DEEL 2: DE RECHTEN VAN HET KIND: Het Internationaal Verdrag inzake de
Rechten van het Kind (IVRK)
1. Historiek IVRK
● 1948 : de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM)
● 1950 : het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM)
● 1959 : Verklaring van de Rechten van het Kind
● 1965 : Internationaal Verdrag inzake het uitbannen van “alle vormen van
rassendiscriminatie”
● 1966 : Internationaal Verdrag inzake “burgerrechten en politieke rechten” (BUPO)
● 1966 : Internationaal Verdrag inzake “economische, sociale en culturele rechten”
(ECOSOC)
● 1979 : Internationaal jaar van het Kind
● 1985 : Internationaal Verdrag inzake “basisrechten van slachtoffers van misdrijven en
machtsmisbruik”
● 1985 : VN-minimumregels inzake “jeugdbeschermingsbeleid”, Beijing Rules, code die
model staat voor nationale wetgevers inzake rechten van minderjarigen verwezen
naar de rechtbank
● 1989 : verdrag inzake “rechten van het kind” - 20 november 1989 : IVRK door
Algemene Vergadering van de UNO of VN goedgekeurd.
● 1992 : resolutie van het Europees Parlement inzake een Europees Charter voor de
rechten van het kind
● 1996 : Europees Verdrag inzake “de uitoefening van de rechten van kinderen
2. VN-Kinderrechtenverdrag 1989
Achtergrond
Internationaal Verdrag inzake Rechten van het Kind (IVRK)
● ondertekend: 20 november 1989
● goedgekeurd: wet 25 november 1991 & decreet van Vlaamse Raad van 15 mei
1991
● belangrijke inspiratiebron voor regels van jeugdbescherming
● specifiek voor minderjarigen: VOS en MOF
18de eeuw: Verlichting: Nu (IVRK):
1
,● bescherming ● Kind = meer eigen persoon ● rechten zonder inmenging
ouders of overheden
● volledig opgenomen ● geen bezit of aanhangsel van
in wereld van ouders meer ● onderscheid vervaagt →
volwassene kind = subject
● volwassenen in wording
● strafrechtelijk ● ouderlijk gezag wordt niet
verantwoordelijk & ● klemtoon op bescherming >< geraakt, maar moeten
op jonge leeftijd externe factoren vrijheid bieden
ingeschakeld in
productieproces ● Huishouden kreeg minder ● overheid treedt streng op
aandacht tegen geweld &
verwaarlozing in gezin
● absolute & onvoorwaardelijke
gehoorzaamheid aan ouders ● kind heeft inspraak binnen
procedures (opgestart door
● vader mocht geweld ouders of OM)
gebruiken voor opvoeding
→ zelfstandig
● rechtsbekwaam maar vorderingsrecht is er niet
handelingsonbekwaam
Algemene principes
IVRK = geheel van minimale regels:
● Moeten gerespecteerd worden →gaat niet enkel over belangen van
minderjarige, maar voor het eerst wordt duidelijk gezegd dat ze ook
rechten hebben
➢ behalve: VS (doodstraf <18 = oudere interpretatie, want is sinds 2005
verboden ; omw van verbod op levenslang zonder vervroegde vrijlating ; omw
van feit dat kinderen onbekwaam zouden zijn om alle rechten te begrijpen…)
● In België goedgekeurd op 25 november 1991, en op 15 januari 1992 in werking
(rechtstoepassing) – voorbehoud/interpretatie m.b.t. bepaalde regels: interpretatieve
verklaringen bij art 2 ; 13-15 ; 40 (bv: niet meer in beroep tegen Assisen)
Het is niet omdat belgië iets goedkeurt dat vlaanderen of wallonië ermee akkoord gaat:
➢ Goedkeuring Vlaamse Gemeenschap : decreet van 15 mei 1991
➢ Goedkeuring Franse Gemeenschap: décret du 3 juillet 1991
➢ Goedkeuring Duitse Gemeenschap: dekret 25 juni 1991
Kinderrechtencommissariaat & Kinderrechtencommissaris → waken over naleving
van de rechten in de Vlaamse gemeenschap
● Kinderen:
2
, Kind = ieder persoon < 18 jaar, tenzij de meerderjarigheid in een land op een
andere leeftijd wordt bereikt (art.1).
➢ Tot 18e eeuw : kinderen volledig opgenomen in wereld vd volwassenen,
ingeschakeld in productieproces
➢ Tijdens/na Verlichting (1750-1800):“volwassenen in wording”:
beschermwaardig
➢ Kinderen zijn dragers van rechten (rechtsbekwaam) maar voor uitoefening
afhankelijk van volwassenen (handelingsonbekwaam)
● In IVRK :
➢ Het kind wordt als geheel bekeken
➢ Kinderen krijgen rechten om te participeren.
➢ Kind heeft inspraak, maar geen zelfstandig vorderingsrecht
Directe werking
In belgië = strikt onderscheid: nationaal & internationaal recht.
Wetgever heeft het verdrag goedgekeurd : opgeslorpt in nationale rechtsorde →
kan beroep doen op rechter
Directe werking geldt enkel voor bepalingen die duidelijk & precies zijn (objectief criterium)
➔ Individuele rechtssubjecten moeten daarop aanspraak maken (subjectief criterium)
Veel hangt af van plicht van overheid om waarborgen van Verdrag te doen naleven
● Inspanningsverbintenis of intentieverklaring → minderjarige kan zich niet op
verdrag beroepen
● mensenrechten waarvoor geen actieve tussenkomst van overheid vereist is
→ rechtskracht veel sterker
Nationale rechter moet nagaan of procespartijen er rechten uit kunnen putten.
Leerstuk van directe werking van kinderrechten is achterhaald:
1. Aantal waarborgen omgezet in concrete wetsbepalingen:
voorbeelden:
➢ Principe ‘gezamelijk uitoefening ouderlijk gezag’ → aan
familierechtbank slechts in uitzonderlijke omstandigheden toelaat
om hiervan af te wijken
➢ Bij plaatsing van kind in pleeggezin hebben ouders recht op persoonlijk
contact met kind & rechter inschakelen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janaherremans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.