Samenvatting “Geschiedenis Geven”
6.2 De achtergrondinformatie: Tijd van regenten en vorsten (1600-1700)
6.2.1 De handel
*Belangrijkste bron van inkomsten
*Republiek was een stapelmarkt in 17e eeuw
* Amsterdam financiële centrum
Textiel
* een belangrijke industrie
* geen fabrieken, maar thuisnijverheid
* opvallend was het gebruik van veel wind bij veel industrieën
Eerste windmolen in Zaandam, 1596
Daarna werd wind ook gebruikt voor andere producten, zoals meel, verf olie en mosterd
Landbouw en veeteelt
*sterke verandering, middeleeuwen boeren vaak nevenberoepen, in 17e eeuw veel meer tijd besteed
aan het boerenbedrijf.
*Veel boeren gingen zich bezighouden met de teelt van vlas, hop en lijnzaad, schapen en koeien
*Veeteelt werd echter overwegend als bijverdienste of voor eigen gebruik bedreven
* Bevolkingsgroei, daarom graan teelt, want prijzen stegen (interessant voor eigen productie)
* Jan Leeghwater ontwikkelde watermolens die grote gebieden droog konden leggen
stedelingen investeerden hierin enorm
bekendste droogmakerijen: De Beemster (1612), De Purmer(1622), De Heerhugowaard
(1631) en de Schermer (1635)
Visserij
*vis(haring), volksvoedsel
* Enkhuizen was de belangrijkste uitvaarhaven
*Visser was een risicovol beroep, haringschepen makkelijke prooi in oorlogstijd en voor kapers
* Bestaansniveau in zeedorpen, laag vanwege de demografische opbouw
*Sterfte groot
* Kosten voor een vissersplaats zo groot dat armoede een normale toestand werd.
De keerzijde
*17e eeuw niet voor iedereen een gouden eeuw
* Verklaring voor groeiend aantal armen had twee redenen:
1. Veel armen en berooiden uit andere gebieden uit Europa trokken naar de Republiek
vanwege het rijkdom.
2. De prijzen en belastingen stegen in deze periode enorm.
* Met bedeling en armenzorg trachtten de rijken, de armen rustig te houden(vooral in de kerk werd
brood en kleding uitgedeeld)
*zwervers en landlopers konden een ware plaag worden voor de streek
werd de overlast te groot? Dan werd er een klopjacht georganiseerd, waardoor
het probleem naar een aangrenzende streek werd verplaatst
* Recidivisten(herhalingsdaders), werden letterlijk gebrandmerkt
* Internationale bewondering voor rasp- en spinhuizen: openbare werkhuizen waar de opgepakte
zwervers en landlopers opnieuw opgevoed moesten worden
6.2.2. de VOC(Verenigde Oost-Indische compagnie)
, * 1602: belangrijkste kooplieden (Heren XVII) hadden VOC opgericht.
reden: gezamenlijk lange en dure reizen naar de Oost te financieren.
* VOC mocht:
1. Zelf verdragen sluiten
2. Recht spreken
3. Versterkingen aanleggen
4. Leger onderhouden
* Macht van VOC erg groot, leek wel een staat binnen een staat.
de heren mochten zelfs oorlogen verklaren en vrede sluiten
* 1635-1835(Japan): uitzonderlijke positie, enige Europese onderneming aan wie handel met Japan
was toegestaan vanaf de handelspost Decima.
* Belangrijkste posten op: Java en Ceylon(Sri Lanka)
* Veel mensen verloren tijdens de reis of in de Oost het leven.
Organisatie en eerste optreden
* luctratieve handel voldoende om een aantal versterkte handelsposten met goede handelaren met
de inlanders.
* 1605: Ambon werd veroverd
* 1609: De VOC stichtte handelsposten op andere eilanden
* Eerste jaren erg chaotisch, gouverneurs handelsposten werkten niet samen, daarom een
gouverneur-generaal aangesteld: Pieter Both. Residentie: Ambon.
* Jan Pieterszoon Coen(vanaf 1618 gouverneur-generaal), residentie: Jakarta.
conflict met bevolking van eiland: Coen liet Jakarta platbranden.
Op deze plek werd Batavia gebouwd
Met harde hand kreeg Coen de macht in de Indische archipel.
Handelsmonopoliën en onderdrukking
*VOC dwong handelsmonopolie af bij inlanders.
* Voordelige handelscontracten afsluiten? Er werd gebruik gemaakt van vele onderlinge
tegenstellingen in de archipel. ( Voort wat hoort wat, was hier het principe)
een gevolg van hulp aan de inlanders tegen de Portugezen zorgden ervoor dat de
inlanders de kruidnagelen alleen nog maar aan de Hollanders verkochten. (prijs werd
VOC vastgesteld)
*smokkelhandel(dus handel toch aan een ander land verkopen, wat voor de inlanders gunstiger was),
werd door VOC hoog opgenomen.
gevolg: strafexpedities naar gebieden gestuurd waar inlanders van handel met Britten
of andere landen werden verdacht.
6.2.3. De WIC ( De West-Indische Compagnie)
*1621: de WIC werd opgericht
handelsterritorium zou aansluiten op dat van de VOC
reden: na het Twaalfjarig Bestand de Spanjaarden te bestrijden met de kaapvaart in de
West.
* handelsmonopolie op de westkust van Afrika en de oostkust van Amerika
* Koloniën in Brazilië en Noord-Amerika, bleven maar kort onder beheer van de Republiek.
* Slavenhandel was als onderdeel van de driehoekshandel de meest winstgevende activiteit.
men vertrok uit Republiek met ruilwaren
In Afrika werd daarmee geruild
In Amerika werden deze verkocht, waarop tropische producten als retourvracht werden
meegenomen.
* tienduizenden zwarten uit Afrika werden overgebracht naar Brazilië: sterftecijfer varieerde tussen
40 en 70 %
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Annemarlijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.