Dit zijn de aantekeningen van het college van mevrouw Blanksma op de RuG tijdens cyclus 1.1.1. Zij geeft het vak 'Cariologie'. Colleges zijn bij haar vak vaak essentieel voor het tentamen, dus het is zeer nuttig om deze aantekeningen goed te bestuderen.
Primaire preventie en fluoride
Themacollege – Blanksma
- Wat is preventie?
- Welke preventiemaatregelen zijn er?
- Wanner pas je welke maatregelen toe?
Preventie
- Primaire preventie – voorkomen van ziekte
- Secundaire preventie – vroegtijdige diagnostiek en behandeling
- Tertiaire preventie – beperken van de schade aan de gezondheid
Etiologie van cariës
Relatie tussen plaque en multiple biologische determinanten die invloed
hebben op de ontwikkeling van een laesie
Suikers zijn nodig voor plaque
Speekselvloed erg belangrijk voor de mate van uitspoelen van suikers
Kennis, houding en gedrag: bij weinig kennis groter risico cariës
Eerdere opsporing eerder zien dat evenwicht niet oke is eerder er
iets aan kunnen doen
Basale etiologische factoren
- Plaque
- Voeding
- Fluoride
Zonder plaque geen cariës, maar plaque allen is niet voldoende
Basale preventiemaatregelen (gebaseerd op basale etiologische factoren)
- Plaquecontrole
Poetsen (frequente, effectiviteit)
Interdentale reiniging (geen basisadvies, anders gebeurd poetsen maar half)
- Voeding
Suikerconsumptie
7 eetmomenten per dag
- Fluoride
Andere aangrijpingspunten
- Speeksel
Verhoogd door kauwgom, liefst met xylitol
Xylitol: suikervervanger die ook na gebruik nog anticariogeen effect
heeft, op het metabolisme van bacteriën
- Specifieke bacteriën
- Retentieplaatsen
Basisadvies cariëspreventie (ivoren kruis)
- Basisadvies mondhygiëne
2x per dag 2 min poetsen met tandpasta passend bij leeftijd
Kinderen van 0-1 jaar, 1x per dag poetsen
Kinderen tot 10 jaar na poetsen (gaat om motoriek en systematiek)
Extra aandacht voor doorbrekende blijvende molaren
- Basisadvies voeding
Max 7 eet/drink momenten per dag (3 hoofdmaaltijden) vuistregel: na eten of drinken minstens 2 uren niets
nemen
1 uur voor het poetsen geen zure producten (hoort nog tot basisadvies, maar geven we niet mee aan elke
patiënt, erosie moet voorkomen worden, het gaat erom dat je sws 2x per dag poetst)
Geen voeding/dranken mee na laatste keer poetsen of mee naar bed
- Basisadvies fluoride
0-1 jaar; vanaf doorbreken eerste tandjes 1x per dag poetsen met fluoride peutertandpasta (500-750 ppm)
, 2,3,4 jaar; 2x per dag poetsen met fluoride peutertandpasta
5+ jaar; 2x per dag poetsen met fluoride tandpasta voor volwassenen (1000-1500 ppm)
- Werking fluoride
Pre-eruptief (tijdens vorming van gebitselementen, komt in bloedbaan terecht) (fluorose kan ontstaan)
Post-eruptief (meest belangrijk)
o Adsorptie aan gebitsoppervlak
o Inbouw (tijdens de- en remineralisatie)
o Effect op metabolisme bacteriën
- Toedieningsvormen
Professioneel
Zelfzorg
Inbouw van fluoride
De relatie tussen de concentratie calciumionen in de mondvloeistof en de
zuurgraad van de mondvloeistof in aanwezigheid van fluor
Fluoride vervangt een OH- ion in het hydroxylapaptiet kristal stabieler,
minder snel oplossen bij zuur aanval (pH verlaagt)
Vaker lage dosis effectiever
A) Doorsnede van een laesie
B) Hoge mineraalconcentratie in oplossing: met name
neerslag van mineralen in de oppervlaktelaag
C) Lage mineraal-concentratie: de remineralisatie vindt in
de gehele laesie plaats
Te veel fluoride: wat dan?
- Fluorose: een ontwikkelingsstoornis (tijdens vorming van gebitselementen)
- Chronische intoxicatie (in gebieden met te veel fluoride in drinkwater)
- Acute intoxicatie
Tot 3,75 mg F per kg lichaamsgewicht is een overdosering
Van 3,75 tot 5,0 mg/kg is een lichte intoxicatie
Tussen 5,0 en 15 mg/kg is een matige intoxicatie
Boven 15 mg/kg is een sterke intoxicatie
Andere aangrijpingspunten
- Speeksel, stimuleren speekselvloed
- Retentieplaatsen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mariecusters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
