Volkomen concurrentie
Een markt van volkomen concurrentie of volledige mededinging kenmerkt zich door:
● een groot aantal aanbieders: een individuele producent is klein en heeft geen invloed
op de prijs.
● een homogeen product: voor de consument zijn alle exemplaren van het product
identiek.
● transparante (doorzichtige) markt: vragers naar en aanbieders van het product zijn op
de hoogte van het totale aanbod. Op een transparante markt is slechts één prijs
mogelijk, namelijk de laagste.
● vrije toe- en uittreding: er zijn geen belemmeringen om tot een markt toe te treden of
eruit te stappen. De marktvorm van volkomen concurrentie komt in de praktijk niet
voor. Er zijn wel markten die deze marktvorm benaderen, zoals een groenteveiling of
de valutamarkt.
H2
Van volledige mededinging naar monopolie
Een monopolist is alleenheerser op een markt omdat hij de enige aanbieder is. Daarom kan
hij in theorie zelf bepalen welke prijs hij vraagt voor zijn product. Toch is de macht van een
monopolist beperkt. Als de monopolist de prijs te hoog vaststelt, zien sommige consumenten
af van aankoop, waardoor de afzet van de monopolist terugloopt. De betalingsbereidheid van
de consument is af te leiden uit de collectieve vraaglijn, dat is de vraaglijn van alle
consumenten samen. De collectieve vraaglijn is tevens de prijsafzetlijn van de monopolist
want hij geeft weer hoeveel de monopolist verkoopt bij verschillende prijzen.
Een bedrijf kan met behulp van de gemiddelde opbrengst (GO = P) en het aantal te verkopen
producten de totale opbrengst (TO) berekenen (TO = GO × q). De marginale opbrengst (MO)
geeft aan welke invloed een verandering van de afzet met één product heeft op de omzet
van het bedrijf.
Als een monopolist verschillende prijzen in rekening brengt aan verschillende groepen
consumenten voor hetzelfde product dan is er sprake van prijsdiscriminatie.
Bij privatisering wordt productie van de overheid overgeheveld naar de marktsector. Door de
werking van de markt kan er, door onderlinge concurrentie, voor consumenten een betere
prijs-kwaliteitverhouding ontstaan.
, H3
Oligopolie en monopolistische concurrentie
Het marktaandeel is het procentuele aandeel van de afzet of omzet van een bedrijf in de
totale markt voor een bepaald product. Een oligopolistische markt is een markt waarop een
beperkt aantal aanbieders actief zijn of hebben enkele aanbieders een relatief groot
marktaandeel. Alleen bedrijven die op grote schaal produceren kunnen zich staande houden
op een dergelijke markt.
Voorbeeld
Een voorbeeld van een oligopolie is de markt voor mobiele telefonie. Het aantal
concurrenten bij oligopolie is klein. Daardoor heeft een actie van één bedrijf gevolgen voor
de andere bedrijven. Er wordt dus gereageerd op acties van concurrenten. Omdat de risico’s
van een prijzenoorlog groot zijn, geven oligopolisten vaak de voorkeur aan andere manieren
om elkaar te bestrijden: productdifferentiatie bijvoorbeeld. Door hun product een of meer
eigen kenmerken te geven, wordt het product heterogener.
Samenwerking
Op een oligopolistische markt kan ook worden samengewerkt. Als aanbieders afspraken
maken, met als doel de onderlinge concurrentie te verminderen, noemen we zo’n
samenwerkingsverband een kartel. De overheid wil juist concurrentie stimuleren, zodat de
prijzen laag blijven en de kwaliteit hoog. Kartelafspraken zijn daarom verboden. Als de
oligopolisten elkaar fel concurreren zal de prijs laag zijn en zullen ze weinig of geen winst
maken. Als ze de concurrentie weten te beperken of samenwerken, kan de winst hoog zijn.
Homogeen
Een homogeen oligopolie heeft als belangrijke kenmerken dat er enkele aanbieders zijn die
de macht over de markt hebben, terwijl het product dat ze produceren in de ogen van de
consument identiek, dus homogeen is.
Heterogeen
Bij een heterogeen oligopolie heeft elke aanbieder een eigen klantenkring en kan de
aanbieder binnen zekere grenzen de prijs zelf bepalen, maar de onderneming zal ook
rekening moeten houden met zijn concurrenten. Ondanks hun heterogeniteit kunnen de
producten elkaar vervangen. Als een van de producenten de prijs verhoogt, zal een aantal
klanten overlopen naar een concurrent.
H4
De markt levert niet altijd de juiste prijs
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouksnijder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.