H1 Het belang van menselijke relaties.
Mensen hebben van nature een sterke need to belong (een sterke behoefte om erbij te
horen) en om zowel kortdurende als duurzame banden aan te gaan met andere mensen.
Vanuit de evolutionaire psychologie kan worden gesteld dat sociale contacten en relaties
bijdragen aan het overleven van de menselijke soort om, in ieder geval, de volgende drie
belangrijke redenen
➔ ze zorgen voor sociale steun (1.1.1)
➔ ze maken samenwerking bij belangrijke taken mogelijk (1.1.2)
➔ ze maken voortplanting mogelijk (1.1.3)
Sociale contacten en relaties zijn tegenwoordig nog van groot belang voor de lichamelijke en
psychische gezondheid. Een van de belangrijkste redenen is dat
➔ contacten en relaties een buffer vormen tegen stress. Contacten en relaties met
anderen zorgen ervoor dat stress minder vat op mensen heeft.
➔ met anderen over problemen praten maakt b.v: dat mensen hun problemen kunnen
relativeren of oplossen.
Mensen die een gebrek aan sociale contacten en relaties ervaren missen deze steun,
waardoor:
➔ stress een negatiever effect heeft op hun gezondheid
Oorzaken van stress zijn
➔ de snellere manier waarop onze maatschappij werkt (electronics)
➔ de hogere eisen die aan mensen worden gesteld
➔ economische problemen (schuld)
➔ relaties en contacten die niet goed werken
Overlevings- en voortplantingskansen
➔ ondanks de problemen die sociale contacten en relaties met zich meebrengen, zijn
mensen dus als het ware voorgeprogrammeerd.
Sociale beïnvloeding
➔ Intrapersoonlijke perspectief : alles wat in een individu huist. je persoonlijke
perspectief/stemming
➔ Interpersoonlijke perspectief: wat gebeurt er tussen mensen? → sociale beïnvloeding
van toepassing → overleggen wat de groep goed of niet goed vind.
➔ Perspectief van de groepsprocessen:
,1.1.1 Sociale steun als overlevingsmechanisme
Sociale contacten en relaties vormen een buffer tegen stress → relaties vormen een
belangrijke bron van sociale steun.
Sociale steun kan vier vormen nemen
➔ Emotionele steun:
◆ mensen helpen elkaar op emotionele gebied. → luisteren of een arm om
iemands schouder te leggen.
◆ geeft mensen het gevoel te worden begrepen en er niet alleen voor te staan
→ lichamelijke effecten.
➔ Informationele steun:
◆ door elkaar adviezen te geven of informatie te verstrekken (advies van
buurman die vertelt hoe je huurtoeslag kan aanvragen).
◆ informatie van anderen helpt mensen op weg. → ze leren van wat anderen al
weten en hoeven het wiel niet zelf opnieuw uit te vinden.
➔ Instrumentele steun:
◆ mensen heel praktische dingen voor elkaar doen (boodschappen voor een
zieke vriend halen)
◆ voorkomt en verhelpt veel praktische problemen en stress
➔ Waarderende steun:
◆ mensen halen bevestigingen uit het contact met anderen
◆ het geeft mensen het gevoel dat ze goed bezig zijn → vooral belangrijk in
tijden van onzekerheid of moeilijkheden ← mensen hebben behoefte aan
zekerheid en bevestiging
Sociale steun kan openlijk of onzichtbaar plaatsvinden.
➔ Openlijke steun: zowel degene die helpt als degene die wordt geholpen realiseert dat
er steun plaatsvindt.
➔ Onzichtbare steun: de ontvanger van de steun realiseert niet dat hij wordt geholpen.
Waarom zouden mensen anderen helpen?
➔ reden 1: Mensen delen een genetische band.
◆ Theorie van inclusieve fitness → mensen zijn vooral bereid personen te
helpen met wie ze een genetische band delen. → onbewuste drijfveer van
mensen
➔ reden 2: het verbetert de eigen reputatie
◆ Theorie van het competitive altruism → mensen vertonen prosociaal gedrag,
omdat ze daarmee hun reputatie kunnen verbeteren.
➔ reden 3: mensen voelen empathie voor de ander
◆ Einfühlen ---> invoelen
◆ Empathie → het mentale vermogen om het perspectief van een ander in te
nemen.
◆ Empathie-altruïsme-hypothese → empathie is de belangrijkste reden dat
mensen iemand in nood helpen
➔ reden 4: mensen zijn gemotiveerd om onlustgevoelens te verminderen
, ◆ het negative state relief-model → mensen hoeven niet per se empathie te
voelen om iemand in nood te helpen.
◆ een persoon in nood kan bij anderen een ongemakkelijk gevoel oproepen.
➔ reden 5: mensen zijn gemotiveerd om zich goed te voelen
◆ mood enhancement theorie → mensen helpen omdat ze daarmee, onbewust,
in een betere stemming proberen te komen.
◆ prosociaal-gedrag → geeft je het gevoel dat je belangrijk bent voor de ander
en dat iemand je nodig heeft. → helpen, steunen, verzorgen
➔ reden 6: mensen ervaren plichtsbesef
◆ mensen helpen omdat ze zich daartoe verplicht voelen
➔ reden 7: mensen streven naar wederkerigheid
◆ Sociale-uitwisselings-theorieën → mensen helpen anderen omdat ze hopen
daar nu of in de toekomst iets voor terug te krijgen of omdat de ander hen in
het verleden heeft geholpen.
◆ beide partijen zijn het meest tevreden als geven en nemen in balans zijn.
Stoppen met het verlenen van steun
Als mensen het idee hebben dat ze te weinig terugkrijgen voor hun steun of dat anderen
daarvan profiteren.
Empathie is bewust en onbewust.
Onbewust → mensen zijn geneigd om emoties van elkaar over te nemen en zich daarmee
automatisch inleven in de ander (zonder dat ze het doorhebben). ← emotioneel
besmetting
Bewust → iemand die empathie toont, doet zijn best om zich in te leven door goed naar de
ander te luisteren en zich af te vragen hoe het zou zijn om in die situatie te verkeren.
Empathie stimuleert de betrokkenheid bij anderen: een betrokkenheid die de neiging tot
helpen vergroot.
Descriptieve en Injunctieve normen:
Fase van groep vormen:
Aspecten van communiceren: zakelijk, expressief relationeel, appellerend
Communicatieproces: zender → boodschap coderen → medium → boodschap decoderen
→ ontvanger
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Socialwork2CISstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.