Jeugdrecht verwijst meestal naar vier gebieden: aspecten van…
1. Het familierecht zoals afstamming
2. Minderjarigheid en ouderlijk gezag
3. De vrijwillige jeugdhulp
4. De kinderbescherming en het jeugdstrafrecht.
Ook gebieden als onderwijs, medische behandeling en migratie zijn van belang.
Historische ontwikkeling, twee brede internationale ontwikkelingen:
1. Gelijktijdig ontstaan van een systeem van kinderbescherming en een apart
jeugdrechtsysteem rond 1900.
- Aanname van kinderwetten in 1901.
2. Aanname van Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de
fundamentele vrijheden (EVRM) in 1950. Waar mensen als laatste optie hun recht
kunnen halen. Europees hof voor de rechten van de mens (EHRM) kreeg via zijn
uitspraken invloed. Het Europees hof speelt een grote rol in het bijzonder bij rechten
van kinderen, maar dus ook bij ouderen.
De ontwikkeling naar kinderrechten werd nog beter in 1989 door de Verenigde Naties van
het Internationaal Verdrag inzake de rechten van het kind (IVRK). Dit is het meest
omvattende mensenrechteninstrument.
Vier algemene principes worden onderscheiden:
1. Dat alle kinderen recht hebben op alle rechten en vrijheden die in het verdrag
worden genoemd zonder discriminatie van welke aard ook (art. 2).
2. Dat bij alle maatregelen betreffende kinderen de belangen van het kind een eerste
overweging vormen (art. 3).
3. Dat alle kinderen recht hebben op leven, overleven en ontwikkelen (art. 6).
4. Dat alle kinderen het recht hebben om hun mening te geven en te participeren in
beslissingen die hem betreffen in overeenstemming met hun leeftijd en rijpheid (art.
12).
CRC: comité voor de rechten van het kind: houdt toezicht op implementatie van het IVRK.
Sinds 2011 heeft Nederland een kinderombudsman: die controleert de ontwikkeling van de
rechten van het kind en biedt hulp aan hen die denken dat hun rechten niet worden
nagekomen.
Hoofdstuk 1 Familierecht
Als ouders getrouwd zijn of geregistreerd partnerschap hebben, worden het automatisch
ouders van rechtswege. Alleen samenwonen betekent dus niks.
Juridisch ouderschap
Afstammingsrecht: regelt het recht tussen ouders en kinderen. Het geeft antwoord op de
vraag wie familie van elkaar zijn. Het is een ‘dwingend recht’; je kan hier niet zelf
,beslissingen bij nemen. Ook is het in beweging, en is de vraag of 3 of 4 ouders juridisch
ouderschap kunnen hebben of 2 vrouwen of 2 mannen.
Beginsel van biologische afstamming is nog niet losgelaten, dus moederschap door geboorte.
Ook bij donor, wordt veel belang toegekend.
Bij ontwikkeling van het afstemmingsrecht speelt het internationale recht een belangrijke rol
EVRM, EHRM, IVRK. Wetten hiervan zijn altijd bindend.
Moeder door geboorte
De vrouw uit wie het kind is geboren is de juridische moeder. Ook als een eicel van een
andere vrouw is ingespoten. Ook gezien de relationele status. Er mag geen onderscheid
gemaakt worden tussen ‘wettige kinderen’: geboren in een huwelijk. En ‘natuurlijke
kinderen’: geboren buiten een huwelijk. Ook een draagmoeder is de juridische moeder. De
wensmoeder is pas moeder als het kind geadopteerd wordt.
Ouder van rechtswege
Als vader of moeder is getrouwd of geregistreerd partnerschap heeft met de
geboortemoeder.
Huwelijksvaderschap: de vader van een kind is de man die op het moment van de geboorte
is gehuwd met de vrouw. 2014: ook voor geregistreerd partnerschap. Ook al is het van een
donor. Als er geen geregistreerd partnerschap of huwelijk is, moet de vader het kind
erkennen.
2014: moederschap van rechtswege is mogelijk, de moeder moet getrouwd zijn met de
geboorte moeder of partnerschap hebben. Ten tweede moet het kind zijn verwekt door
kunstmatige inseminatie. Bij een bekende donor kan de tweede moeder geen moeder zijn.
(Dit is zo omdat de donor vroeg of laat door beginsel van biologie ouderschap kan claimen).
En een kind niet meer dan 2 ouders kan hebben.
Ouder door erkenning
Erkenning staat los van biologisch vaderschap. Een man kan een kind voor de geboorte en
later erkennen. Een belangrijk verschil met ouder van rechtswege is dat bij erkenning de
moeder toestemming moet geven.
Een man die kan aantonen dat hij de vader is van een kind (en de vrouw geen
toestemming wil geven), kan via de rechter om vervangende toestemming vragen. Het
belang van het kind mag hierbij niet worden geschaad. Ook een spermadonor mag
vervangende toestemming vragen, maar moet aantonen dat hij nauw betrokken is bij het
kind.
Wanneer erkenning nog meer niet mogelijk:
De geboortemoeder kan erkenning onder de 16 jaar blokkeren en een kind van 12 jaar
kan dat zelf.
Als een kind al 2 ouders heeft.
Als vader familie is van de geboortemoeder.
Als de man nog geen 16 jaar is.
Voor vrouwen die erkenning willen zijn 2 gebieden van belang:
1. Als ze samen een kind krijgen met een bekende donor die geen ouderschap claimt
, 2. Als er sprake is van een onbekende donor, maar beide vrouwen geen relatie hadden
op het moment van de geboorte van het kind.
Ouder via gerechtelijke vaststelling
Hierbij gaat het om partners die geen ouder willen zijn. Zowel een vader die het niet wil als
een vader die overlijdt voor de erkenning.
De geboortemoeder kan bij de vader die het kind verwekt heeft als bij de meemoeder die
moeder is geweest van het kind juridisch ouderschap afdwingen.
Ouderschap via adoptie
Door adoptie kunnen ouders juridisch ouder worden. Het geadopteerde kind is dan ook
familie van de familie van ouders.
Gevolgen van het ouderschap
- Juridisch ouderschap betekent dat je gezag hebt van het kind en het garandeert recht op
omgang met het kind. Dus ook als ouders scheiden.
- Ze zijn verplicht te zorgen voor het kind en kosten te dragen tot einde van minderjarigheid.
- Wat onderwijs betreft is dit tot 21 jaar.
- Kinderen zijn erfgenaam.
- Kind krijgt achternaam van juridisch ouder en zij kiezen de voornaam.
- Kind geadopteerd uit buitenland krijgt de Nederlandse nationaliteit.
Adoptie
Soorten adoptie:
1. Adoptie van kinderen binnen Nederlandse grenzen.
2. Adoptie van kinderen uit het buitenland.
Nederlandse adoptie:
- Moet in het kennelijk belang zijn van de jeugdige.
- Moet vaststaan dat kind niks meer van zijn biologische ouders te verwachten heeft.
- Mag alleen worden geadopteerd onder de 18 jaar.
- Vanaf 12 jaar mag het kind zelf zeggen of hij het wil (er kan een uitzondering gemaakt
worden voor jongere kinderen).
- Grootouders mogen niet adopteren.
Eisen van biologische ouders
1. Adoptie gaat niet door als ouders afwijzen. Bij sprake van mishandeling of
verwaarlozing of bijna geen contact kan de rechter de adoptie toch door laten gaan.
2. De moeder moet minstens 16 zijn en geen gezag meer hebben.
Eisen adoptiefouders
1. Ouders moeten minstens 18 zijn.
2. De adoptiefouders moeten minstens 3 jaar samenwonen en het kind moet al ten
minste een jaar bij hen hebben gewoond.
Adoptie voor buitenland
1. Adoptiefouders moeten verzoek indienen bij ministerie van veiligheid.
2. Hierop volgt een onderzoek door Raad voor Kinderbescherming.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meikeslits. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.