Parkinson
De ziekte van Parkinson is een aandoening van het centrale zenuwstelsel waarbij er een stoornis
optreedt in de verbinding tussen de hersenen en de spieren. De hersenen maken het stofje
dopamine niet meer voldoende aan. Dopamine is een neurotransmitter (boodschapperstof).
Neurotransmitters helpen zenuwcellen om contact met elkaar te maken. Dopamine komt vooral voor
in de hersengebieden die het gewricht bewegen (de motoriek) aansturen. Mensen met Parkinson
hebben dus steeds minder dopamine in hun hersenen, de oorzaak is onbekend maar hierdoor
ontstaan wel verschillende symptomen, de klachten nemen langzaam toe :
- Akinesie (bewegingsarmoede)
- Rigiditeit (stijfheid)
- Tremoren (trillen van de spieren)
- Traag schuifelend met een trillende arm en een maskergelaat
- Problemen met de huid (vet)
- Obstipatie
- Speekselinvloed (doordat slikreflex afneemt)
- Droge mond (door de medicatie)
- Visusklachten (verminderd knipperen)
- Mictieproblemen (blaas vaak niet volledig geleegd)
- Slaapstoornissen
- Cognitieve stoornissen (traagheid in denken)
Er is op het moment geen eenduidig onderzoek dat de ziekte kan aantonen. Een goede reactie op
medicatie is een bevestiging van de diagnose. Een CT-scan kan gemaakt worden en klinisch beeld. De
behandeling gebeurt door een neuroloog, een arts die gespecialiseerd is in ziektes van het
zenuwstelsel. Ook kan een fysiotherapeut, ergotherapeut, maatschappelijk werker of een psycholoog
helpen en ondersteunen. Bij de verpleegkundige zorg kan je begeleiden bij de :
- Problemen met de zelfzorg
- Problemen met de mobiliteit
- Problemen met communicatie
- Problemen sociaal functioneren
- Problemen in de seksualiteit
- Wisselende zorgvraag (ene keer meer in staat dan de andere keer)
- Medicatie (juiste tijden, te laat kan gevolgen hebben, mogelijke bijwerkingen)
- Houding en beweging (stimuleren om in beweging te blijven)
- Spraak (neem tijd om te luisteren, herhaal wat je verstaat, verminder achtergrondlawaai)
- Huidverzorging (extra verzorging bij overtollig speekselverlies en transpiratieafscheiding)
- Gestoorde slikfunctie (voldoende rust en tijd bij het eten, goede zithouding)
- Voeding (voldoende vochtopname i.v.m. obstipatie, hulpmiddelen om makkelijker te eten)
- Maskergelaat (kijk en luister goed naar andere uitingen)
- Psychische en sociale gevolgen (angst en onzekerheid toekomst, eigenwaarde beschadigt)
, MS Multiple Sclerose
Multiple Sclerose is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen, oogzenuwen,
ruggenmerg). Multiple Sclerose = Veelvoorkomende Verhardingen. MS is een chronische ziekte, het
is dus een ziekte die niet meer overgaat en ook niet te genezen is. De eerste ziekteverschijnselen
openbaren zich meestal tussen het 20 e en 40e leerjaar, maar kinderen kunnen ook MS krijgen. Het
komt vaker voor bij vrouwen dan mannen. Het verloop van MS is grillig en onvoorspelbaar.
Myeline bevindt zich rondom zenuwvezels in het centrale en in het perifere zenuwstelsel. Het
bestaat uit vetten en eiwitten en zorgt ervoor dat de informatieoverdracht via de zenuwvezels snel
en efficiënt plaats kan vinden. Bij MS raken de myelineschedes in het CZ beschadigt, dan worden ze
afgebroken en opgeruimd. Het verlies van myeline rondom zenuwvezels heet demyelinisatie, de
informatieoverdracht wordt verstoord.
Het immuunsysteem van mensen met MS is ontregeld, het lichaamseigen structuur (het myeline)
wordt aangevallen en afgebroken door lichaamseigen cellen. Gebieden met veel myeline zijn wittig
van kleur, het verlies van myeline rondom zenuwvezels is dan ook duidelijk zichtbaar.
Motorische klachten
Bij MS kunnen de verbindingen tussen hersenen en spieren worden aangetast. Spasmen zijn
krampen in de spieren, onwillekeurige verschijnselen die zich spontaan, buiten de wil om,
onverwachts voor kunnen doen. Bij een fysiotherapeutische behandeling zal geprobeerd worden zo
rustig mogelijk de spieren te ontspannen. Door middel van oefeningen wordt zoveel mogelijk de
beweeglijkheid van de gewrichten behouden. Ook is er spierkramp met pijn, stijfheid van de spieren
en plotseling ongewild bewegen van de ledematen. Er is hier bepaalde symptoommedicatie voor.
Sensibiliteitsklachten
Sensibiliteitsstoornissen zijn stoornissen in het gevoel. Deze klachten ontstaan bij MS meestal
doordat de zogenaamde achterstrengen aan het ruggenmerg worden aangetast door de aandoening.
Klachten zijn; prikkelingen, dove plekken op de huid, elektrisch gevoel bij het buigen van het hoofd,
brandgevoel aan de huid, stijf bandgevoel bij de knie en een koudegevoel aan voeten en onderbeen.
Er zijn verschillende soorten symptoommedicatie hiervoor als de klachten blijven aanhouden.
Coördinatie
Tremoren zijn het gevolg van een verstoorde coördinatie tussen de verschillende spieren die bij het
maken van bewegingen betrokken zijn. Vaak is de oorzaak gelegen in het slechter functioneren van
de kleine hersenen. Klachten zijn; trillende bewegingen, tragere bewegingen, onhandigheid bij
eten/aankleden, spasticiteit en een traag spraakvermogen. Voor de behandeling van tremoren zijn
verschillende medicaties te verkrijgen. Duizeligheid komt bij MS veel voor, zowel de echte
draaierigheid als het gevoel van onevenwichtigheid of balansverlies. Ook komt hier; onzeker lopen,
verlies van balans, wegdraaien van de omgeving, moeilijk omdraaien bij liggen en misselijkheid.
Gezichtsvermogen
Het meest voorkomend bij MS is wazig zien met één oog of dubbelzien. Het wazig zien is meestal het
gevolg van een ontsteking van de oogzenuw die de prikkels voortgeleid van het netvlies naar de
hersenen. Hier is ook symptoommedicatie voor, door extra vitamine-B in te nemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper demilouwers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.