Samenvatting
Samenvatting artikelen Jeugd en recht
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Artikelen Jeugd en Recht (Juveniles & Law)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: bhuussen • 1 maand geleden
Door: kirsten-x • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Artikelen Juveniles & LawWeek 40
W.M. Schrama, ‘Aanpassing afstammings- en gezagsrecht gewenst voor ongehuwd samenwonende
ouders’, Justitiële verkenningen nr. 4, 2016, p. 30-44 (15p.)
Aanpassing afstammings- en gezagsrecht gewenst voor ongehuwd samenwonende ouders
Vroeger was de norm om kinderen te krijgen binnen het huwelijk. De maatschappij verandert, moet
er daarom ook niet wat veranderen in het afstammings- en gezagsrecht?
Bij de relatie tussen ouders en kinderen gaat het binnen het familierecht om twee vraagstukken:
1. Afstamming; wie zijn de juridische ouders van een kind?
a. Titel 11 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW).
2. Gezag; wie heeft de opvoedverantwoordelijkheid voor een minderjarig kind?
a. Titel 14 van Boek 1 BW.
Kinderen die buiten het huwelijk om zijn geboren hadden in het verleden een slechtere positie dan
kinderen die dit wel hadden. Voor kinderen geboren uit overspel of incest ontstond geen
afstammingsband met hun vader of moeder; zij hadden dus een rechteloze positie.
Veranderingen ter verbetering in 1982 en in 1998 werden de termen ‘onwettig kind’ en ‘natuurlijk
kind’ uit het BW geschrapt. verbeteringen zijn nog niet optimaal.
Huidige situatie:
- De vrouw uit wie het kind geboren wordt is altijd moeder.
- Bij huwelijk of geregistreerd partnerschap is de ander de vader én is er gezamenlijk gezag.
Van rechtswege.
- Is dit er niet dan kan de vader, met toestemming van de moeder voor een kind onder de 16
jaar, het kind erkennen bij de gemeente. Hierbij is er nog geen gezamenlijk gezag.
Erkenning.
Aanvragen gezamenlijk gezag vindt samen plaats via de griffie van de rechtbank; er moeten
documenten worden aangeleverd maar er vindt geen inhoudelijke beoordeling plaats. Gezag
blijft gelden, ook als ouders uit elkaar gaan.
Doelen van afstammings- en gezagsrecht
Er is een samenhang tussen maatschappelijke ontwikkelingen en doelen van het familierecht; op
basis van de doelen kun je beoordelen of het familierecht verdere aanpassing nodig heeft om recht
te doen aan de gewijzigde maatschappelijke omstandigheden.
In de huidige maatschappelijke context zijn de volgende doelen te onderscheiden:
- Verantwoordelijkheden zijn geregeld in het afstammings- en gezagsrecht; duidelijk is welke
volwassenen de verantwoordelijkheid dragen voor afhankelijke kinderen.
o Rechtszekerheid en verantwoordelijkheidsbeginsel.
- Het beschermen van het kind, in het belang van het kind.
o Beschermingsbeginsel.
- Conflicten tussen ouders voorkomen.
Regelingen zijn erop gericht dat het kind zoveel mogelijk bescherming krijgt en dat
rechtszekerheid over de rechtspositie bestaat, zowel voor kinderen als voor ouders.
Onder het oude recht voor 1998 was de veronderstelling dat optimale bescherming werd geboden
als het kind geboren werd binnen de sociaal aanvaardbare relatievorm, het huwelijk. De echtgenoten
,waren doorgaans zowel de biologische/ genetische ouders van het kind als de mensen die voor het
kind gaan zorgen.
het model liet biologisch, sociaal en juridisch ouderschap zo veel mogelijk samenvallen.
Problemen ter zake van het afstammingsrecht
In de afgelopen jaren zijn steeds minder stellen getrouwd wanneer ze een kind krijgen. Niet alle
vaders erkennen het kind (direct) na de geboorte waardoor zo’n 10% van de geboren kinderen per
jaar niet binnen een jaar een vader heeft. Met name bij scheidingen ontstaan conflicten over de
afstamming van het kind tussen ouders.
Probleem bij de mannen wanneer ze bij de scheiding nog geen juridisch vader zijn omdat
toestemming van de moeder vereist is voor de erkenning. Weigert de moeder toestemming
te geven, dan moet de man naar de rechter stappen, die in standaardgevallen de
toestemming alsnog geeft. Dit zet de verhoudingen tussen de ouders op scherp.
Problemen gezagsrecht
Er worden door problemen met het gezag tussen ouders (vooral bij scheidingen) onnodige conflicten
aan de rechter voorgelegd. Hoofdregel is dat beide ouders gezag houden bij scheiding.
Bij rechtszaken dient de rechter in beginsel het gezamenlijk gezag toe te wijzen, tenzij aan een van de
twee wettelijke uitzonderingsgronden is voldaan (art. 1:253c BW):
- er een onaanvaardbaar risico is dat het kind klem of verloren zou raken tussen de ouders en
niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zou komen, of
- afwijzing anderszins in het belang van het kind noodzakelijk is.
Gelijkheid als probleem
Bij zowel het afstammings- als het gezagsrecht is de rechtspositie van een ongehuwde moeder en
vader niet gelijk. Drijfveer voor aanpassing van de wetgeving.
De tendens lijkt te zijn dat er geen verschillen zouden moeten zijn en dat empirisch
bestaande verschillen tussen vaders en moeders geen rol spelen ( blijkt uit de Wet
voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding uit 2009 waarbij kinderen en ouders recht
hebben op een gelijkwaardige verzorgen en opvoeding na scheiding, los van de feitelijke
verschillen op groepsniveau tussen moeders en vaders).
Een andere reden om het aan te passen:
Beter realiseren doelen
Het zou wellicht beter zijn dat alle vaders die ongehuwd samenwonen met de moeder automatisch
juridisch vader worden en automatisch gezamenlijk gezag krijgen. Voordelen:
- Laagdrempelig; nu zijn er onnodige hindernissen.
- De rechtspositie van betrokkenen, waaronder met name die van het kind, is helder en er is
minder kans op conflict bij de scheiding over de vraag of de vader het kind mag erkennen of
gezag mag krijgen.
- Lager conflictpotentieel; moeder heeft geen kans om ‘tegen te werken’.
Belang van het kind in het afstammings- en gezagsrecht: twee juridische ouders hebben waarbij
biologisch, sociaal en juridisch ouderschap zo veel mogelijk samenvallen.
Meeste stabiliteit en continuïteit voor het kind, minste ruimte voor conflict.
Dit streven komt op dit moment niet helemaal terug in het recht; als vaders niet
samenwonen met de moeder of ongehuwd zijn worden zij niet de biologische/ sociale vader.
Op bovenstaande manier kom je beter tegemoet aan het feit dat ieder kind bij voorkeur
twee juridische ouders heeft.
Komt tegemoet aan gelijkheidsbeginsel.
, Procreatieve verantwoordelijkheid van ouders: als je handelen ertoe leidt dat er een kind geboren
wordt, ben je beiden verantwoordelijk voor dat kind.
Beginsel is dat beide ouders een belangrijke rol vervullen in het leven van het kind.
Gezien het een ongeregistreerde relatievorm is is de vraag hoe een wettelijke regeling binnen het
familierecht het ongehuwd samenwonen zo zou kunnen afbakenen dat de passende groep ouders
wordt gedefinieerd. Het gaat namelijk om belangrijke rechtsgevolgen.
Er moet voldoende rechtszekerheid zijn welke vaders wel/ niet van rechtswege vader zijn en
samen met de moeder automatisch gezamenlijk gezag verkrijgen bij geboorte kind.
Oplossing is dubbele aanknoping: de automatische rechtsgevolgen gelden alleen als de man
die geboorteaangifte van het kind doet op hetzelfde adres in de Basisregistratie Personen
(BRP) ingeschreven staat als de moeder. Als dat zo is wordt vader van rechtswege vader,
zonder dat erkenning nodig, en heeft hij meteen gezamenlijk gezag zonder extra stappen.
o Uitzondering bij te nauw verwantschap man en moeder; vader wordt niet van
rechtswege vader.
Nadelen van deze oplossing:
- Geboorteaangifte kan ook door iemand anders dan vader worden gedaan; dan krijgt vader
niet de bijbehorende rechten en plichten (en zou het kind moeten erkennen); maar ouders
zijn daar wellicht ten onrechte wel van uitgegaan en nemen dus geen stappen het kind te
erkennen. Degene die in dit geval aangifte heeft gedaan wordt geen vader omdat hij niet op
hetzelfde adres is geregistreerd.
Mogelijke overweging is om informatie over de status van kinderen en wijzigingen makkelijk
toegankelijk te maken voor burgers via een beveiligde internetomgeving; op die wijze
kunnen ouders zien wat de juridische status is ten opzichte van het kind en als het veranderd
o Mogelijkheden op administratiefouten; verkeerd iemand wordt de vader.
Conclusie
Het huidige afstammings- en gezagsrecht werkt op dit moment voor het overgrote deel van de
samenleving naar behoren, aanpassing zou het echter wel verbeteren:
- Door het van rechtswege verbinden van afstamming en gezag voor de vader aan het
ongehuwd samenwonen met moeder wordt de positie van kind en vader beter beschermd.
- Het voorkomt conflicten, omdat op voorhand al helder is hoe het juridisch geregeld is en de
positie van het kind en de vader is minder afhankelijk van de moeder.
- Voor de groeiende groep ongehuwd samenwonende ouders is het makkelijker om met alleen
de geboorteaangifte beide aspecten goed te regelen. Door aanknoping aan geboorteaangifte
en registratie op hetzelfde woonadres in de BRP worden de ongehuwd samenwonende
ouders goed afgebakend. Sluit beter aan bij huidige maatschappij.
De uitspraak van het Europese Hof van de Rechten van de Mens (EHRM) in de zaak A.V./Slovenia,
EHRM 9 april 2019, nr. 878/13, vanaf par. 68 op p. 20 t/m par. 88 op p. 26 (7p.)
Er was een gezin met een drieling waarvan ouders uit elkaar gingen; kinderen woonden bij moeder
maar na verloop van tijd mocht vader de kinderen niet meer zien omdat de kinderen zogenaamd
‘’bang’’ waren van hem en veel stress ervaarde als ze bij hem waren. Vader is hierover naar de
rechter gegaan en stelde dat moeder de kinderen manipuleerde. Er werden pogingen gedaan de
kinderen te herenigen met vader.
Gebruikelijke manier van handelen van de rechter:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dkonings1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen