College aantekeningen
Uitgebreide samenvatting colleges New Public Governance
Uitstekende weergave van de colleges
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges New Public Governance04-10-2021 hoorcollege 1: Inleiding sturingsparadigma’s
Uitgangspunt
- Nieuwste ontwikkelingen in het openbaar bestuur besproken, met als startpunt een
verschuiving tussen vier paradigma’s:
o Public Administration
o New Public Management
o New Public Governance
o Paradigma X
- Lijkt heel mooi, maar de praktijk is weerbarstig, de paradigma’s volgen elkaar niet netjes op, ze
kunnen elkaar bijten of versterken elkaar
- Het kan gezien worden als een manier van kijken naar de werkelijkheid
1 – Public Administration
- Nadruk op beleidstheoretisch en juridisch perspectief
- Scheiding politiek en bestuur
- Hiërarchische aansturing, top-down
- Publieke, semi-publieke organisaties en professionals in de uitvoering dominant
o Overheid maakt beleid en voert het uit
- Overheid als centrale, aansturende actor
- Voordeel: sterk met de rechtstaat verbonden, alles is duidelijk
- Nadeel: minder draagkracht onder burgers, bureaucratisering
2 – New Public Management
- Nadruk op economisch perspectief
- Scheiding beleid en uitvoering privatisering overheidsbedrijven, zoals NS en PostNL
- Prestatiemeting, monitoring (vaststelling indicatoren), eventueel concurrentie
- Grotere rol marktpartijen
- Overheid als aansturende actor op afstand
- Kritiek: efficiency zorgde voor lagere kwaliteit, mensen gaan zich gedragen conform
prestatiemeting, niet iedere sector geschikt voor marktwerking weinig aanbieders,
plaatsgebonden, indicatoren lastig te bepalen
3 – New Public Governance
- Verschuiving van het juridische naar economische naar interorganisationele en sociologische
theorie: de leefwereld van burgers moet begrepen worden
o Hoe ga je om met burgers? Hoe laat je burgers meedenken?
o Het top-down perspectief wordt deels losgelaten; het is meer een omgekeerde piramide
- Samenwerking tussen organisaties, over beleidsterreinen heen
o Wordt deel van de filosofie dat de uitvoering niet neutraal is, de échte beslissingen worden
genomen in de uitvoering
- Pluraliteit van actoren: meer civil society, betrokkenheid van burgers, bedrijven, overheden
- Overheid één van de actoren, die bij oplossing van het probleem betrokken zijn
o Het wordt meer een horizontale verhouding
1
,4 – Paradigma X
- Sturing van gedrag, beslissingen op basis van sterk verbeterde kennis van gedrag en
technologie vindt een andere manier plaats
- Nadruk op doelmatigheid en personalisering: interventies kunnen veel gerichter worden
uitgevoerd op basis van een inschatting hoe burgers reageren
- (Sociaal-)psychologisch perspectief; technologisch perspectief
- Overheid weer centraal, als manipulator achter de schermen
o Je stuurt de burgers zonder ermee te praten. Beslissingen worden gemaakt op basis van
grootschalige metingen, data of sensoren
- Nog geen geheel dominante filosofie, wel opkomend
Hoe samenhangend is elk paradigma?
- Pas op: de paradigma’s zijn niet één logisch geheel
- Bestaan uit verschillende elementen, die soms tegenstrijdig zijn
- Ook in NPG: verschillende accenten leiden tot verschillende uitkomsten
Effecten van paradigma’s:
- 1 – Sturing
o In NPG meer nadruk op samenwerken + participatie, nu ook in de sturingsfilosofie
o Maar: mix van mechanismen steeds meer de praktijk; geen ‘clean break’
Bijv. in het sociaal domein komen van alle paradigma’s kenmerken voor in de praktijk,
vaak in hybride vorm
o Deels tegenstrijdige bewegingen, o.a. hernieuwde centralisatie sturing
o Gevolg: hybridisering, vervagende sectorale grenzen, besturing is moeilijker geworden, al
is het niet per definitie slecht
- 2 – Kennis
o Fragmentatie van kennis, ‘evidence-based policy’ niet meer voldoende
Er zijn te veel actoren betrokken die ieder de eigen visie heeft op het probleem en
oplossing; dus je laat los dat er één visie is
o Door technologie meer kennisuitwisseling mogelijk, maar ook meer incidentgevoeligheid
o Onderhandelbare kennis
Wetenschappelijke manier van kijken, dat voorheen dominant was, wordt minder als
superieur erkent
Het monopolie op data is niet altijd in bezit van de overheid, maar beschikbaar voor
iedereen, mede door de betere verkrijgbare apparatuur
o Erkenning van wetenschappelijke (bestuurskundige) kennis lager
Door afnemend respect voor wetenschap in de maatschappij
o Gevolgen voor bestuurskundige: bestrijden van desinformatie, groeiend wantrouwen in
kennis of overheid
2
, 04-10-2021 hoorcollege 2: Interorganisationele samenwerking
Theoretische achtergrond nieuwe besturingsfilosofieën
- Werk van Elinor & Vincent Ostrom: polycentrische systemen (meervoudige partijen die
afhankelijk zijn van elkaar) efficiënter dan centralistische staat
- In Nederland netwerkschool (netwerk-denken) sinds jaren ‘90
Middelen versus belangen
- Partijen zijn wederzijds afhankelijk op basis van verschillende hulpbronnen op één specifiek
punt
o Samenwerking is nodig om de gedeelde ambitie te realiseren
o Niet één partij is dominant genoeg om geheel haar eigen visie door te drukken
o Wel veto-positie mogelijk doordat je een cruciaal middel hebt (bijv. bouwgrond)
- Onderlinge verhoudingen belangen versus middelen bepaalt de uitkomst van de interactie
o Mate van interactie bepaalt wat er gebeurt = duurzame interacties; er ontstaat iets van
regelmaat waarbij je een netwerkkern kunt onderscheiden
Netwerktheorie
Duurzame interacties leiden tot:
- Institutionalisering gedragsregels: duidelijk verschil in toegankelijkheid; open/transparant en
gesloten is per case afhankelijk
- Veranderingen in preferenties: naarmate partijen langer bij elkaar zijn, kunnen belangen
verschuiven omdat partijen meer begrip en vertrouwen krijgen in elkaar
- Vertrouwen wordt opgebouwd in de relatie, hierdoor is de nadruk op vastlegging, formaliteiten
en controle lager je weet wat je aan elkaar hebt; het samenwerken wordt makkelijker
o Dit maakt het ook kwetsbaarder!
- Percepties veranderen, partijen krijgen door samenwerking een gedeelde probleemperceptie
- Netwerksturing/netwerkmanagement? Er wordt een soort leiding aangewezen in het netwerk,
dit kan ook een formele leider betreffen (bijv. centrumgemeente). Dit is niet persé noodzakelijk
Voordelen van samenwerking
- Meer kennis dat je kunt delen
- Meer middelen om samen te brengen voor een betere oplossing
- Democratisch gehalte/legitimiteit is groter
- Je krijgt een holistischer beeld van het probleem, wat bijdraagt aan de oplossing
- Betere aansluiting op diensten op leefwereld maatwerk
- Efficiënter? Is nog geen wetenschappelijk bewijs voor, wordt wel veelvuldig als argument
gebruikt
- Meer innovatie: je ziet andere dingen tijdens samenwerking met partijen uit andere disciplines
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Thijs96. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,47. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen