Wat is stotteren?
Moeilijk te definiëren
Stotteren is een verstoring in het ritme van de spraak waarbij de spreker
precies weet wat hij/zij wil zeggen maar dat voor het moment niet kan
vanwege onwillekeurige –stille en hoorbare- herhalingen en verlengingen
van spraakklanken
Stotteren is alles wat wordt waargenomen als stotteren door een
betrouwbare observator die een relatief goede overeenstemming heeft
met anderen
2 Soorten stotteren
Verworven of neurogeen stotteren ->
o kan van voorbijgaande aard zijn of blijvend aanwezig
o kan optreden bij laesies in verschillende delen hersenen
o kan optreden bij neurodegeneratieve aandoeningen
o symptomen vaker afwijkend van die van ontwikkelingsstotteren
Ontwikkelingsstotteren -> meest algemeen voorkomend
Operante conditionering
Diagnosogene theorie
o Stotteren ontstaat in het oor van de luisteraar
o Ouders zijn perfectionistisch
o Therapie?
Leertheorie
o Stotteren is geleerd gedrag
o Stotteren is een vorm van operante en/of klassieke conditionering
o Therapie?
Genetische studies (enkele bevindingen)
Wordt stotteren overgedragen of de predispositie tot stotteren (motorische
en/of linguïstische zwakheid, temperament, …..?)
Eén stotterende ouder 15% kans, 2 stotterende ouders > 25% kans -1-eïge
tweeling 20-83%, 2-eïgig 4-19%
Drayna (2010) Pakistaanse familie -> risicoallel
,Alles is Hersenwerk (Luc de Nil)
Bekend feit: hersenlaesies kunnen neurogeenstotteren veroorzaken (Theys
2012)
Door neuro-imaging wordt in de laatste 20 jaar aangetoond dat hersenen
van normaal vloeiende sprekers verschillen met die van stotterende
sprekers
Integratie sensorische processen en motorische uitvoering (Proprioceptie?)
PWS hebben een trager reactievermogen
PWS hebben problemen met coördinatie van vlotte articulatorische
bewegingen
Motorisch leren?
Taal
Linguistische complexiteit beïnvloedt de stabiliteit van de
spraakmotorische controle
Verklaring?: Compensatie voor het sensomotorische defect door het
inzetten van meer neuronale middelen om vloeiendheid te bereiken lukt
niet omdat meer middelen moeten worden ingezet i.v.m. toegenomen taal-
eisen
De invloed van Temperament
Sensitief en geremd/ terughoudend temperament -> verhoogde
spierspanning, fysiologische stress signalen
Verhoogde activiteit r-hemisfeer
Negatieve emotionele arousal (amygdala)
Concluderend
De aanleg voor stotteren is biologisch en/of erfelijke bepaald
Het ontstaan van stotteren is een gevolg van een samenspel van de
aangeboren factoren met omgevingsvariabelen
Daarmee is ieder simplistische, een-dimensionale benadering van stotteren
onbruikbaar
Stotteren is daarmee multifactorieel
dé stotteraar bestaat niet
dé oorzaak van stotteren bestaat niet
dé therapie voor stotteren bestaat niet
Predisponerende factoren
o Erfelijkheid, aangeboren
Precipiterende factoren
o Spraak- ontwikkeling en omgevingsinvloeden
Persisiterende factoren
o In stand houdende factoren
Aanvang stotteren
leeftijd -> 16 – 69 mnd (Yairi 2005) met merendeel tussen 24-42 mnd
95% voor 4 jr lft, 5% ouder dan 4 jr, boven 12 jr zo goed als 0%
Fase in de normale ontwikkeling? Nee!
, plots/geleidelijk/periodes met herstel
rol taaltherapie
Soorten onvloeiendheden
Normaal
Abnormaal
Soorten onvloeiendheden
Relatief normale onvloeiendheden
o woordherhalingen van 1 lettergreep -> ‘En .. en toen gingen we’
o woorddeelherhalingen -> ‘Ma .. mag ik nou?’
o zinsdeelherhalingen -> ‘Mag ik nou .. mag ik nou eens?’
o interjecties -> ‘Wij gingen naar het ..eh..circus’.
o revisies -> ‘Ik heb mijn..die pop ligt nog thuis’.
o onvloeiendheden bevinden zich aan het begin van de zin of na de
(denkbeeldige) komma -> bij aanvang frase
o er is geen verhoogde spierkracht te bemerken (niet in stotters noch
in het totale spreken)
o het kind lijkt zich niet bewust van de onvloeiendheden en spreekt
ongeremd
Relatief abnormale onvloeienheden
o klankherhalingen -> ‘I..i..i..ik wil ook’.
o klanktoevoegingen -> ‘Dat is een..meh..meh..muisje’.
o verlengingen -> ‘Llllaat mij nou ook’ ‘Maaaaar nu ik!’
o blokkades -> ‘Mag ik o …(stilte)op de schommel?’
o onvloeiendheden treden op verschillende plaatsen in de zin op
o veranderingen in ritme of toonhoogte
o verhoogde spierspanning merkbaar
o het kind laat frustratie, schaamte en/of ergernis merken
o oogcontact wordt minder/vermeden
o woorden/spreken wordt vermeden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessicad9200. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.