Paragraaf 1: Italiaanse Hoven
_____________________________________________________________________________________
Inleiding
★ De renaissancekunst ondervond een verandering na 1500 → van sobere evenwichtige stijl naar
uitbundige en grootschalige hofstijl.
★ Mensen gingen de capaciteiten van de individuele mens benutten.
○ Het ideale mensbeeld: Homo universalis, de trotse mens die alles kan.
Sommige overschatten zich hierdoor en daardoor worden veel
grootschalige projecten gestart maar niet afgemaakt.
○ Michelangelo Buonarroti is een voorbeeld van homo universalis, hij was
beeldhouwer, schilder, architect, ingenieur en dichter.
★ Boekdrukkunst zorgt voor snelle verspreiding van renaissance over Europa.
★ Er wordt steeds meer gekeken naar de verhoudingen, spieren, bewegingen en
ook ingewanden van het menselijk lichaam. Deze studie heet anatomie.
★ Naast autonomie zie je in beelden ook een verhaal terug. Dit zie je terug in de
houding.
Homo Universalis
★ Kunstenaars werden eerst gezien als arbeiders maar tijdens de renaissance
veranderde dat en voldeden ze aan het humanistisch ideaal van de homo
universalis.
★ Tijdens de renaissance werd heel veel vastgelegd, waaronder regels.
○ Bijv. in Il libro del cortegiano over wat je nou een hoveling maakt. De
conclusie is dat een hoveling veelzijdig moet zijn, hij moet veel weten en
kunnen op gebieden als kunst en literatuur. (goede manieren, goede
soldaat etc.)
★ De regels uit de klassieke oudheid worden opnieuw opgepakt en verbeterd om
zo de kunst weer te verbeteren. Als je hierin slaagt ben je volgens Vasari een
homo universalis (Michelangelo)
★ Leonardo Da Vinci is ook een homo universalis, volgens hem is de
schilderkunst een weergave van de zichtbare werkelijkheid en van menselijke
gemoedstoestanden.
Homo quadratus
★ In de renaissance gingen wetenschappers en kunstenaars kijken naar de
verhoudingen van het lichaam. Ze dachten dat de proporties van het lichaam
een afspiegeling waren van de menselijke orde.
★ Er ontstond hierdoor een homo quadratus. Dit is een model van leonardo da
vinci. De mens moet hierbij met gestrekte armen en benen in een vierkant
passen en met gespreide armen en benen in een cirkel.
○ De navel is dan het midden wat benadrukt dat de mens een wiskundige
schepping is
★ Dit model is een vb waarbij je ziet hoe het geloof gekoppeld werd met
wiskundige formules.
★ Palladio beschrijft in zijn boeken hoe de architectuur een variant is op de
klassieke bouwkunst en hoe die ontwikkeling zich voordoet.
○ Huizen nemen karakteristieken over zoals koepels. Ook zijn er veel
geometrische vormen wat verwijst naar de wiskundige kant.
Stravaganza
★ Het uiterlijk van gebouwen gaat er steeds meer toe doen voor rijke families, ze
vinden dat ze trots mogen zijn op wat ze hebben bereikt.
★ Ook is het zo dat mensen gingen verhuizen naar het platteland.
, ★ Deze huizen hebben vaak grote tuinen. Deze tuinen en grote huizen worden het decor voor
uitbundige feesten → stravaganza
★ Dramma per musica is een vorm van serieuze opera die vaak een onderdeel
was van deze feesten. Het decor is hierbij heel echt en er gebeurd veel.
★ Ook zijn toneelspelen in deze tijd populair zoals de komedie la pellegrina. Deze worden vaak
onderbroken door tussenspelen → intermedi.
○ Intermedi hebben een grote rol gespeelt in het ontstaan van opera en
theaterdans.
Vlaamse maestros
★ Niet alleen de status van schilders gaat omhoog maar doordat muziek nu
gedrukt wordt gaat ook die van de componisten omhoog.
★ Tekstexpressie wordt bij muziek steeds belangrijker
★ De meeste muziek in italië wordt verzorgd door vlaamse componisten
○ Vaak gaan Italianen naar Vlaanderen en nemen ze talent mee terug, 1
hiervan was Orlando di Lasso
★ Villanella en moresca is dansmuziek die gemakkelijk in het gehoor ligt met
teksten in de volkstaal.
★ Door de drukpers wordt muziek ook gedrukt en wordt het daardoor makkelijker
uit te geven. Veel muzieksoorten worden daardoor beïnvloed.
★ Madrigalen worden in Italië belangrijk, dit zijn liederen geschreven in de
landstaal.
★ De tekst bepaald begint steeds bepalender te zijn voor de muziek (toonhoogte,
tempo etc.)
De eerste opera’s
★ Favola in musica is hoe de voorstelling L’Orfeo werd genoemd maar eigenlijk is
het het begin van de opera.
★ Ze baseerde theater op de klassieke oudheid en dachten dat de teksten toen
volledig werden begeleid met muziek. Hierdoor kreeg je een combinatie van
theater en muziek.
○ tekst is hierbij belangrijk dus was er 1 zangstem en een basso continuo
(een doorlopende bas die de akkoorden aangeeft).
○ Muziek stuurt de emoties.
○ De dialogen en monologen worden afgewisseld met intermedi en
koorzang
★ Prima pratica houdt zich aan de regels die door de eeuwen heen voor muziek
zijn bedacht en bij seconda pratica wordt de muziek gebruikt om de betekenis
van de tekst te versterken, ook als daarmee de muzikale wetten worden
geschonden.
★ Een recitatief is een muziek deel waarin zonder tekstherhaling een
verhaalfragment wordt verteld (vaak met basso continuo).
★ Muziek is niet alleen meer voor de kerk en de rijke. Het begint steeds
toegankelijker te worden voor een breed publiek.
○ Bij deze vorm zijn de karakters wel gebaseerd op mythologische figuren
maar hebben ze meer menselijke karaktertrekken.
○ Het koor is weg om kosten te beperken en intermezzo’s zijn eenvoudiger.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jennakooistra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.