Dit document bevat college aantekeningen van de eerste zes hoorcolleges van het vak strafprocesrecht gegeven door Professor Crijns. Het is een duidelijk document waarin veel is gewerkt met opsommingen.
Strafprocesrecht
Hoorcollege 1
Strafprocesrecht
- Het formele strafrecht.
- Het strafprocesrecht bestaat uit het geheel aan regels die betrekking hebben op de
toepassing van het strafrecht in een concreet geval.
- Het strafprocesrecht bepaalt op welke manier en door wie wordt onderzocht of een
strafbaar feit is begaan en door wie en naar welke maatstaven daarover en over de
daaraan te verbinden strafrechtelijke sancties wordt beslist
- De weg waarlangs het materiele strafrecht moet gaan.
- Hoe stel je de strafrechtelijke aansprakelijkheid vast? De kern van de activiteit die
plaatsvindt is onderzoek. Dit onderzoek gaat zich steeds verder toespitsen.
- Het biedt het model waarbinnen het materiele recht tot leven komt (strafproces als
schakel tussen feit en reactie).
- Alhoewel het strafprocesrecht wordt gezien als een middel, heeft het ook een eigen,
zelfstandige dimensie.
- Rechtsbescherming neemt daarbinnen een belangrijke plek in
- Wat is in de kern de functie van het strafprocesrecht? Hier is discussie over (doel). Dit
gaat altijd langs twee begrippen:
o Bevoegdheidstoedeling
o Begrenzing
- Hoofddoel: verwezenlijking van het materiele recht
o Waarheidsvinding
Zoeken naar de materiele waarheid
Toepassing van het strafrecht op werkelijk schuldigen
o Rechtsbescherming
Bescherming van de burger tegen de almacht van de staat
Voor verdachten, maar ook voor de burger die zonder het te willen in
het strafproces wordt betrokken.
o Er is tussen deze twee waarden een spanningsveld zichtbaar.
Accusatoir vs. inquisitoir proces
- Accusatoir proces: daar waar het proces wordt gedomineerd door procespartijen. Dit
zijn min of meer gelijkwaardige partijen. Partijen spreken af wat zij als waarheid
beschouwen, dit wordt gezien als de formele waarheid (meer een waarheid voor het
civiele proces). Juryrechtspraak is hier ook een voorbeeld van.
- Inquisitoir proces: daar waar de rechter het proces leidt. Hier wordt echt gedaan aan
waarheidsvinding binnen een proces en de verdachte wordt als voorwerp van
onderzoek gezien.
Accusatoir Inquisitoir
Gelijkwaardige procespartijen Verdachte als voorwerp van onderzoek
Lijdelijke rechter Actieve rechter
Formele waarheid Materiele waarheid
Mondelinge procedure Dominantie ligt bij schriftelijke stukken
Admissibility rules Beslis- en motiveringsregels
- Nederland: wortels in inquisitoire procestraditie met contradictoire elementen.
, - Door internationale invloeden heeft de verdachte steeds meer rechten gekregen.
- In Nederland gaat het niet over de vraag over wat de rechter mag zien. Achteraf
bepaalt de rechter wat wel en wat niet gebruikt mag worden. Het draait hier veel meer
om beslis- en motiveringsregels.
Kenmerken Nederlandse strafproces
- Beroepsrechter, geen lekeninbreng (juryrechtspraak)
- Zwaar accent op het vooronderzoek
- Het dossier vormt de ruggengraat van de strafrechtspleging
- Tegenspraak is belangrijk.
- Gevaren
o Onderzoek ter terechtzitting vooral gericht op verificatie (gevaar: confirmation
bias).
Bronnen van strafprocesrecht
- Het Wetboek van Strafvordering geeft het kader waarbinnen de justitiële afdoening
van een strafzaak moet worden verricht
- Vgl. art. 1 Sv: ‘Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien.’
o Dit is dus een formele wet, art. 81 tot 88 GW.
- Maar ook andere bronnen van strafprocesrecht
o Bijzondere wetten
o EVRM, EU-recht en (andere) internationale verdragen
o AMvB’s en beleidsregels
o Beginselen van een goede procesorde. Het feit dat je aan de wettelijke
voorwaarden hebt voldaan, betekent niet dat het proces rechtmatig is
vergelopen.
o Jurisprudentie
Algemene ontwikkelingen
- Digitalisering van criminaliteit en de aanpak daarvan. Het wetboek draait nu nog
vooral om fysieke wereld en niet om de digitale wereld. i
- Internationalisering van criminaliteit en de aanpak daarvan
- Bezuinigingen en druk op de rechtspraak
- Afdoening buiten de rechter om
- Modernisering van het Wetboek van Strafvordering
Fasen van het strafproces
Een indeling
a. Voorbereidend onderzoek (art. 132 Sv)
- Art. 132 Sv
- ‘Onder het voorbereidende onderzoek wordt verstaan het onderzoek hetwelk aan de
behandeling van de terechtzitting voorafgaat’
- Verkennend onderzoek (art. 126gg Sv)
- Opsporingsonderzoek (art. 132a Sv)
- Onderzoek door de rechter-commissaris (art. 181 Sv)
b. Hoofdonderzoek /behandeling van de zaak (art. 268 e.v. Sv)
Een andere indeling
1. Opsporingsonderzoek
- Art. 132a Sv
, - ‘Onder opsporing wordt verstaan het onderzoek in verband met strafbare feiten onder
gezag van de officier van justitie met als doel het nemen van strafvorderlijke
beslissingen’
- Startpunt van de opsporing?
- Verhouding tot (bestuurlijk) toezicht?
2. Vervolging
- Het vervolgingsbegrip is door de wetgever niet duidelijk omlijnd
- Teloorgang van het gerechtelijk vooronderzoek (GVO) en de invoering van de
strafbeschikking hebben geleid tot verwatering van het klassieke vervolgingsbegrip
- Betekenis ‘vervolging’ na afschaffing GVO?
- EVRM kent autonoom vervolgingsbegrip (criminal charge)
3. Berechting
a. “Onder berechting in strikte zin wordt verstaan het op basis van het onderzoek ter
terechtzitting op de grondslag van de tenlastelegging beraadslagen en beslissen over
de vragen van artikel 348 en 350”
b. Overgang van het voorbereidend onderzoek naar het onderzoek terechtzitting niet
helder geregeld.
c. Modernisering WvSv: meer nadruk op voorbereidend onderzoek en contradictoire
karakter van het strafproces
4. Tenuitvoerlegging
- Art. 6:1:1 Sv: ‘De tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen en
strafbeschikkingen geschiedt door Onze Minister.’ Onze Minister is de Minister van
Justitie en Veiligheid.
- Wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen (Stb. 2017, 82)
- Overheveling regeling van de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen van het
WvSr naar het WvSv (boek 6)
- OvJ niet langer formeel verantwoordelijk voor tenuitvoerlegging, maar de Minister
van J&V
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanvoorstmelissa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
