2.1 – Transportsystemen
Circulatiesystemen bij dieren
• Eencelligen + organismen uit enkele cellagen
o transport v stoffen over kleine afstanden (diffusie, osmose, permease).
• Grotere organismen
o Planten à transport in twee richtingen.
o Dieren à vaak circulair transport m.b.v. hart.
§ Geleedpotigen (insecten, spinnen, duizendpoten, schaaldieren)
♦ Open circulatiesysteem: Bloed stroomt voor deel vrij door lichaam.
« Buisvormig hart laat lichaamsvloeistof + bloed rond organen
bewegen.
§ Gewervelde dieren
♦ Gesloten systeem (bloedsomloop): Hart pompt bloed door de
bloedvaten à enkelvoudig of dubbel.
« Effectiever + over grotere afstanden dan bij open systeem.
« Bij bloedvatenstelsels worden lichaamsvloeistof en
bloedplasma onderscheiden.
Bloedsomloop
• Enkelvoudige bloedsomloop: per omloop stroomt bloed 1x door het hart.
o Vissen: bloed gaat v organen, nr boezem (atrium), nr kamer (ventrikel), nr kieuwen.
• Dubbele bloedsomloop: per omloop stroomt bloed 2x door het hart (linker- en rechterhelft).
o Kleine bloedsomloop
§ RK – longslagaders – longhaarvaten – longaders – LB.
♦ Bloed neemt O2 op en geeft CO2 af.
o Grote bloedsomloop
§ LK – aorta – slagaders – haarvaten i/d organen – aders – onderste of
bovenste holle ader – RB
♦ O2 + voedingsstoffen afgeven aan cellen, CO2 + afvalstoffen
opnemen i/h bloed.
♦ Hogere druk bereikt à meer kracht dan bij kleine bloedsomloop.
• Circulatiesystemen zorgen voor een homogeen, intern milieu door:
o Transport v stoffen tussen intern en extern milieu (o.a. zuurstof, brandstoffen,
afvalstoffen);
o Transport v signaalstoffen (hormonen) tussen delen v/h organisme;
o Transport v bestanddelen v/h afweersysteem;
o Verdeling v warmte, die vrijkomt bij dissimilatie (bv. spieren).
• De bouw en werking v/e bloedsomloop hangen samen met de wijze v/d zuurstofvoorziening
en de zuurstofbehoefte van een diersoort.
Bloedsomloop bij gewervelde dieren
• Amfibieën
o Hebben een eenkamerhart
§ Perst deel v bloed vanuit hart nr longen + huid à O2 opgenomen in bloed.
§ Rest v/h bloed via lichaamsslagader (aorta) nr lichaam.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mariecusters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.