Het denken over gezondheid heeft een lange geschiedenis. De oude Grieken hadden al ideeën over
wat gezondheid was en hoe je gezondheid kunt bevorderen.
Een belangrijke verandering in het denken over gezondheid vond plaats nadat het vanaf 1490 weer
toegestaan werd om lijken open te snijden. Tot dan had men niet kunnen kijken in het lichaam. Door
in het lichaam te kijken raakte men gefocust op afwijkingen en ziekte. Dat had grote gevolgen voor
opvattingen over gezondheid.
De Tweede Wereldoorlog heeft bijna net zulke grote veranderingen in het denken over gezondheid
teweeggebracht. Ten eerste werd in een sfeer van optimisme de Wereldgezondheidsorganisatie
(World Health Organization, WHO) opgericht (en niet de World Disease Organization). De WHO
kwam natuurlijk met een definitie van gezondheid. Maar de Tweede Wereldoorlog gaf ook de aanzet
tot onderzoek naar veerkracht (resilience). Waarom wist de ene groep mensen die het
concentratiekamp overleefde verder te leven in goede gezondheid en waarom had een andere groep
levenslange problemen? Onderzoekers hebben een naam gegeven aan de gemeenschappelijke
eigenschap ‘Sense of Coherence.’ Dat onderzoek gaf een aanzet tot het bestuderen van gezondheid in
plaats van ziekte, salutogenisis.
In Nederland heeft de arts Huber het begrip positieve gezondheid geïntroduceerd, met een nieuwe
formulering voor gezondheid. Ze zet zich nadrukkelijk af tegen de definitie van de WHO:
https://www.youtube.com/watch?v=qoJ_zywh9uM
Wetenschap betekent dat nieuwe concepten, zoals positieve gezondheid, weer leiden tot discussie
en verdere uitwerkingen. Andere wetenschappers reageren dus op de definitie van Huber. Een van
de problemen van het begrip positieve gezondheid is bijvoorbeeld dat alle aspecten van het leven
met gezondheid te maken hebben. “Is iemand ongezond als zij verdrietig blijft over het verlies van
een partner?“ vragen Poiesz en collega’s (2016) zich bijvoorbeeld af.
Onderzoek verandert maar langzaam. In het nationale onderzoek naar gezondheid worden nog
steeds dezelfde maten gebruikt als voor 2010. Levensverwachting is in het nationale onderzoek de
belangrijkste maat voor gezondheid en daarmee het centrale concept om dat te meten. Daarin zijn
, grote verschillen tussen levensverwachting en gezonde levensverwachting en tussen mannen en
vrouwen.
De praktijk verandert echter snel. De NOS meldde op 23 juni 2019 dat er in de App Store en Play
Store inmiddels ruim 350.000 gezondheidsapps te vinden zijn. Veel mensen gebruiken een
gezondheidsapp. Ze bepalen daarmee hun gezondheid niet aan de hand van hoe ze zich voelen of
aan de hand van de diagnose van een arts, maar aan de hand van bijvoorbeeld hun bloeddruk
gemeten met een app. Leidt dit tot een nieuwe conceptualisering van gezondheid in de praktijk?
Probleemstelling:
Wat is het concept gezondheid en hoe is het veranderd door de tijd?
Hoe is de gezondheidsdriehoek gerelateerd aan het begrip gezondheid?
Brainstormen:
Positieve gezondheid
Levensverwachting
Veerkracht
Huber
WHO
Gezondheidsapps
Verschil man en vrouw
Gezondheidslevensverwachting
Definities van gezondheid
GW-driehoek
Salutogenisis
Sense of coherence
Leerdoelen:
1. Wat is de definitie van gezondheid volgens het WHO?
o ‘Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn, niet slechts de
afwezigheid van ziekte of gebreken.’
2. Hoe heeft de definitie gezondheid zich ontwikkeld van het WHO?
o International journal of health: The definition of health in the last century, Fabio
Leonardi.
Oudheid: gezondheid is evenwicht van kwaliteit in jezelf
Renaissance: afwezigheid van ziekte
16e E: Toestemming lijken openen
Voor WWII: Gezondheid = evenwicht van kwaliteit in jezelf en afwezigheid
van ziekte
Na WWII (ongv. 1948): Behoefte definitie gezondheid
Londen: Begin public health, arts ontdekte ziektepatroon en deed het op
kaart. Waterpomp moest afgesloten worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celinepieters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.