, Toelichting stofwisselingswegen
Overzicht van de verbranding van eiwitten, koolhydraten en vetten en ook de opbouw van die
stoffen. Die verbranding kan resulteren dat deze stoffen de citroenzuurcyclus ingaan (=keten van
chemische reacties waarbij er protonen (H+-ionen) worden geproduceerd die via elektronentransport
in de mitochondriën tot energie worden gemaakt die gebruikt kan worden in de cel.
• Koolhydraten (glucose)
o Glucose komt via spijsvertering het lichaam in, ook de lever kan glucose maken.
o Via glycogenese kan glycogeen aangemaakt worden (wordt via spieren en levercellen
gedaan) en
o via de glycogenolyse wordt dat weer afgebroken tot glucose.
o Als glucose gebruikt wordt voor de verbranding -spreken we van de glycolyse (= 1
glucosemolecuul wordt gesplitst tot 2 pyrodruivenzuurmoleculen en van die
pyrodruivenzuur wordt nog een Co2 gesplitst en dan ontstaat Acetyl-CoA1 en die
wordt dan gekoppeld aan oxaalazijnzuur en die gaat dan de citroenzuurcyclus in.
Oxaalazijnzuur is een koolwaterstof met 4 koolstofatomen → komt Acetyl-CoA erbij,
dat maakt het 6, ontstaat er citroenzuur → citroenzuur wordt langzaam afgebroken
en daar wordt energie uit vrijgemaakt.
▪ Dit is een proces dat continue gebeurt. Als het eenmaal Acetyl-CoA is, dan is
het onomkeerbaar. Maar pyrodruivenzuur kan ook omgezet worden in
glucose (=gluconeogenese) → hier ligt ook de verbinding naar vetten
• Vetten
o Vetten bestaan uit triglyceriden (glycerol met 3 vetzuren). In de afbeelding zie je dat
pyrodruivenzuur heen en weer kan naar glycerol; uit pyrodruivenzuur kan glycerol
gemaakt worden en andersom (zijn alle 2 propaanverbindingen). Glycerol kan met de
groene lijn aan de vetzuren gekoppeld worden tot mono- di- en triglyceriden
[=verestering] (triglyceride zit vooral in het wetweefsel). Die kan ook weer uit elkaar
gehaald worden (= Lipolyse; afbraak van vet, vergelijkend met glycolyse).
o Vet, vetzuren is eigenlijk de grootste bron van energie in het lichaam → blauwe pijl
naar Acetyl-CoA = bèta-oxidatie: worden steeds 2 koolstofatomen van een vetzuur
afgeknipt en die gaat dan het mitochondrium in, naar de citroenzuurcyclus en het
elektronentransportsysteem
o Vanuit Acetyl-CoA kan ook vetzuren opgebouwd worden, als iemand heel veel
glucose eet kan vanuit Acetyl-CoA vetzuren gemaakt worden (=Lipogenese)
• Eiwitten
o Zijn opgebouwd uit aminozuren, die kunnen ook naar het mitochondrium
o 3 soorten aminozuren
▪ Glucogeen: kunnen omgezet worden tot pyrodruivenzuur en vervolgens
gluconeogenese in (glucose worden)
▪ Ketogeen: worden Acetyl-CoA en kunnen ook weer vetzuur worden of vanuit
Acetyl-CoA verbrand worden in de citroenzuurcyclus
▪ Glucogeen: gaan direct citroenzuurcyclus in (naar oxaalazijnzuur of andere
chemische verbindingen die in die cyclus van chemische reacties zit). Die
moleculen kunnen ook vanuit de citroenzuurcyclus – worden dan vaak wat
langere koolstofketens – en kunnen dan ook weer omgevormd worden
pyrodruivenzuur (propaanverbinding)
• Pyrodruivenzuur wordt normaal verbrand in citroenzuurcyclus via Acetyl-CoA.
Uitzonderingen:
1
= ethaan met 2 C-atomen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Simone216. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
