Samenvatting
stralingsdeskundigheid jaar
2021-2022
S.V. Exploratio
,Inhoudsopgave
1. Straling 4
1.1 Ioniserende straling 4
1.2 Soorten straling 4
1.2.1 Elektromagnetische straling 5
1.2.2 Deeltjesstraling 7
1.3 De kwadratenwet 7
2. Radioactiviteit 8
2.1 Atoombouw 8
2.2 Radioactiviteit 8
2.2.1 Halveringstijd en vervalconstante 9
2.3 Vervalwijzen 9
-verval 10
-verval 10
2.3.3 Elektronenvangst 10
2.3.4 Isomeerverval 11
2.3.5 Interne conversie 11
2.4 Dosimetrie bij radioactiviteit 11
3. Wisselwerking 12
3.1 Wisselwerking geladen deeltjes met materie 12
3.2 Wisselwerking EM-straling met materie 13
3.2.1 Atomaire elektron 13
3.2.2 Wisselwerking met elektrische veld van de atoomkern 14
3.2.3 Wisselwerking met de atoomkern 14
4. Afscherming 15
4.1 Verzwakking van elektromagnetische straling 15
4.1.1 Verzwakking en energie 16
4.2 Build-up factor 16
4.3 Homogeniteit en heterogeniteit 16
4.4 Afscherming deeltjesstraling 17
5. Dosimetrie 18
5.1 Indirect/direct ioniserend 18
5.1.1 Indirect ioniserend 18
5.1.2 Direct ioniserend 18
6. Detectie 19
6.1 Soorten detectoren 20
6.1.1 Gasgevulde detectoren 20
6.1.2 Halfgeleiderdetectoren 20
6.1.3 Scintillatiedetectoren 20
6.1.4 Thermoluminescentiedosimetrie (TLD) 20
6.2 Het rendement 21
7. Radiobiologie 21
7.1 Weefselschade 22
Disclaimer: Er kunnen geen rechten aan deze samenvatting worden ontleend. Het leren van deze 2
samenvatting voor de Stralingsdeskundigheidstentamens geeft geen garantie op slagen. S.V.
Exploratio is niet aansprakelijk voor het niet behalen van het tentamen of schade als gevolg van
onjuiste of incomplete informatie in deze samenvatting.
Disclaimer: Er kunnen geen rechten aan deze samenvatting worden ontleend. Het leren van deze 3
samenvatting voor de Stralingsdeskundigheidstentamens geeft geen garantie op slagen. S.V.
Exploratio is niet aansprakelijk voor het niet behalen van het tentamen of schade als gevolg van
onjuiste of incomplete informatie in deze samenvatting.
, 1. Straling
Straling = elke overdracht van energie vanuit een bron naar de omgeving zonder dat hiervoor een
medium nodig is.
1.1 Ioniserende straling
Ioniserende straling is straling die voldoende energie heeft om een elektron uit de buitenste schil
van een atoom weg te slaan. Hierdoor krijgt het atoom in totaal een positieve lading in plaats van
een neutrale lading, het atoom wordt geïoniseerd, en wordt een ion. Ioniserende straling kan wel
schadelijk zijn.
Verschillende stralingsbronnen
Toestellen kun je onderverdelen in röntgenapparatuur en een deeltjesversnellers zoals een
lineaire versneller en cyclotron. Deze ioniserende straling wordt elektronisch opgewekt.
Radioactieve bronnen kun je onderverdelen in ingekapselde bronnen en niet-ingekapselde
bronnen. Bij ingekapselde bronnen kan radioactiviteit niet verspreid worden in het lichaam, de
bron is tenslotte ingekapseld. Maar de bron zendt wel straling uit naar het lichaam. Een
voorbeeld van een open bron is 99m-Technetium. Deze radiofarmaca verspreidt zich door het
lichaam. Kobalt is een voorbeeld van een ingekapselde bron.
Ioniserende straling in de praktijk
Radiodiagnostiek:
o Röntgenfoto (X-foto)
o Doorlichting
o CT-scan
Nucleaire geneeskunde:
o Radiofarmaca of radionuclide met een tracer.
Radiotherapie:
o Het doden van cellen.
1.2 Soorten straling
Straling Elektromagnetische straling Deeltjesstraling
Niet-ioniserend Radiogolven
Microgolven
Licht
Infrarood
Ultraviolet A en B
Ioniserend Röntgenstraling Alfastraling
Gammastraling Bètastraling
Ultraviolet C Elektronen
Protonen
Neutronen
Tabel 1 Soorten straling
Disclaimer: Er kunnen geen rechten aan deze samenvatting worden ontleend. Het leren van deze 4
samenvatting voor de Stralingsdeskundigheidstentamens geeft geen garantie op slagen. S.V.
Exploratio is niet aansprakelijk voor het niet behalen van het tentamen of schade als gevolg van
onjuiste of incomplete informatie in deze samenvatting.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SVExploratio. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.