Het vak psychopathologie van de minor GGZ1: Ziek zijn? gaat over psychiatrie en cliënt. Boek, powerpoints en aantekeningen zijn hierin terug te vinden!
Psychopathologie
HC 1 De klacht
Hoofdstuk inleiding
Tot 1800 hadden psychiatrisch patiënten het zeer slecht: er was sprake
van opsluiting, mishandeling en bewaking. Men zag ze niet als zieke, maar
als bedreiging voor de samenleving. Na 1800 beginnen de opvattingen
over psychisch gestoorden te veranderen en daarmee ook de
behandelingen en voorzieningen. In Frankrijk woonde Pinel (17-45-1826);
hij was de grondlegger van de ‘morele’ behandeling: een behandeling
waarin de relatie met de patiënt (menselijke bejegening) en een bepaalde
omgeving (ontspannen en respectvol) belangrijke elementen waren. Freud
ontdekte dat veel psychiatrische symptomen voortkwamen uit
onverwerkte conflicten. In de jaren ’50 van de vorige eeuw kwamen de
eerste medicijnen tegen psychiatrische verschijnselen. Daaruit volgde in
de jaren ’70 felle kritiek (antipsychiatrie): er werd gezegd dat de
samenleving ziek was en niet de patiënten. Dit leidde in de jaren ’90 tot de
schaalverkleining. Geen inrichtingen meer, geen verblijfsafdelingen in de
duinen, maar kleine crisiscentra en beschermde woonvormen in de stad
met ambulante wijkteams.
Ketenzorg is multidisciplinaire zorg die geleverd wordt door meerdere
hulpverleners.
Een DBC (diagnosebehandelcombinatie) beschrijft per diagnose elke stap
in de behandeling van het eerste consult tot en met de laatste controle.
Het gaat om zowel de poliklinische als de klinische behandelingen.
Doelen van de GGZ
Volgens GGZ Nederland dient de geestelijke gezondheidszorg zich te
richten op de volgende domeinen:
- voorkomen van psychische aandoeningen;
- behandelen en genezen van psychische aandoeningen;
- het zo goed mogelijk laten deelnemen van mensen met een
chronische psychische aandoening aan de samenleving;
- het bieden van (ongevraagde) hulp aan mensen die ernstig verward
en/of verslaafd zijn en die uit zichzelf geen hulp zoeken.
Jaarlijks lijdt bijna een kwart van de volwassen Nederlanders, zo’n 3
miljoen mensen, aan een psychische stoornis.
De zorg wordt aangeboden door GGZ-voorzieningen die onderverdeeld
worden in zorgcircuits. Er zijn hier enkele te onderscheiden:
eerstelijns GGZ – gericht op lichtere psychische klachten. Het wordt
uitgevoerd door huisartsen, eerstelijnspsychologen, algemeen
maatschappelijk werk en aangevuld door een sociaalpsychiatrisch
1
,verpleegkundige. Het is altijd extramuraal en direct toegankelijk voor
hulpzoekenden.
GGZ-preventie – staat voor activiteiten vanuit de gezondheidszorg om
ernstige psychische problemen te voorkomen dan wel vroeg op te sporen.
Ook zijn er acties die moeten voorkomen dat een al aanwezige psychische
stoornis niet erger wordt (gevolgen verzachten en voorkomen dat andere
stoornissen ontstaan).
GGZ voor kinderen en jeugdigen – toegang tot het jeugdcircuit gaat via
Bureau Jeugdzorg. Zij doen een intake en stellen een diagnose. Het
jeugdcircuit bestaat uit jeugd-GGZ, jeugdhulpverlening en
jeugdbescherming.
GGZ voor volwassenen – omvat vele behandelprogramma’s en soorten
hulpverleners gericht op de behandeling en begeleiding van specifieke
hulpvragen van volwassen patiënten.
GGZ voor ouderen – verpleeghuizen waar ouderen zitten die tevens een
psychiatrische stoornis hebben.
forensische psychiatrie – hulp aan gedetineerden die ook een
psychiatrische stoornis hebben. Ook zorg aan mensen met een TBS
matregel. Forensische zorg wordt gegeven in forensisch psychiatrische
centra (FPC), in forensisch psychiatrische afdelingen (FPA) in
psychiatrische instellingen, in forensisch psychiatrisch instituten (FPI), in
forensische poli- en deeltijdklinieken.
verslavingszorg – hulp aan mensen die problemen ervaren met het gebruik
van middelen als drugs en alcohol. Ook verslaafd zijn aan gokken behoort
tot dit zorgcircuit. Zorg wordt ambulant, semimuraal en intramuraal
aangeboden.
openbare GGZ – (OGGZ) is een onderdeel van de openbare
gezondheidszorg. Het omvat alle activiteiten op het gebied van de
geestelijke volksgezondheid, die niet worden uitgevoerd op een vrijwillige
individuele hulpvraag. De Nationale Raad voor Volksgezondheid
onderscheidt drie kerntaken:
1. directe hulpverlening voor het individu;
2. zorg voor risicogroepen (zorg en preventie voor mensen met een
verhoogd risico op psychische problemen);
3. collectieve GGZ (d.w.z. preventie, gezondheidsbevorderende en –
beschermende activiteiten op het terrein van geestelijke
gezondheid.
De kern wordt gevormd door preventie- en vangnetactiviteiten.
Voorbeelden zijn dak- en thuislozenzorg, bemoeizorg en
preventieactiviteiten zoals psycho-educatieprogramma’s.
Een psychiatrische stoornis wordt gekenmerkt door een stoornis in
psychische functies gepaard met lijden en/of sociaal disfunctioneren.
egosyntoon = gevoel als natuurlijk deel van jezelf (overeenstemming met
eigen identiteit)
ik eigen
2
, egodystoon = geen natuurlijk deel van jezelf (komt niet overeen met eigen
identiteit)
ik vreemd
Er kan vanuit verschillende invalshoeken naar een psychiatrische stoornis
gekeken worden.
Biologische invalshoek:
Afwijkend gedrag wordt toegeschreven aan biologische factoren.
Psychologische invalshoek:
Er wordt gekeken naar verschillende modellen.
Psychodynamisch model – psychische gezondheid wordt bepaald door een
balans van psychische structuren
Leermodel – invloed van leerervaringen op de ontwikkeling van afwijkend
gedrag staan centraal; vroegere ervaringen zijn op te vatten als
leergebeurtenissen; gedrag kan veranderen door gewenst gedrag te
belonen en omgewenst gedrag te straffen
Cognitief model – verkeerd denkpatroon is op te vatten als oorzaak van
afwijkend gedrag
Socioculturele invalshoek:
Maatschappelijke ‘ziekten’ als armoede, racisme en langdurige
werkloosheid hebben een belangrijke rol in het ontstaan van afwijkend
gedrag.
Biopsychosociale invalshoek:
Er wordt gekeken naar de interacties tussen biologische, psychologische
en socioculturele factoren in de ontwikkeling van afwijkend gedrag. Er is
niet enkel één oorzaak aan te wijzen.
Psychiatrie is een medisch specialisme dat zich bezighoudt met
onderzoek, diagnostiek en behandeling van psychische stoornissen. Er zijn
enkele soorten psychiatrie:
Biologische psychiatrie: gericht op de bestudering van biochemische
processen in de hersenen.
Psychodynamische psychiatrie: denkrichting waarbij op stoornissen in de
psychodynamiek wordt gelet.
Sociale psychiatrie: hier wordt gekeken naar verband tussen psychische
stoornissen en maatschappelijke omstandigheden.
Antipsychiatrie: gaat er vanuit dat afwijkend gedrag geen gevolg is van
gestoordheid van de betrokkene, maar van gestoordheid van de
maatschappij, waardoor de patiënt niet anders kan dan met gestoord
gedrag reageren.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lyan_p. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.