Samenvatting
Beknopte samenvatting hoofdstukken BuiteNLand 6vwo
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Hier vind je een beknopte samenvatting van de hoofdstukken van het lesboek van BuiteNLand voor 6vwo.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Beknopte samenvatting AardrijkskundeHoofdstuk 1 Aarde/landschapszones
§1 Landschap als dynamisch systeem
- Bos als dynamisch systeem: 1. Fotosynthese zorgt ervoor dat nieuw organisch
materiaal wordt gevormd d.m.v. zonlicht, water en voedingsstoffen uit de bodem.
2. Organisch afval zoals gevallen bladeren hopen zich op rondom de bodem, er wordt
dus nieuw organisch afval gevormd.
3. Bij mineralisatie en humusvorming wordt organisch afval afgebroken door
schimmels en bacteriën. Als het organisch afval geheel wordt afgebroken ontstaan
CO2 en voedingsstoffen als stikstof, calcium en kalium. Omdat de deeltjes nu zo klein
zijn, waaien/spelen ze makkelijk weg maar zijn ze ook snel op te nemen
(mineralisatie). Als het afval gedeeltelijk wordt opgenomen, ontstaat er humus, wat
voedingsstoffen vasthoudt en water aan zich bindt.
4. Door de inwerking v. water, CO2 en bacteriën kan materiaal uit de grond
verweren.
5. Neerslag en grondwater zorgen voor voedselopname en uitspoeling.
- Verschillen in bossen:
- Processen in regenwouden verlopen snel dankzij de hoge temperaturen,
vochtigheid en het permanente groeiseizoen. Door de snelle mineralisatie is er geen
humuslaag. Daardoor worden voedingsstoffen weggespoeld door neerslag als ze niet
direct worden opgenomen. Tropische bodems zijn dus niet erg vruchtbaar;
voedingsstoffen zijn vooral opgeslagen in levend organisch materiaal.
- Naaldwouden zijn beïnvloed door kort groeiseizoen; door lage temperaturen liggen
processen groot deel v.h. jaar stil. Vorming/afbraak v. organisch materiaal duurt erg
lang en er ontstaat een dikke laag organisch materiaal.
- Geofactoren: Grondsoort, hoogteligging en reliëf.
Nuttige neerslag: hoeveelheid neerslag die overblijft na verdamping.
- Bodems onder droge/koude omstandigheden: Bij droogte: door weinig neerslag is er
vaak gebrek aan begroeiing, waardoor er weinig organisch materiaal gevormd wordt
en bodem vooral bestaat uit zout/kalk/gips. Bij neerslag stijgt grondwater naar
oppervlak wat komt te verdampen. Wanneer nuttige neerslag bijna 0 is, groeit er
geen bos maar gras. Door gebrek aan uitspoeling ontstaat er een vruchtbare
humuslaag. In polaire zones groeit er slechts gras, mos en heide. Door langzame
vertering bestaat bovenlaag uit veen.
- Mens: Landschap beïnvloed door een doorbroken voedselkringloop
(akkerbouw/veeteelt), er een monocultuur is waardoor systeem kwetsbaarder is (bij
oogt verdwijnt in 1 x alle begroeiing) en ziekten verspreiden zich gemakkelijk doordat
er niet veel plantensoorten zijn.
- Chemische vruchtbaarheid: hoeveelheid voedingsstoffen als stikstof/calcium/fosfor
die aanwezig is i.d. bodem.
- Fysische vruchtbaarheid: korrelgrootte v.d. grondsoort zijn belangrijk; wortels
moeten de grond in kunnen dringen.
, §3 Landdegradatie
- Chemische vruchtbaarheid kan verbeterd worden door bemesting, Fysische
vruchtbaarheid kan verbeterd worden door irrigatie.
- Bodemerosie: verdwijnen v.d. toplaag v.d. bodem.
Versnelde bodemerosie: bodemerosie door menselijke activiteit; ontbossing (afname
mondiale bosareaal), overbeweiding (draagkracht bodem overschreden door te veel
vee) en akkerbouw (na oogst kale bodem gevoelig voor erosie).
- Strip cropping: verschillende gewassen op hoogtelijnen v. een helling. Er wordt zo
min mogelijk geploegd, resten v. geoogste gewassen liggen op brake akkers en op
overheersende windrichtingen staan bomen/struiken.
- Verzilting: In droge gebieden verdampt irrigatiewater deels en laat het zout achter.
Andere deel infiltreert waardoor de grondwaterspiegel stijgt. Capillaire werking:
openingen i.d. droge grond zuigen water naar t oppervlak, waardoor er een zoutkorst
kan ontstaan. Hoe fijnkorreliger, hoe sterker het effect.
§4 Verwoestijning
- Verwoestijning: Proces waarbij land onbegroeid raakt en het bovenste deel v.d.
bodem wegwaait/wegspoelt.
- (Semi)-Aride en droge delen v.d. subtropische zone.
- Menselijke invloeden: overbeweiding, uitbreiding akkerland, ontbossing in
combinatie met klimaatverandering.
- Grote variabiliteit zorgt vaak voor problematische akkerbouw/oogsten.
- Nomadisch bestaan kan allen bij lage bevolkingsdichtheid.
- Sahel: vruchtbaar gebied naast Sahara. Bodemerosie door monocultuur
handelsgewassen, overbeweiding/uitputting grond en het kappen van bomen (tekort
aan brandhout, bomen die erosie tegengingen d.m.v. schaduw zijn verdwenen).
§5 Natuur- en milieurampen
- Natuurrampen: veroorzaakt door mens. Tegen deze rampen wordt er aan hazard
management gedaan, waardoor ze beter te voorspellen zijn en de bevolking beter is
in te lichten. In aardbevingsgebieden: bouwtechnische maatregels.
- Milieurampen: kunnen bestreden en soms voorkomen worden: zoals rampen met
olietankers.
- Lithosfeer: grond
- Hydrosfeer: water
- Biosfeer: leven
- Atmosfeer: lucht
Hoofdstuk 2 Aarde (exogeen)
§1 Circulatiesystemen
- Stralingsbalans: dynamisch evenwicht tussen de in- en uitstraling. Hoeveelheid
straling die aardopp. Bereikt hang af van dichtheid v.h. wolkendek, breedteligging en
de lengte v.d. dag/zonnestand.
- Atmosferische circulatie: zorgt voor verschillen in opwarming v.h. aardopp.
Wind waait v. een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied. Op het noordelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frederiquefee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen