PCM Hoofdstuk 1 – Boek ‘Effectief mondeling communiceren in drie
stappen’
Er zijn drie soorten communicatiestijlen:
1. Observator ‘zakelijke stijl’ – vooral op inhoud gericht
2. Observator ‘rustige stijl’ – wil eerst de mensen beter leren kennen
3. De starter – brengt het gesprek op gang
Communicatie is een belangrijke voorwaarde om te kunnen leven en je te
ontwikkelen. De cognitieve (verstandelijke) en emotionele ontwikkeling van
mensen is afhankelijk van de communicatie met andere mensen. Mensen
reageren telkens op elkaar, niet alleen met woorden, maar ook met gebaren. Met
de reactie van een ander bouw je kennis en vaardigheden op. Daarom is de
reactie vanuit de omgeving cruciaal voor je persoonlijke ontwikkeling.
De emotionele ontwikkeling is belangrijk, omdat gevoelens het presteren van
mensen beïnvloeden. Als er weinig gelegenheid is om over gevoelens te praten,
dan kan dat mensen van slag maken, omdat ze het gevoel krijgen dat ze alleen
zijn. Andere mensen gaan veel praten, heel weinig praten of heel zakelijk praten
om zichzelf te beschermen. Maar deze beschermingsconstructies kunnen
irritaties opwekken bij mensen die daartoe geen aanleiding hebben gegeven.
Waarom is het van belang om te weten hoe een communicatiestijl tot stand
komt?
1. Je bent beter in staat valkuilen te minimaliseren
2. Je beseft dat elke communicatiestijl gebaseerd is op een uniek
levensverhaal en hierdoor kun je effectiever communiceren
Denkkader
Op basis van opvoeding en levenservaring heeft ieder mens een denkkader
ontwikkeld. Daarom hoeft niet iedereen van dezelfde leeftijd op hetzelfde denk
niveau te zitten. Binnen een relatie komt dit meestal snel naar voren en kan
leiden tot teleurstelling.
Verbale en non-verbale communicatie
Er zijn twee soorten gespreksstromen:
1. Woordenstroom
2. Gevoelsstroom
De woodenstroom is de meer technische kant van communiceren, waarbij de
overdracht van woorden en inhoud centraal staat. De gevoelsstroom is de
gespreksstroom waarbij de overdracht van emoties centraal staat. Woorden
kunnen we dan zien als een vervoersmiddel van emoties. Emoties worden niet
alleen geuit door het te zeggen, maar emoties worden ook geuit door middel van
non-verbaal gedrag. Enkele facetten die non-verbaal gedrag vertonen:
1. Manier van lopen
, 2. Manier van zitten
3. Armbewegingen
4. Gezichtsuitdrukkingen
5. Kleding en kleuren
Hoofdstuk 2
Zoals in hoofdstuk 1 naar voren kwam zijn er drie soorten communicatiestijlen.
Voordat we deze drie nader gaan bespreken, moet duidelijk zijn dat:
1. Er geen waardeverschil tussen de communicatiestijlen zit
2. Het niet de bedoeling is om jezelf te ontwikkelen aan de hand van een
communicatiestijl
3. Het indelen in communicatiestijlen is geen doel opzich
Als eerste gaan we kijken naar de observator ‘zakelijke stijl’ en observator
‘rustige stijl’. De observator ‘zakelijke stijk’ is meer gericht op het doel van het
gesprek. Deze observator houdt ervan om tijdens een gesprek van A naar B te
gaan, om vervolgens een conclusie te trekken waarna een ander onderwerp,
eveneens geordend van A naar B, kan worden besproken. De observator ‘rustige
stijl’ houdt ervan om een rustige opbouw van het gesprek te hebben. Als
gespreksdeelnemers op een rustige manier informatie uitwisselen, kan het tot
een oplossing komen, aldus deze groep observatoren.
De drijfveer van de observator ‘zakelijke stijl’ is dat een gesprek/overleg meestal
snel to the point is en korte uitspraken bevat. Ze willen inschatten waar de
inhoud betrekking heeft en of de informatie logisch is opgebouwd en juist is. Als
de observator merkt of denkt dat de inhoud niet juist is, dan zal hij reageren,
omdat hij graag gestructureerd wil communiceren.
De drijfveer van de observator ‘rustige stijl’ is dat een gesprek/overleg meestal
rustig en geconcentreerd verloopt; men laat elkaar uitspreken en er worden
vragen gesteld. Men wil kijken hoe de gesprekspartners (op elkaar) reageren. Als
de sfeer als positief en opbouwend wordt gezien, dan wil de observator wel mee
praten.
De drijfveer van de ‘starter’ is dat er bij een gesprek/overleg vaak een informele
sfeer ontstaat waarin onder meer grappige opmerkingen gemaakt worden. Ook
wordt er in een hoog tempo op elkaar gereageerd, hierdoor kunnen er meerdere
gesprekken tegelijk ontstaan. Deelnemers van deze communicatiestijl beginnen
vaak met praten, omdat zij graag willen dat het gesprek op gang komt en omdat
zij het belangrijk vinden om uiting te geven aan hun mening. Stiltes worden over
het algemeen als onprettig ervaren.
Ter verduidelijking:
Observator ‘ZS’ Observator ‘RS’ Starter
Drijfveer Inhoud en persoon Veiligheid Het gesprek op
toetsen op logica inschatten gang brengen en
en mening kenbaar
betrouwbaarheid maken
, Maar naast drijfveren voor elke communicatiestijl zijn er ook zorgelijke
gedachten. Ook die zijn voor elke communicatiestijl weer verschillend.
Observator ‘ZS’ Observator ‘RS’ Starter
Zorgelijke Klopt de Voeg ik wel iets Begrijpen ze me
gedachte informatie? toe? wel?
Is de inhoud Ben ik wel Waarom reageren
logisch? volledig? ze niet
Wanneer komt de Wat zullen de (enthousiast)?
kern ter sprake? anderen van mij Moet ik het
zeggen? herhalen?
Deze zorgelijke gedachten kunnen tot uiting komen in non-verbaal gedrag. Ook
hiervoor weer een overzichtelijk schema:
Observator ‘ZS’ Observator ‘RS’ Starter
Zorgen-motto Kan ik de inhoud Voldoe ik aan de Word ik gehoord
en de persoon ver- meende en word ik
vertrouwen? verwachting-en eigenlijk wel op
van de omgeving? waarde geschat?
Non-verbaal Geconcentreerde Rustige houding. Beweeglijk en
en kritische Een piekerende en expressief
houding enigs-zins
verlegen gezichts
uitdrukking
Kwaliteiten
Kwaliteiten van de observator ‘zakelijke stijl’ – Personen van andere
communicatiestijlen waarderen zijn rust en ordening tijdens een gesprek. Vaak
wordt door hem de rode lijn benoemd en weet hij bruggen te slaan. De
geconcentreerde luistervaardigheid is zeker een kwaliteit te noemen.
Kwaliteiten van de observator ‘rustige stijl’ – Personen van andere
communicatiestijlen waarderen de niet-aanvallende en rustige manier van
communiceren. De observator geeft de ander, zonder dat direct een oordeel klaar
staat, de ruimte en gelegenheid om te praten. De geconcentreerde
luistervaardigheid is zeker ook bij deze stijl een kwaliteit te noemen.
Kwaliteiten van de starter – Personen van andere communicatiestijlen waarderen
dat diegene zijn of haar nek durft uit te steken. Lastige onderwerpen worden
vaak aangesneden door personen met deze communicatiestijl. Ook worden er
veel ideeën aangedragen en wordt de nodige energie in de vorm van gezelligheid
ingebracht. De snelle reactie van de starter is zeker een kwaliteit te noemen.
Beschermingsconstructie en valkuilen
De zorgelijke gedachten van de observator ‘zakelijke stijl’ zijn ontstaan onder
invloed van kwetsingen. Door een zakelijke houding aan te nemen en kritisch te
zijn op inhoud en persoon probeert de observator ‘zakelijke stijl’ zichzelf te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sylkebroersma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.