de defenitie van een vrije keuze volgens Dick Swaab (hersenonderzoeker)
Een juiste aanleg van de hersenen op basis van je genetische achtergrond en vroege
hersontwikkeling
Of je onder dezelfde omstandigheden net zo goed een andere keuze kan maken
Dat je een beslissing op basis van je gevoel neemt
Dat je een beslissing op basis van rationeel redeneren neemt
Daniel Dennett (filosoof) vindt de vrije wil net zoiets als:
Qualia
Kleuren en euro’s
De afwezigheid van oorzaak en gevolg van een beslissing
Bewustzijn
Victor lamme
Het brein is een computer
Dan hebben we er geen controle over, dus zijn ze niet uit vrije wil
Het bewustzijn is een kwebbeldoos, de vrije wil bestaat niet
De aanpak van filosofen
1. Alles in de wereld gebeurt volgens deterministische wetten
2. Vrije wil is de mogelijkheid om anders te handelen dan deze wetten
3. Vrije wil bestaat
Libertarianisme: we hebben een vrije wil, dus we zijn niet gedetermineerd (1,2,3)
Hard determinisme: determinisme is waar, dus er is geen vrije wil (1,2,3)
Compatibilisme: we hebben een vrije wil en we zijn gedetermineerd, dus we moeten vrije wil
anders definiëren (1,2,3)
Video’s op canvas kijken = tentamenstof!!
,Je kan je niet vasthouden aan beide overtuigingen
Problemen libertarianisme:
1. Waarom komen ‘vrije’ keuzes en handelingen vandaan? Zijn ze random?
2. Waarom zouden de wetten die gelden in het hele universum niet op ons van
toepassing zijn
3. Klopt met intuïtie, maar geen goede argumenten
Problemen hard determinisme
1. Waarom voelt het dan toch alsof we een vrije wil hebben?
- Onzichtbare oorzaken in ons brein
2. Geen ruimte voor morele verantwoordelijkheid
Problemen compatibilisme
1. Hoeveel controle moet je hebben om van een vrije keuze te kunnen spreken?
- Hersentumor veroorzaakt pedofiele neigingen v.s. flirten na een paar drankjes
- Churchland: ‘Action are more or less free’
- Strafrecht: criteria voor ontoerekeningsvatbaarheid
Vrij betekent volgens de compatibilisme:
- Interne oorzaak (v.s.externe : springen in plaats van geduwd worden) dat je gaat
vallen staat al vast maar hoe het gebeurt bepaalt of het vrije wil is of niet
- Frankfurt: kiest in lijn met wat je wilt/wie je bent
- Churchland: mate van controle bepaalt of je keuze vrij is of niet
Frankfurt: je bent verantwoordelijk voor je keuze omdat je koos wat je wilde, zelfs al kon je
niet anders kiezen
Gedachte-experiment
- Hersenactiviteit beïnvloed worden door een schakelaar
- Schakelaar verhindert keuze als iemand op republikeinen wil stemmen
- Bij keuze voor democraten doet schakelaar niets
Churchland: hoe vrij onze keuzes zijn, hangt af van hoeveel interne en externe factoren ons
beïnvloeden en hoeveel controle we hebben over onze handelingen
- Niegzen of niezen over iemand zn lunch
- Impulsief gedrag met of zonder alcohol (maar: controle over beslissingen om te
drinken!)
- Controle is te trainen en soms gradueel
, De aanpak van neurowetenschappers
- Laten we onderzoeken of we vrije wil hebben of niet
- Libet (1979)
Bewuste intentie 300 ms na begin readiness potential
- Soon et al. (2008) toonde ook aan dat ze eerder konden zien wat een persoon
ging doen voordat ze zich er bewust van waren
Defentities Lamme & Swaab v.s. Dennett
- Wij zijn ons brein alle kenmerken van ieder individu liggen vast in de
hersenen✔️
- Het brein is een computer veel van onze handelingen doen we onbewust ✔️
✔️= allebei mee eens
- De vrije wil is een illusie✖️ dennett niet mee eens
Dennett:
Absolute v.s. praktische vrije wil
- Absolute: ongedetermineerde keuze
- Praktische: morele competentie (goed geïnformeerd, gestructureerde
verlangens, gedreven door redenen, niet gedwongen door een ander persoon
* uitzonderingen: kleine kinderen, seniele ouderen, mensen met bepaalde
typen hersenletsel
* sociale constructie: maatschapij bepaalt of iemand aan competente kant van
lijn valt en als volledig burger wordt gezien
* zoals euros, dollars, beloften: geen hersentoestand maar een
competentiestatus waar we het over eens zijn
= compatibilist!!!
Wat is echt?
- Manifest v.s. scientific image
Manifest: de wereld waarin we leven met objecten die we allemaal kennen
Scientific: neuronen, atomen, Higgs deeltjes etc.
Zijn kleuren dan echt?
Geen vraag volgens Dennett maar over hoe we feiten karakteriseren
Wat tonen de neurowetenschappen aan?
Libet en Soon: hersenactiviteit voorafgaand aan bewuste beslissing
Geen bewuste reden om links of rechts te kiezen volgens Dennett dus geen vrije wil
Swaab en Lamme: alles ligt van in/wordt bepaald door ons brein
Het feit dat sommige mensen niet goed bedraad zijn kan aantonen dat zij niet
verantwoordelijk zijn, maar niet dat we allemaal niet verantwoordelijk zijn volgens
Dennett
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puck2001. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.