Systeemdenken= rekening houden met alle samenhangen tussen de
processen die op aarde plaatsvinden.
Milieu= de omstandigheden waarin organismen leven, zoals de water- en bodemkwaliteit en de
concurrentie met andere organismen.
De mens is de belangrijkste oorzaak dat het milieu aangetast is.
De draagkracht van de aarde dreigt overschreden te worden.
Aantekeningen:
- Terugkoppeling = situatie waarbij een proces zichzelf versterkt of verzwakt, doordat
sommige gevolgen van het proces zelf weer invloed hebben op hetzelfde proces. Dit is een
voorbeeld van systeemdenken
Terugkoppeling:
- Broeikaseffect hogere temperaturen
smeltend ijs hogere zeespiegel
- Maar ook: minder ijsoppervlak = minder directe
terugkaatsing zonlicht van een wit oppervlak
(albedo-effect) meer zonlicht wat wordt
omgezet in warmte-energie in combinatie met
meer CO2 nog sterkere verwarming van de
aarde.
Klimaat en terugkoppelingen:
- Positieve terugkoppeling: als de temp. stijgt, neemt de hoeveelheid sneeuw en ijs af.
Hierdoor kaatst de aarde minder zonnestraling terug. Dat zorgt weer voor een verdere
temperatuurstijging, waardoor de hoeveelheid sneeuw en ijs nog verder afnemen.
- Positieve terugkoppelingen hebben een destabiliserend effect.
- Negatieve terugkoppeling: als de temp. van het oceaanwater stijgt, neemt de verdamping
toe. Dit heeft een afkoelend effect en beperkt de temperatuurstijging. Bij ongeveer 30
graden Celsius is de verdamping zo sterk, dat het de zon niet lukt het water verder op te
warmen.
- Negatieve terugkoppelingen hebben een stabiliserend effect.
Ecosystemen
- Ecosysteem: een gemeenschap van organismen in een gebied, waarbij er een wisselwerking
is tussen de organismen onderling en tussen de organismen en de niet-levende natuur
(bodem, water en lucht)
, - Ecosystemen zijn fragiel. D.w.z.: kleine veranderingen in de wisselwerking kan grote gevolgen
hebben voor bepaalde processen of organismen.
- Bijv. vervuilen van water water wordt opgenomen door bomen bomen worden ziek /
gaan dood bepaalde organismen die leven in bomen hebben daardoor minder leefruimte
- Ecosystemen zijn ook verantwoordelijk voor het vormen van landschappen in de wereld.
Het milieu
- Milieu = De omstandigheden waarin organismen leven, zoals de water- en bodemkwaliteit
en de concurrentie met andere organismen.
- Aantasting van het milieu zorgt voor veranderingen / verdwijnen van bepaalde soorten en
het verkleinen van het leefgebied van veel organismen.
- De hoeveelheid onaangetast milieu op de aarde is nog maar klein.
De draagkracht
- Draagkracht = Het vermogen van de aarde om duurzaam aan de behoeften van de mens te
voldoen, zonder dat dit ten koste gaat van het milieu.
- Door de toenemende welvaart in veel gebieden gaat dit steeds meer ten koste van het milieu
- Denk aan: Landbouwgrond, veeteelt en ander grondgebruik t.b.v. de mens.
- De draagkracht is op veel manieren te meten bijv. door een voetafdruk : een maatstaf om de
impact per persoon op het milieu / de aarde te meten
Theorie van Malthus (1766-1834)
- In 18e eeuw: sterftecijfer daalde, geboortecijfer bleef hoog (fase 2)
- Gevolg: sterk groeiende bevolking.
- Landbouwproductie steeg op een bepaald tempo, lang niet zo snel
als de bevolking.
- Gevolg in de toekomst: meer mensen dan dat er voedsel is
voedseltekorten doden door hongersnood.
- Oplossing: meer geboortebeperking, oftewel: minder kindjes
krijgen.
Kritiek op Malthus
- Mensen die sterven door oorlog, honger of ziekte: niet helpen (mening Malthus).
- Rijken consumeren veel meer dan de armen: waarom moeten dan de armen worden
‘geslachtofferd’?
- Voorspelling kwam niet uit: er wordt nog steeds voldoende voedsel geproduceerd. Echter de
verdeling van voedsel is niet evenredig.
Theorie van Boserup (1910-1999)
- ‘We vinden er wel wat op’
- Op het moment dat een voedseltekort dreigt zorgen innovaties in de landbouw voor een
hogere productie
- Dit herhaalt zich meerdere keren, waarbij uitvindingen door mensen als de oplossing voor
het voedselprobleem worden gezien.
- Vindingrijkheid van de mens vond Boserup belangrijk.
Kritiek op Boserup
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NWK2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.