Week 1
Aantekeningen HC week 1 Commerciële contracten.
Koopovereenkomst
Voorbeelden commerciële contracten:
- franchise ovk: zie kennisclip.
- SPA: share purchase agreement
- Activa Passiva transactie.
De koopovereenkomst: art 7:1
- wederkerige overeenkomst
- consensueel van aard
- zie arrest HR Beeldbrigade. Geeft het belang weer waarom de ovk dient te worden
gekwalificeerd als koopovk. Conclusie van HR: ja is een koopovk ondanks dat het ging om
software. Het zou passen in het systeem van de wet om dit als koopovk te kwalificeren.
Belangrijke elementen: niet in tijdsduur beperkt gebruik van de software.
tegen betaling van een bepaald bedrag.
En het gaat om iets waarover de koper feitelijke macht kan
uitoefenen.
Hoe komt de HR tot dit oordeel: 4 argumenten
1. de wetgever heeft volgens de HR de titel van koop een ruim bereik willen geven
2. deze ovk strekt ertoe om de koper iets te verstrekken dat geïndividualiseerd is en waarover hij
feitelijke macht kan uitoefenen.
3. Het is een handige oplossing want dan is een uitgebreide regeling van toepassing igv non
conformiteit etc.etc.
4. Aanschaf van computersoftware kan als koop gekwalificeerd worden want..
Kasteel/Staat der Nederlanden
art 6:215: de gemengde overeenkomst. In sommige gevallen bevat een overeenkomst facetten van
meerdere overeenkomsten. Als je naar deze ovk kijkt dan volg je de volgende twee stappen:
kan deze complexe overeenkomst worden gesplitst? Is er feitelijk sprake van verschillende ovk? Nee?
dan kan het mogelijk een gemengde ovk zijn. In het arrest was sprake van een ovk die aspecten van
huur en een ovk van opdracht bevatte. Ic dus een gemengde ovk: zie art 6:215: het cumulatiestelsel:
rov. 3.3.2:
Kunnen de bepalingen naast elkaar van toepassing zijn? ic. nee, want opzeggen zou niet kunnen
zonder in strijd te handelen met het opzegging vereiste. De bepalingen zijn tegenstrijdig en kunnen
niet naast elkaar van toepassing zijn. Dan moet volgens de HR gekeken worden welke bepalingen
prevaleren boven de andere bepalingen. HR: deze ovk heeft meer het karakter van een ovk van
opdracht dan het karakter van een huurovk. De beschermingsbepalingen van huur zijn dus niet van
toepassing. zie einde rov. 3.3.2. Bepalingen van dwingend recht kunnen op deze manier buiten
toepassing gelaten worden.
Schakelbepaling uit artikel 7;47:
titel 7:1 BW kan analoog van toepassing zijn op de koop van vermogensrechten voor zover dit in
overeenstemming is met de aard van het recht. Eg. koop van vorderingsrechten of aandelen.
,Conformiteit: 7:17 (materiële gebreken)
lid 2: Een zaak beantwoordt niet aan de ovk indien zij, mede gelet op de aard van de zaak en de
mededelingen die de verkoper over de zaak heeft gedaan, niet de eigenschappen bezit die de koper
ogv de ovk mocht verwachten.
Wat mag de koper verwachten? Dit is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, belangrijke
elementen zijn: de aard van de zaak, heeft de verkoper mededelingen gedaan, hoogte van de prijs,
deskundigheid van de koper en verkoper, en de omstandigheden waaronder de koop plaatsvond.
Problemen zitten hier voornamelijk bij de bewijslast< voor de koper is het lastig te bewijzen dat de
zaken non-conform zijn op het moment van risico-overgang (moment dat de goederen worden
geleverd.) Consumenten worden daarin geholpen met een bewijsvermoeden. Commerciële contracten
natuurlijk niet, en is het aan de koper om met bewijs te komen.
Conformiteit: 7:15 (rechtsgebreken)
verkoper is verplicht de verkochte zaak in eigendom over te dragen vrij van alle bijzondere lasten en
beperking muv welke de koper uitdrukkelijk heeft aanvaard.
Zowel privaat als publiekrechtelijke beperkingen vallen hieronder.
Arrest Portsight/de vries: beleidsregels grote rivieren. Was dit een bijzondere last naar publiekrecht?
HR: nee, er is slechts sprake van een publiekrechtelijke beperking indien die haar grondslag vindt als
die haar grondslag vindt in een aan de voormalig rechthebbende gericht besluit. Oftewel: algemene
last valt er niet onder, enkel de bijzondere last. Onverlet laat dit een beroep op dwaling: 6:228 of art
7:17. Dus eigenlijk vallen de rechtsgebreken ook onder art 7:17, en is art 7:15 daar een specialis van.
Let ook op 7:17 lid 5! Koper te kwader trouw kan geen beroep doen op non-conformiteit. Houdt geen
onderzoeksplicht in voor de koper!
HR ijsseloevers
Verkoop van notarispraktijk. Geheel van activa en passiva wordt verkocht aan een koper: een APA
(assets purchase agreement). Komt uiteindelijk een onderzoek door de belastingdienst.
Koper vordert terugbetaling van de goodwill: ogv
- partiële ontbinding koopovk
- Wijziging van de overeenkomst wegens dwaling.
- schadevergoeding ogv wanprestatie dan wel OD.
HR: bij de verkoop van een onderneming “kan een tekortkoming in de nakoming van de
overeenkomst ook bestaan indien de overgedragen onderneming (…) wat betreft de goodwill niet
beantwoordt aan hetgeen de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten (art. 7:17 BW)”.
Oftewel, 7:17 is ook van toepassing op de goodwill. goederenrechtelijke kwalificatie wordt niet
gegeven (is het een zaak of niet).
HR Wea
Ovk tot overdracht van een administratiekantoor. De oude eigenaar zou nog enige tijd verbonden
blijven aan het kantoor. Koper stelt echter dat er geknoeid is met het aantal gewerkte uren. Kan op dit
geval een beroep gedaan worden op 7:17? HR: nee, want, rov. 5.2. de gedingstukken laten geen
andere lezing toe dat uitsluitend erop zijn gegrond dat de koopprijs en de managementvergoeding
onjuist zijn berekend (…)’
Geen sprake van non-conformiteit…?
,Angelo-amerikaanse termen
De allereerste vraag is welk recht van toepassing is op de overeenkomst. Blijkt nederlands recht van
toepassing dan is de vervolgvraag in welke taal de ovk is opgesteld. De volgende termen worden
gebruikt bij een ovk waar nl recht op van toepassing is:
- no oral modification clause: de overeenkomst kan uitsluitend schriftelijk worden gewijzigd.
- entire agreement clause: de ovk als zodanig bevat de gehele ovk. Partijen kunnen niet een
beroep doen op eerdere stukken, enkel beroep op de uiteindelijke ovk.
- condition: een schending van een bepaling die als condition kan worden gekwalificeerd, dan
kan de ovk als ontbonden worden beschouwd.
- indemnity: vrijwaring.
Kennisclip franchise overeenkomst
Een voorbeeld van een commercieel contract.
Voorheen niet specifiek wettelijke geregeld, het algemene contractenrecht was van toepassing.
Inmiddels een nieuwe titel aan boek 7: titel 16.
Franchiseovereenkomst:
De franchisegever heeft een concept/formule die hij wil uitrollen. Zelfstandige ondernemers (de
franchisenemers) nemen de formule van u af. Dus een franchisegever is een zelfstandig onderneming,
de franchisegever ook. Contract tussen twee zelfstandige ondernemingen. Worden veel voorwaarden
opgenomen in de overeenkomst. Was dus geen wettelijke regeling, maar die zit eraan te komen.
Het aangepaste wetsvoorstel is inmiddels door de eerste en tweede kamer. Zal zeer waarschijnlijk per
1 jan 2020 in werking treden.
Wat valt op?
Allereerst valt op dat bepalingen semi-dwingendrechtelijk zijn. Van de bepalingen mag dus niet ten
nadele van de franchisenemer afgeweken: 7:922 (nieuw). Opvallend want in het commercieel
contractenrecht mogen partijen over het algemeen afwijken. In de ogen van de wetgever heeft de
franchisenemer bescherming nodig.
Daarnaast wil de wetgever bescherming bieden aan alle franchisenemers. Zowel klein als groot. Maar
beide partijen worden door de wet beschermd.
Verder; de franchisegever heeft een verplichting tot het verstrekken van informatie naar de
franchisenemer. Uiterlijk 4 weken voorafgaand het sluiten ovk. Wijzigingen aanbrengen in de formule
is mogelijk, maar de franchisegever moet bepaalde vereisten in acht nemen. Ook zijn er voorwaarden
verbonden aan een non-concurrentiebeding.
Drie opdrachten:
- ga na of de wet al in het staatsblad staan en wanneer zullen de bepalingen in werking
treden. Ja, de wet is inmiddels gepubliceerd in het staatsblad:
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2020-251.html. De wet zal in werking treden op
een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. Zeer waarschijnlijk zal dit 1 jan. 2021 zijn. Voor
de op 1 januari 2021 al lopende franchiseovereenkomsten geldt dat de bepalingen over
goodwill, post-contractuele non-concurrentie en het instemmingsrecht van de franchisenemer
(art. 920 en 921) op 1 januari 2023 van toepassing worden
- Doe alsof u een klein koffietentje als franchisenemer wilt starten, welke bepalingen zijn
voor u relevant? Welke bieden bescherming etc.
, - Stelt u zich voor dat u juridisch adviseur bent van een grote franchisegever, op welke
punten moet u de franchisegever op wijzen bij het intreden van de wet.
Aantekeningen voorgeschreven literatuur
Koopovereenkomst
• Asser/Hijma 7-I Koop en ruil, Deventer: Kluwer 2019, nrs. 8, 12 t/m 21, 26 t/m 38, 47 t/m 51, 88
t/m 94, 167, 171 t/m 174, 206, 208 t/m 213, 428 t/m 429, 437, 467 t/m 476, 482 t/m 494, 497 t/m 518,
520, digitaal toegankelijk via de UB (via rechtsorde);
Soorten overeenkomsten en samenloop van verschillende overeenkomsten.
Bepaalde ovk zijn wettelijk geregeld: koop, opdracht, aanneming van werk, etc. De vraag kan dan
rijzen met wat voor soort ovk je te maken heb, zeker als de prestatie van de wederpartij lastig te
definiëren is.
Vier mogelijke opties:
- er is sprake van een zuivere overeenkomst: dan is de wettelijke regeling van die ovk van
toepassing: eg. ovk van opdracht=7:440, koop=7:1 etc etc
- Mogelijkheid om ovk te splitsen: dan is er eigenlijk gewoon sprake van twee losstaande ovk.
- Een gemengde overeenkomst: 6:215: de wettelijke regelingen zijn beiden op de overeenkomst
van toepassing, voor zover ze niet in strijd zijn met elkaar. Is er strijdigheid? dan kijken naar
de omstandigheden van het geval welk deel van de ovk prevaleert boven de andere.
- een sui generis; alleen de algemene regels zijn van toepassing.
• R.P.J.L. Tjittes, Commercieel Contractenrecht, Den Haag: Boom juridisch 2018, hoofdstuk 1,
par. 1 t/m 5, p. 20-37 en hoofdstuk 2, par. 4.3.2 t/m 4.3.9, p. 111-134
De totstandkomingsvoorwaarde, de opschortende voorwaarde en de ontbindende voorwaarde.
Alle drie de voorwaarden hebben verschillende gevolgen:
1. totstandkomingsvoorwaarde: de ovk komt tot stand op het moment van vervulling van de
voorwaarde.
2. opschortende voorwaarde: 6:21: ovk is reeds tot stand gekomen, maar de werking van de
verbintenissen zijn afhankelijk van het plaatsvinden van de voorwaarde.
3. ontbindende voorwaarde: 6:22: ovk is ook hier reeds tot stand gekomen, maar de gelding van
de verbintenissen duurt tot het intreden van de voorwaarde.
Besef dat dit invloed heeft op de mogelijkheid om tekort te komen in de nakoming. bij de
opschortende voorwaarde kun je enkel wanpresteren na het intreden van de voorwaarde, bij de
ontbindende voorwaarde enkel voor het intreden van de voorwaarde.
potestatieve voorwaarde: een voorwaarde die afhankelijk is van de wil van een partij.
Hoofstuk 1: inleiding commercieel contarctenrecht.
Een commercieel contract is een contract gesloten tussen twee professionele partijen. In theorie geld
in het overeenkomstenrecht het beginsel van gelijkheid van partijen. Maar wetgever acht het in
bepaalde gevallen nodig om partijen extra bescherming te voorzien: consument, huurder etc. Daarom
is het van belang om te bepalen wat de hoedanigheid van partijen is: zijn het ondernemingen, groot of
klein, is het juist een consument etc.
Bepaalde kenmerken die zich voordoen in het commerciële contractenrecht: