Ten tijden van de Republiek hadden de provincies de soevereiniteit om zichzelf te besturen. Zij kwamen eens in
de zo veel tijd samen in de Staten-Generaal wat min of meer het interprovinciaal overleg vormde. Na de tijd
van Napoleon werd het Koninkrijk der Nederlanden opgericht waarbij de provincies hun soevereiniteit verloren
en er een eenheidsstaat kwam. Thorbecke gaf hier nog verder draai aan onder het nom van het huis van
Thorbecke. Hij bedacht het systeem van een eenheidsstaat waarbij lagere instanties nog een zekere mate van
autonomie behielden, maar tegelijkertijd onderhevig waren aan de hiërarchie van het rijk.
De provincies, en de waterschappen, kregen dus een nieuwe positie binnen het Nederlands staatsbestel. Deze
partijen vormden nu het midden bestuur binnen Nederland. Provincies vormen hierbij de bestuurslaag tussen
Rijk en gemeente (territoriale bestuurslaag) en de waterschappen hebben een taak (functioneel).
Er is meer dan eens kritiek op het Huis van Thorbecke. Het eerste argument wat benoemd is of we niet te veel
instanties hebben door deze constructies. Door het (1)samenvoegen van expertise bevorder je de efficiëntie en
wordt de kwaliteit hoger. Echter vervalt dan wel het maatwerk voor een gebied, verdwijnt het gevoel van
identiteit en is er een afstand tot burgers. Een ander argument is dat er te (2)veel bestuurlijke drukte aanwezig
is die vaak niet als geheel democratisch en ongecontroleerd gezien wordt. Toch hebben deze instanties de
nodige expertise en schaal om zich te bekommeren over een specifiek onderwerp. Als laatste staat het punt
van (3)centralisatie en decentralisatie ter discussie (bevoegdheden door schuiven naar lagere of hogere
niveaus) en de dilemma’s die daarbij staan.
Nu is natuurlijk de vraag hoe de opbouw van al die lagen er uit ziet en waartussen gecentraliseerd en
gedecentraliseerd kan worden:
1
, Niels Wauters – Samenvatting bestuurskunde PAP
Provincies hebben de volgende taken en bevoegdheden:
- Het uitvoeren van opdrachten en het voeren van medebewind met het Rijk
- Het toezicht houden op waterschappen en gemeenten
- Bezig houden met de fysieke leefomgeving op het vlak van milieu, infrastructuur en ruimtelijke
ordening (opstellen van een structuurvisie, milieubeleidsplan en regionale waterplannen)
De opbouw van de provincie ziet er als volgt uit:
Provinciale-Staten:
- Houden zich bezig met het opstellen van de hoofdlijnen van beleid, begroting, opstellen van
verordeningen, bezig houden met gevoelige zaken.
- Gekozen door het volk, zij kiezen leden van de Eerste kamer
- Commissaris van de Koning is voorzitter en heeft hierbinnen geen stem
- Vormen het hoogste gezag van de provincie
- Controleren de Gedeputeerde Staten
College van Gedeputeerde Staten:
- Vormen het dagelijkse bestuur en zijn de uitvoerende macht
- Worden voorgedragen door de lijsttrekker van de grootste partij in de Provinciale Staten
- Sprake van een collegiaal bestuur: ieder lid kan ter verantwoording worden geroepen voor zijn of haar
taak binnen het college.
De Commissaris van de koning:
- Op besluit van de koning gekozen maar de Provinciale Staten doet een voordracht.
- Brengt dan ook het burgerjaarverslag uit aan de Provinciale Staten
- Adviserende stem en gewone stem
De IPO:
- Vormt de belangenbehartiger van de provincies
- Gezamenlijk komen zij tot een standpunt van alle beleidsvoornemens van het Rijk
Comité van Regio’s
- Vertegenwoordigd in de Raad van Europese gemeentes en regio’s en in de vergadering van Europese
Regio’s en vertegenwoordigd zo de provincies naar de Europese Unie toe.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nielswauters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.