Case uitwerking
Uitwerking OWG 8: werkstress en werkmodellen
- Instelling
- Maastricht University (UM)
Uitwerking bijeenkomst 8 over werk en gezondheid
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Bijeenkomst 8 TLGTaak 8: (On)Gezond werk
De moeder van Sara (50) is leidinggevende in een groot telecombedrijf. Ze komt meestal vrolijk thuis
van haar werk, maar afgelopen vrijdag was ze extra opgetogen omdat ze een bonus had ontvangen.
Het gaat haar niet alleen om het geld, maar ook om wat er gezegd werd over haar functioneren.
Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is er veel meer kennis over hoe werk bijdraagt aan plezier
en (on)gezondheid.
Ook in dit wetenschapsgebied zie je dat wetenschappers altijd op de schouders van anderen staan.
Allereerst nam men aan dat de gezondheid van werknemers het beste was bij een goede ‘fit’ tussen
werkomgeving en persoonlijke eigenschappen. Gezondheid werd toen vooral gezien als weinig stress
en weinig hart- en vaatziekten. De onderzoeker Karasek vond in 1979 dat twee specifieke factoren in
het werk cruciaal waren: werkdruk en autonomie. Een combinatie van beiden zorgde voor een
uitdagende baan waarin de werknemer zich kan ontplooien. Later voegde hij daar nog steun van
collega’s en leidinggevende aan toe. Andere combinaties waren minder gezond, wat ook aangetoond
is in talrijke onderzoeken. Vervolgens ontwikkelde Warr een model naar analogie met vitaminen:
sommige ‘arbeidsvitaminen’ zijn altijd goed, maar sommigen zijn schadelijk bij een overdosis.
Werkdruk leidt tot uitdaging maar te veel werkdruk is ongezond. De onderzoeker Siegrist reageerde
ook op de theorie van Karasek en stelde vervolgens voor dat het juist de balans tussen werkdruk en
waardering - in welke vorm dan ook – is die telt. Ook dit werd aangetoond in onderzoek.
Het denken over werkstress houdt niet op. Naast hart- en vaatziekten, die weinig werkspecifiek zijn,
worden werkgerelateerde aandoeningen geïdentificeerd. Eerst burnout en later – bevlogenheid. We
zien tegelijk dat de werkstressmodellen complexer worden. De onderzoeker Bakker heeft
voorgesteld om te spreken over een combinatie van verschillende werkeisen en verschillende
hulpbronnen, een combinatie van positieve en negatieve factoren dus. In het daaruit volgende Job
Demand Resources model wordt dankbaar gebruik gemaakt van eerdere werkstressmodellen, maar
worden ook nieuwe factoren toegevoegd.
Met al deze kennis is het voor de moeder van Sara niet zo moeilijk om niet alleen te voorkomen om
hart- en vaatziekten te ontwikkelen of burnout te raken, maar ook om bevlogen en gemotiveerd te
blijven in haar werk. Ze heeft nu een veel beter beeld gekregen van wat ongezond/gezond werk is.
Maar de komende jaren komen met nieuwe uitdagingen. De moeder van Sara weet dat ze pas op
haar 69e met pensioen zal mogen gaan en ze wil graag zo lang mogelijk gezond aanhet werk blijven.
Volgens de nieuwste inzichten en in lijn met het model van positieve gezondheid, moeten
werkgevers bijdragen aan de capabilities van werknemers.
Werkgevers moeten niet (alleen) inzetten op het voorkomen van gezondheidsproblemen, maar om
het ontwikkelen van capabilities, om om te gaan met de uitdagingen in het leven.
Toch heeft de moeder van Sara het nog goed in vergelijking met veel andere werkenden:
hoogopgeleid, vast contract bij een werkgever. Technologisering, robotisering en de
platformeconomie hebben waarschijnlijk veel meer ernstige gevolgen voor andere groepen
werknemers.
, Probleemstelling:
Welke factoren van werk spelen een rol op de gezondheid op de werkplek?
Hoe verloopt de invloed van werken op de cardiale gezondheid? (HPA-as)
Wat is het belang van in het leven lang gezond te werken? (duurzame inzetbaarheid)
Wat zijn de toekomstige ontwikkeling op de arbeid?
Brainstormen:
Leerdoelen:
1. Hoe belangrijk is werken voor de gezondheid
2. Wat is werkstress en welke werkstressmodellen zijn er?
Geschiedenis: Na WWII: Begin organisatiepsychologie -> onderzoek naar stress in
organisaties. Kort na de Tweede Wereldoorlog verscheen The American soldier.
o Midden jaren 60 vorige eeuw: Robert Kahn, werkstress hangt vooral samen
met de wijze waarop sociale rollen in arbeidsorganisatie zijn gestructureerd.
o Begin jaren 70: Uni Leiden: Michigan Model door Charles de Wolff -> de VOS-
D.
Stress in of door de werksituatie wordt werkstress genoemd. De meest gangbare
opvatting van werkstress in de onderzoeksliteratuur is een toestand waarin een
werknemer niet in staat is, of zich niet in staat acht, om aan de door de
werkomgeving gestelde eisen te voldoen (Gaillard, 2003).
Werkstressoren -> stressklachten -> Chronische werkstress (burnout)
Person-Environment fit model (Eerst Michigan-model, na jaren 70 -> P-E fit model)
o Gaat ervan uit dat stress niet afzonderlijk door de persoon of de omgeving
veroorzaakt wordt, maar door de zogeheten passing (‘fit’), of beter gezegd
geen passing (‘misfit’), tussen beide.
o Als de persoon minder capaciteiten heeft dan dat de omgeving van haar eist,
dan is die persoon overbelast. Als een persoon teveel capaciteiten heeft dan
dat de omgeving eist is die persoon zich aan het vervelen.
3 mechanismen model:
Actieve coping mechanisme, Doel: ‘misfit’ tussen objectieve
persoon en omgeving verminderen.
Passieve coping mechanisme, Doel: ‘misfit’ tussen
subjectieve persoon en omgeving te reduceren.
Subjectieve sociale ondersteuning, Doel: Rechtstreekse
beïnvloeding subjectieve omgeving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celinepieters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen