mensen willen niet slechter opkomen dan een ander
minder afhankelijk van de omgeving
Individualiseringsparadox, steeds zelfstandiger in keuzes maken, denken en
handelen <-> tegelijkertijd is de afhankelijk van anonieme professionele en
bureaucratische instellingen van de verzorgingsstaat ook toegenomen.
- gevoelens van onmacht.
5.1.2 Van een gesegmenteerde naar een functionele samenleving
Segmenten, vaste plaats in omgeving
-> mechanische solidariteit: ieder kent zijn eigen plaats en wordt op zijn plaats
gehouden
- geloof, tradities
Differentiatieproces
organische solidariteit -> mensen beseffen dat ze elkaar nodig hebben en van elkaar
afhankelijk zijn
Zakelijke omgang met elkaar
- verandering en dynamiek
- rationele en doelgerichte overwegingen
,! de overgang van een standenmaatschappij (afkomst) naar een
prestatiemaatschappij (meritocratie)
standen -> klassen
Kennisautonomie -> groeiende tweedeling
Rationalisering -> het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de
bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken.
- wetenschappelijke ontdekkingen/ onderzoeken
Doelrationaliteit = het vermogen om op de meest efficiënte en effectieve
wijze concrete doeleinden te bereiken (los van morele of religieuze
overwegingen)
Waarderationaliteit = duidt op het handelen dat uit bepaalde fundamentele
waarden voortvloeit waarbij zingevingvragen bewust gesteld en beantwoord
wordt
Moderniseringsproces
! van een theemutscultuur (jaren 50, burgerlijk gezin, traditionele rolverdeling, door
afkomst/er opgelegde normen/waarden, voorspelbaarheid, geborgenheid) naar een
walkman-ego (wat op het moment ‘in’ is, modern, trends)
5.1.3 Van bevels- naar onderhandelingshuishouding
Bevels (hiërarchie)
Onderhandeling (individu)
Structurele verandering
5.1.4 Van hiërarchie naar democratie: democratisering
+ opleidingsniveau samenleving gestegen
+ economie, meer banen
Mondigheid burgers sterk toegenomen
! eigen belang staat voorop
5.1.5 Van traditioneel naar rationeel gezag
Traditioneel gezag: de gezagdrager heeft gezag omdat het nu eenmaal zo
hoort, collectivistisch
Rationeel gezag: mensen doen wat de gezagdrager wil omdat zij daarvoor
rationele argumenten hebben.
- Niet dan inspraak
- Laten zien vakkundigheid in werkgebied
Gezag gebaseerd op kennis, kunde of kwaliteit
, - Slachtoffercultuur, probleem ligt nooit aan jezelf
5.1.6 Van nationale naar wereldschaal: globalisering (mondialisering)
- verwevenheid op wereldschaal
-> culturen VS, verliezen nationale identiteit
5.2 Veranderingen in de wijze waarop mensen met elkaar omgaan
(interactie)
5.2.1 Van formele naar informele verhoudingen : informalisering
Met informalisering wordt bedoeld dat de omgangsvormen tussen mensen
informeler en flexibeler zijn geworden.
Civilisatietheorie (Norbert Elias)-> de ontwikkeling van de samenleving als een
beschavingsproces waarin mensen steeds meer hun emoties in toom gingen
houden.
- controlled decontrolling of emotionals controls
De toenemende complexiteit van de samenleving en de steeds grotere onderlinge
afhankelijkheid van steeds meer mensen van elkaar leidde er volgens Elias toe dat
mensen zich ten opzichte van elkaar gingen inhouden en wisten hoever zij konden
gaan.
5.3 Verandering van waarden en normen (cultuur)
5.3.1 Van universele naar alternatieve normen
Universele normen = normen die gelden voor alle leden van een samenleving
Alternatieve normen = normen naar keuze
5.3.2 Van cultureel absolutisme naar cultureel relativisme
Einde van grote ideologieën, mensen worden teruggeworpen op hun eigen morele
oordeel en verantwoordelijkheid en moeten zelf keuzes maken. -> meer vrijheid
maar ook meer onverschilligheid
Waarheid
Riesman onderscheidt 3 mensentypen waarmee hij de overgang beschrijft van de
traditionele naar de moderne tijd:
- Tradition-oriented menstype legt de nadruk op vaste tradities, rituelen en
regels.
- Inner-directed menstype beschikt over een autonome levensoriëntatie. Dit
menstype vaart op een eigen innerlijk kompas dat in de opvoeding wordt
bijgebracht.
- Other-directed menstype moet flexibel kunnen inspelen op snel veranderende
maatschappelijke omstandigheden. Door te vinden en te doen, radarscherm.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Eilasor1996. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.