Personen- en familierecht is te vinden in het Nederlands Burgerlijk Wetboek (Boek 1). Hierin staat:
- Juridisch ouderschap
- Ouderlijk gezag
- Contact en omgang na de scheiding/einde van de relatie
IVRK Artikel 3: Bij alle maatregelen betreffende kinderen vormen de belangen van het kind een
eerste overweging.
Rechters en overheidsinstanties moeten bij het nemen van beslissingen altijd vaststellen wat
het belang van het kind is en hoe dat meeweegt. Dat betekent niet dat het belang van het
kind altijd voor gaat op andere belangen.
Staatscommissie Herijking Ouderschap identificeert 7 kernen van goed ouderschap:
1. Een onvoorwaardelijk persoonlijk commitment
2. Continuïteit in de opvoedingsrelatie
3. Verzorging en zorg voor lichamelijk welzijn
4. Opvoeding tot zelfstandigheid en sociale & maatschappelijke participatie
5. Het organiseren en monitoren van de opvoeding in het gezin, de school en het publieke
domein
6. Zorg dragen voor de vorming van de afstammingsidentiteit
7. Zorg dragen voor contact- en omgangsmogelijkheden
Juridische relatie tussen ouders en kinderen bevat tenminste 3 aspecten:
Juridisch ouder: Wie is de juridisch ouder van het kind?
Juridisch ouderschap is een levenslange band.
Gezag: Geeft ouders het recht en de plicht om het kind op te voeden.
Geldt tot het kind 18 jaar is.
Omgang en contact: Speelt bij gescheiden ouders. Welke rechten heeft ouder/kind op contact en
omgang met elkaar?
Vaak vallen deze 3 vakjes samen, maar het kan ook zijn dat de vakjes door verschillende mensen
worden ingevuld.
,Wie zijn de juridische ouders van het kind?
- Meestal worden de biologische ouders de juridische ouders, maar de sociale ouders (Bv.
stiefouder, meemoeder) kunnen ook de juridische ouders worden in speciale
omstandigheden.
- Maximaal 2 ouders, zelfs als er 3 of meer biologische/sociale ouders betrokken zijn.
- Het basismodel is een moeder en een vader als juridische ouders, maar 2 moeders kunnen
ook beiden juridische ouders van het kind worden.
- Voor 2 vaders is het lastiger om beiden de status van juridisch ouder te krijgen.
Hoe worden ouders juridische ouders?
- Door het baren van een kind.
- Door getrouwd te zijn met/geregistreerd partnerschap te hebben met de geboortemoeder.
Bij meemoeders alleen als een voor hen onbekende donor is gebruikt, anders niet.
- Door erkenning (bij niet-gehuwden).
- Door adoptie: Vereist altijd een beslissing van de rechtbank.
Getrouwd stel:
- Vrouw-man: Moeder en vader worden automatisch juridisch ouder, ook al is hij niet de
biologische vader.
- 2 vrouwen: Geboortemoeder wordt automatisch juridisch moeder, de tweede moeder alleen
als er een onbekende donor is gebruikt. Zo niet, dan moet de meemoeder het kind erkennen
of adopteren. Eventueel kan ook de bekende donor het kind erkennen, hangt af van de
gemaakte afspraken.
- 2 mannen: Hooguit 1 van hen kan het kind erkennen als de draagmoeder niet gehuwd is met
een andere man. Als de draagmoeder getrouwd is, moeten beiden mannen het kind
adopteren.
Niet-getrouwd stel:
- Vrouw-man: Moeder wordt automatisch moeder, vader moet kind erkennen. Samenwonen is
niet vereist, toestemming van moeder wel. Man hoeft niet de biologische vader te zijn.
Erkennen kan ook al voor de geboorte (prenatale erkenning).
- 2 vrouwen: Geboortemoeder wordt automatisch juridisch moeder, de tweede moeder moet
het kind erkennen of adopteren. Eventueel kan ook de bekende donor het kind erkennen,
hangt af van de gemaakte afspraken.
- 2 mannen: Hooguit 1 van hen kan het kind erkennen als de draagmoeder niet gehuwd is met
een andere man. Als de draagmoeder getrouwd is, moeten beiden mannen het kind
adopteren.
Als een ouder geen juridisch ouder wil worden:
- Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap. Komt heel weinig voor.
- Rechter moet dat verzoek toewijzen als die ouder de verwekker is, of als het de levensgezel
van de moeder is, die heeft ingestemd met een daad die de verwekking van het kind tot
gevolg kan hebben gehad (Bv. Kunstmatige inseminatie).
- Geregeld in artikel 207.
, Heeft de biologische vader die niet de juridische vader is een recht om de juridische vader te worden
als de moeder niet instemt?
Als biologische vader kun je aan de rechter om vervangende toestemming vragen als moeder
die niet wil geven. Je moet dan wel de verwekker van het kind zijn.
Rechter kan die toestemming verlenen. Het belang van het kind en van de vader om juridisch
ouder te worden weegt in beginsel zwaarder dan het belang van de moeder op een
ongestoorde omgang met het kind.
Als het tegen het belang van het kind ingaat, zal de rechter het verzoek afwijzen (Bv. als
vader meermaals geweld heeft gepleegd tegen moeder). Dan weegt het belang van moeder
zwaarder. Raad voor de Kinderbescherming wordt dan altijd ingeschakeld om het belang te
bepalen.
Doorgaans wordt de toestemming verleend, als er geen gevaar is.
Gezag
Ouderlijk gezag: Verantwoordelijkheid en zorg met betrekking tot minderjarigen.
1. Zorg en opvoeding
2. Bewind over het vermogen van het kind
3. Wettelijke vertegenwoordiging
Jongeren van 13-15 jaar mogen maximaal 12 uur per week werken.
Juridische positie van minderjarigen:
- Minderjarigen worden vertegenwoordigd door degenen met gezag.
- Ze mogen alleen rechtshandelingen aangaan met de toestemming van ouders, tenzij…
o Het passende zaken zijn voor hun leeftijd (Bv. aankopen in de supermarkt).
o Als ze aankopen doen die te groot zijn voor hun leeftijd (Scooter, vliegtickets) kunnen
ouders dit terugdraaien.
- Speciale regeling van civiele aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door kinderen.
o Jonger dan 14 jaar: Ouders zijn aansprakelijk voor schade gemaakt door het kind.
o 14-16 jaar: Kind en ouders zijn beide aansprakelijk. Vaak wordt schade toch verhaald
bij ouders, omdat die meer geld hebben.
o Ouder dan 16 jaar: Als het schade is die ouders niet hadden kunnen voorkomen, is
het kind alleen aansprakelijk.
- Participatierechten.
- Recht op/verplichting tot onderwijs.
- Medische behandelingen.
Wie heeft ouderlijk gezag?
- Ouders getrouwd of geregistreerd partnerschap: Beide ouders hebben automatisch gezag.
- Andere ouders:
o Erkenning (Afstammingsrecht), gevolg door
o Een simpele registratie in een register (voor ouderlijk gezag) bij de rechtbank
- Een ouder alleen (Meestal de moeder)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yaelleq. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.