In deze samenvatting benoem ik alle belangrijke stof voor het tentamen van blok 1.2 (Inleiding in de Onderwijswetenschappen) met betrekking tot probleem 2: visies op leren
L1: Hoe is het denken over opvoeding (en daaruit voortvloeiend onderwijs) door de
tijd heen ontwikkeld?
Vanaf twaalfde eeuw:
Een vorm van basisonderwijs: de grote school (de tegenwoordige onderbouw), kwam
steeds meer voor
Heette ook wel de Latijnse school, omdat jongens uit de midden- en hogere klassen
onderwijs kregen in het Latijn
De onderbouw van de Latijnse school leerden jongens én meisjes lezen en schrijven
in het Nederlands
Vanaf zestiende eeuw:
De onderbouw van de Latijnse school splitste zich af en ging de Nederduitse school
heten
Hier stond naast lezen en schrijven, en later ook rekenen, godsdienst (de ‘ware leer’
=> protestantse leer) op het programma
Was hoofdelijk onderwijs de onderwijzer gaf elk kind een aparte taak die hij op
gezette tijden overhoorde
Vanaf achttiende eeuw:
Tot tweede helft deze eeuw werd slaan in de opvoeding als normaal gezien. Na
tweede helft van deze eeuw kwamen hier protesten tegen.
De Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen opgericht zij zette de kritiek om in allerlei
constructieve verbetervoorstellen en ze ging die ook uitvoeren
Vanaf negentiende eeuw:
Ontstaan filosofische stroming ‘het positivisme’ objectieve kennis kan alleen op
waarnemingen berusten
Klassikaal onderwijs werd ingevoerd
Spelmethode vervangen door klankmethode
Protestanten en katholieken streden voor financiële gelijkstelling van het openbaar
en bijzonder onderwijs
Vanaf twintigste eeuw:
Algemene leerplicht ingesteld
Eerste montessorischool opgericht (voorbereidend onderwijs)
Financiële gelijkstelling voor openbaar en bijzonder onderwijs
Onderwijs (en later ook samenleving) verzuilde
Er zijn drie regulatieve principes die het handelen van de opvoeder zou moeten leiden:
Het opvoedingsprincipe: elk kind moet opgevoed worden en is opvoedbaar
Het vormbaarheidsprincipe: elk kind kan leren en elk kind heeft de mogelijkheid tot
ontwikkeling in zich
Het activiteitsprincipe: elk kind wil zelf actief zijn en alleen doordat het zelf actief is,
ontwikkelt het zich
, L2: Wat zijn verschillende visies op leren en wat zijn de overeenkomsten en
verschillen tussen de visies op leren?
De reformpedagogiek / de nieuwe-schoolbeweging
Deze hervormers streefden een culturele vernieuwing na waarbij een belangrijke
taak was weggelegd voor het onderwijs
Sommige nieuwe-schoolpedagogen beschouwden de rede en wetenschap niet als
bron van vernieuwing (zoals het positivisme deed) maar de levenskracht, spontaniteit
en intuïtie
In deze beweging zijn romantische trekken te ontdekken
De klassikale school vormden volgens hen een blokkade voor de zelfwerkzaamheid
van de kinderen en er wordt geen rekening gehouden met de verschillen tussen
kinderen
Sociaal-constructivistische visie op leren:
Constructivistische visie:
o Mensen handelen en ondergaan de consequenties van dat handelen, denken
daar vervolgens over na en vergroten daardoor gaandeweg hun denk- en
handelingsmogelijkheden (John Dewey)
o Als we iets nieuws meemaken of tegenkomen, proberen we dat eerst een
plek te geven in wat we al weten. Maar als het nieuwe zodanig afwijkt van de
al aanwezige kennis en tegelijkertijd zo overtuigend is, dan moeten we de
bestaande kennis aanpassen (=> reconstructie)
Maar reconstructie is niet alleen een prestatie van het individu, het is een sociale
aangelegenheid; we staan voortdurend in contacten met anderen die deel uit maken
van kleinere en grotere sociale verbanden waarin we ervaringen opdoen
Kernbegrippen: ervaren, reflecteren en met elkaar een dialoog aangaan
Maar wat is kennis?
o Kennis zijn cognitieve gereedschappen waarmee mensen de wereld
begrijpen
o Zoals je met het gereedschap ‘sleutel’ een slot kunt openmaken, zo kun je
met het gereedschap ‘kennis’, bijvoorbeeld een begrip of een theorie,
toegang tot de wereld krijgen
Een sleutel of een hamer is een materiaal gereedschap
Kennis een cognitief of geestelijk gereedschap
o Doordat gereedschappen geordend worden opgeborgen, in het gebruik met
elkaar samenhangen en doordat de timmerman het juiste gereedschap voor
elke karwei weet te pakken, kan hij zijn werk efficiënt en effectief verrichten.
Geldt ook voor de cognitieve gereedschappen: wie weet welke
gereedschappen hij bezit in zijn ‘cognitieve gereedschapskist’, hoe
deze met elkaar samenhangen en waar hij ze voor moet gebruiken,
vindt sneller de oplossing van een probleem
o Binnen het gehele kennisnetwerk zijn begrippen, regels en werkwijzen
belangrijke cognitieve gereedschappen
Leren gaat dus d.m.v. gesprekken voeren met elkaar
Drie typen constructivisme:
Epistemologische constructivisme = de nadruk ligt op het geconstrueerde karakter
van kennis die is ‘neergeslagen’ in wetenschappelijke disciplines en schoolvakken
Psychologisch constructivisme = de nadruk ligt op het gegeven dat het de leerling is
die kennis construeert in een voortdurend proces van reconstructie en representaties
o Is sterk handelingsgericht, waarbij het altijd gaat om handelen in een
bepaalde context waarin ook andere mensen betrokken zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindapoel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
