitsland had volgens hen de
oorlog niet verloren, maar was het ten onder gegaan door ‘een dolkstoot in de rug’
van de democratische leiders die om een wapenstilstand hadden gevraagd en de
socialistische burgers die in opstand waren gekomen. Deze dolkstootlegende was
onjuist maar leek geloofwaardig, omdat er met legerpropaganda alleen maar
successen werden gemeld.
- Links en Rechtse extremisten kwamen in opstand met straatgevechten. Hierdoor
verloor de bevolking het vertrouwen in de democratie.
Door de dolkstootlegende verloren de democratische partijen de verkiezingen hun
meerderheid en waren ze afhankelijk van de steun van conservatieven.
De Duitse economie was rampzalig door de herstelbetalingen en het verlies van gebieden
met veel grondstoffen. De economie liep in 1923 stil door ruzie met de geallieerden over
deze betalingen. Doordat Duitsland niet snel genoeg betaalde ging Frankrijk het Roergebied
bezetten om grondstoffen en machines weg te halen. De Duitse regering lieten mensen
staken tegen deze bezetting en drukte veel nieuw geld voor de betaling van de stakers.
Hierdoor ontstond grootte inflatie waardoor de Duitse Mark zijn waarde verloor en mensen
konden bijna niks meer kopen van hun loon.
De Duitsers gaven het verzet tegen de geallieerden op en de geallieerden zagen in dat ze hun
, geld pas terugkregen als de Duitse economie verbeterde. Hiervoor had de Amerikaan Dawes
in 1924 het Dawesplan opgezet zodat Duitsland geld kon lenen voor economisch herstel.
Frankrijk trok zijn leger terug uit het Roergebied en dit samen zorgde in 1924-1929 voor de
opbloei van de Duitse economie en de verdwijning van de internationale spanningen. Ook
was er een culturele bloei, werd Duitsland lid van de Volkenbond en waren er toen weinig
regeringswisselingen.
Door de beurskracht in 1929 werd Duitsland hard getroffen door de wereldcrisis, waardoor
veel Duisters gingen stemmen op totalitaire partijen. Door de crisis waren er veel
regeringswisselingen en verliest het parlement zijn vertrouwen. De communistische KPD en
de nationaalsocialistische NSDAP van Alsof Hitler kregen veel stemmen. De NSDAP gaf de
Joden de schuld van alle problemen van Duitsland en dit wordt een massaorganisatie door:
- Het vermogen van Hitler om met een grote groep mensen te spreken (radio/podium).
- Massaal en doeltreffend gebruik van propaganda.
- Machtsvertoon in de SA, een paramilitaire ‘knokploeg’.
De beloftes van Hitler waren dat:
- Hij zou zorgen voor het herstel van de economische crisis.
- Het verdrag van Versailles zal verwerpen.
- Een stabiele blijvende regering zou zijn met sterk leiderschap.
- Hij zou de enige partij zijn die eenheid kon brengen om van Duitsland een
volksgemeinschaft te maken.
Hitler werd rijkskanselier en kort voor de nieuwe verkiezingen stak een communist het
Rijksdaggebouw in brand. Volgens Hitler was deze Rijksdagbrand een teken van de
communistische revolutie dus nam hij om dit te bestrijden maatregelen in waarbij de vrijheid
van meningsuiting en vergadering werden opgeheven. Daarna kwam er de Machtigingswet
die Hitler de macht gaf om zonder het parlement te regeren. De sociaaldemocraten waren
tegen en de communisten waren gevangen en konden niet meestemmen. Deze wet zorgde
voor een totalitaire cultuur.
Het nationaalsocialisme was een combinatie van het fascisme en antisemitisme met de
volgende kenmerken:
- Ze zijn ultra-nationalistisch en anti-communistisch.
- Ze vinden dat niet alle mensen gelijk aan elkaar waren.
- Ze staan voor één sterke leider die handelt op gevoel i.p.v. verstand.
- Geweld is volgens hen een goeie oplossing.
- Ze streefde naar Lebensraum voor het Duitse volk.
- Het Duitse volk was superieur aan andere rassen en er was spraken van een extreem
racistische rassenleer.
De nazi’s begonnen met terreur, censuur van de kunst en media en propaganda aan een
snelle nazificatie en openden concentratiekampen. De SS was hun elite-organisatie die de
gevangenen lieten stierven door zware dwangarbeid. Iedereen die niet hoorde bij de
volksgemeinschaft moest naar de kampen gestuurd worden (politieke tegenstanders,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElenavanVliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
