De ziekte
Dentale cariës: de resultaten van een gelokaliseerde chemische ontbinding van het tandoppervlak, wat
veroorzaakt wordt door metabolische gebeurtenissen die plaatsvinden in de biofilm (tandplak), die het gebied
bedekt betreft glazuur, dentin en/of cement.
Er is geen sprake van tandoppervlakten die kwetsbaarder zijn voor cariës door variatie in chemie en structuur.
Echter, niet alle tandoppervlakten in de mondholte van een individu ontwikkelen cariës met dezelfde snelheid.
Dentale cariëslaesies ontwikkelen zich op relatief beschermd liggende plaatsen in het gebit, waar tandplak zich
kan ophopen en in de loop der tijd kan rijpen.
In putjes, groeven, kloven in occlusale oppervlakten, vooral tijdens eruptie (doorbraak van tanden), geschatte
oppervlakten cervicaal naar het contactpunt en langs de gingivale marge (tandvleesrand).
Ook bij het inbrengen van vreemde voorwerpen in het gebit creëer je bescherming tegen mechanische invloed
v/d tong, wangen, schurend voedsel en tandenpoetsen.
Dentale cariëslaesies zijn het gevolg van een verschuiving in de ecologische en metabolische activiteit van de
biofilm, waarbij een disbalans in evenwicht tussen tandmineralen en biofilmvloeistof is ontstaan.
Tandplak resulteert niet altijd in de ontwikkeling van klinisch zichtbare cariëslaesies. Het is echter een
voorwaarde voor cariëslaesies om plaats te vinden.
Biofilm: aanhoudende microbiële activiteit, die resulteert in metabolische gebeurtenissen (continue, minimale
pH-schommelingen).
Enige wijziging in pH zal van invloed zijn op de chemische samenstelling van de biofilmvloeistof + de verzadiging
van de vloeistof ten aanzien van mineralen ( mineralen zijn belangrijk voor de chemische samenstelling v/h
tandoppervlak).
Het glazuuroppervlak is in een dynamisch evenwicht met zijn omgeving.
De demineralisatie (pH onder een bepaalde waarde in de biofilm) en de remineralisatie (pH boven een
bepaalde waarde) vinden plaats in het glazuuroppervlak op het raakvlak tussen biofilm en tandoppervlak. De
processen kunnen enorm beïnvloed worden ( biofilm verwijderen leidt tot toename van mineralen).
De aannemelijkheid van een nettoverlies van een mineraal en de snelheid waarmee dit plaatsvindt, hangt af
van factoren die de metabolische processen beïnvloeden, namelijk:
- Structuur en dikte van de biofilm
- De mate van speekselsecretie en opbouw van speeksel
- Dieet
- Fluoride ion concentratie in de mondvloeistoffen
1
,Binnenste cirkel: op het niveau van tandoppervlak
Groene cirkel: biologische aspecten die invloed hebben.
Overlap tussen de twee kleine cirkels: nettoverlies van
mineralen resulteert in het vormen van cariës laesies.
Buitenste cirkel: aspecten die processen op het niveau van
het individu en de populatie beïnvloeden.
Het netto mineraalverlies - of de winst - is onderdeel van een
aanhoudende reeks van gebeurtenissen.
Als er klinisch geen cariëslaesies te detecteren is, kan er dus alsnog mineraalverlies hebben plaatsgevonden.
Terminologie
Laesies worden vaak gevonden in putjes en groeven, of op egale oppervlakten etc.
Cariës laesies kan worden ingedeeld op basis van anatomie:
Enamel cariës: cariës in het glazuur.
Root cariës: cariës in het blootgelegde wortelcement en dentine (tandbeen).
Primaire cariës: ontwikkelt zich op natuurlijk intacte tandoppervlakten.
Secundaire cariës (recurrent, terugkerend): ontwikkelt zich op ‘n tandoppervlak aangrenzend aan een vulling.
Residuale cariës (rest-cariës): ontwikkelt zich op gedemineraliseerd weefsel dat is achtergebleven voordat een
vulling wordt geplaatst.
Belangrijke classificaties:
• Wel of geen caviteit (= fysiek gat in de tand).
• Activiteit: gebaseerd op oordeel van de kenmerken van de laesie in combi met de mondgezondheid
v/d patiënt.
o Active cariës laesie: een laesie die zich bij een volgend onderzoek verder zou ontwikkelen (als
er geen tussenkomst is).
o Inactive (arrested) cariës laesie: een laesie die jarenlang gevormd is en waar verdere
ontwikkeling is gestopt.
Ook wel eens naar gerefereerd als geremineraliseerde of chronische laesie.
Een laesie kan snel, langzaam of niet ontwikkelen. Dit hangt af van de ecologische balans in de biofilm die de
plaats bedekt en de omgeving hiervan.
White spot laesie: de eerste tekenen van een cariës laesie op het glazuur die ontdekt kunnen worden met het
blote oog.
Ook wel eens naar gerefereerd als ‘early/initial/incipient’ (beginnend) een initiële laesie ziet eruit als een
white spot, maar niet elke white sport laesie is initieel.
Rampant cariës: verschillende actieve cariës laesies die plaatsvinden in de mond van diezelfde patiënt.
Meerdere vormen:
Kinderen:
- bottle of nurcing caries (zuigflescariës)
- early childhood caries (ECC)
Volwassenen
- bakers caries (bakkers die werken in ruimten met koolhydraatstof)
2
, - Radiation caries
- Drug-induced caries
Hidden cariës: laesies in dentine (tandbeen) die gemist worden bij visuele controle, maar die groot genoeg zijn
en genoeg gedemineraliseerd zijn om radiograaf opgespoord te worden.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mariecusters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.