PIP Rijtjes
Hoofdstuk 2
Presidentieel stelsel
- Duidelijke scheiding parlement en regering
- Hoofd meestal president
- Parlement en regering kunnen elkaar niet ontslaan (wel bij zware misdaad)
- Kiezers kiezen president en parlement
- President politieke macht 1 functie
Parlementair stelsel
- Vertrouwensrelatie regering en parlement
- Regering kan (meestal) parlement ontbinden en vice versa
- Kiezers kiezen parlement die kiezen MP/regering
- Kiezen MP/regering gebeurd indirect
Semi-presidentieel stelsel
- Kiezers kiezen president en parlement
- President benoemd en ontslaat ministers
- Vertrouwensrelatie parlement en regering/ministers
- Cohabitation Minister president en president van verschillende partij
Rollen minister president
- Hoofd vd regering
- Macht over meerderheid parlement centrale rol in internationale politiek
- Partijleider
- Formele macht ministers aannemen en ontslaan
- Juridische macht parlement ontbinden en verkiezingen uitroepen
- Middelpunt van besluitvormingsproces
3 Methoden afzetten MP
- Nieuwe verkiezingen afdwingen door geen steun
- Verandering coalitie nieuwe meerderheid nieuwe MP
- Door eigen partij geen steun meer kan MP niks
Rollen ministers
- Ministeriële verantwoordelijkheid over departement
- Collectieve verantwoordelijkheid in de regering
Staatshoofd (president/koning) rollen
- Procedureel – benoeming MP/ratificatie wetten
- Diplomatiek – staatsbezoeken
- Symbolisch – Verpersoonlijking van de staat
Hoofdstuk 3
Beperkingen door parlement op regering
- Regels waarbij oppositie plannen regering kunnen tegenhouden
- Politieke culturele tegenstellingen waardoor oppositie bepaalde voorstellen
vd regering kan tegenhouden
- Kan zijn dat regering geen meerderheidssteun heeft
- Geen voorwaardelijke steun parlementsleden
Rollen parlement:
- Benoemen en ontslaan regering
- Wetgeving
o M – regering bepaald parlementaire agenda / C- is parlement
o M – werk op parlementaire vloer / C- is commissies
o C – voorstellen eerst langs commssies
- Controleren regering (gedrag onderzoeken)
o Vragenuur
o Interpellatie
o Instellen comités
Hoofdstuk 4
2 vormen juridicial review
- Concreet – kritiek tegenover wet die voortkomt uit specifieke zaak
- Abstract – wet wordt voorgelegd uit vermoeden (door politici)
2 modellen juridicial review
- Van kelsen – constitutioneel hof
- Anders; - gewone rechtbanken controleren (NL en UK beperken dit )
2 typen legale systemen
- Common – law landen (UK) – gebaseerd op jurisprudentie en interpretatie
- Civil law landen – uitspraken afgeleid van wetten
Systemen ideaaltypisch en groeien naar elkaar toe, UK gebruikt steeds
vaker statuten
Juridicial review en representatieve democratie
+ beperken macht regering
+ Beleidsvoering niet teveel afwijkt van het midden
+ Positieve economische effecten door onafhankelijkheid
+ Zorgt dat politieke klasse niet allen uit zelf-interest handelt
- Ongekozen niet representatief orgaan met veel macht
- Rechtssysteem niet goed voor minderheden
Hoofdstuk 5
3 pijlers EU, samenwerking op:
- Sociaal economisch gebied (EG)
- Buitenlandse zaken en veiligheid
- Binnenlandse en juridische zaken
Verschillende instituties EU
- Europese commissie
o Soort bestuur EU – 5 jaar zitting
o Ieder land commissaris
Wetgeving
Controle (landen) uitvoering wetten
- Europees parlement
o Zitten infractie – 12 keer per jaar
o Degressive proportionality
Benoemen en ontslaan leden commissie
Wetgeving meebeslissen en overlegrol
, Budget verdelen specifieke gebieden
- Raad van ministers
o Ministers uit ieder land per onderwerp
o Unaniem/gekwalificeerde meerderheid
o Letland voorzitter – 6 maanden
Wetgeving tot stand door cohesie met commissie
- Europese raad
o Alle regeringsleiders (4 keer per jaar)
o Vaste voorzitter – Donald Tusk
o Ook soort minister buitenlandse zaken
o Belangrijkste orgaan zonder verantwoording
- Hof van justitie
o Elke land een rechter benoemd voor 6 jaar
o Hoogste autoriteit
o Toetsen wetten aan EU richtlijnen – kan sancties opleggen bij niet
naleven
EU niet democratisch:
- Geen Europese regering gekozen
- Besluitvormingsproces is complex en lastig te begrijpen voor burgers
- ER en RvM geen vertrouwen en verantwoording
- EC controleert én maakt wetgeving
- We stemmen voor EU, maar zijn geen burger
- Bestuurders kunnen niet worden weggestuurd
- Afstand burger EU
o Oplossingen
Direct kiezen voorzitter EC
Inwoners lidstaat commissaris laten kiezen
Meer referenda
EU wel democratisch
- Wel degelijk verantwoording via twee wegen:
o EP en EC
o ER en RvM indirect aan nationale regering
- Checks and balances ingebouwd
- EP steeds belangrijker
- EU meer consensus model
- EU transparanter dan sommige lidstaten
- EU is geen staat, beperkte macht en invloed leven vd mens
- EU niet vergelijken met ideale democratie maar met functionele dan best
aardig
Hoofdstuk 6
2 factoren hebben invloed op relatie minister – ambtenaar
- Politieke cultuur vd overheid
o Generalist – algemene vaardigheden
o Technocratisch professioneel – Gespecialiseerd (Fra, examen, Dui;
min. HBO)
- Politisering ambtenaren, 2 tendensen
o Depolitisering vd nomenklatura
o Politisering westerse ambtenarenapparaat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper seller123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.