Classificatie van goederen en coördinatie
mechanismen:
Waardetoekenning vanuit een economisch perspectief word opgedeeld in twee delen. Het allereerste deel gaat
over de classificering van goederen en de manier waarop vraag en aanbod zijn geregeld (waarde-methoden).
Het tweede gaat over het concept van waarde en methoden van taxatie.
Classificering van goederen
Allereerst kunnen we goederen classificeren in het volgende schema:
Rivaliteit Geen rivaliteit
uitsluitbaar Puur individueel goed: Quasi-collectief goed:
- Kopje koffie - Netflix
- Telefoon - Natuur park met
- boek entreegeld
Niet uitsluitbaar Groep goed: Puur collectief goed:
- Visgronden - Landschap
- Mineralen - Biodiversiteit
- Leger
Geen rivaliteit wil zeggen dat jouw consumptie van een goed niet ten koste van iemand anders consumptie
gaat. Niet uitsluitbaar wil zeggen dat niemand buiten gesloten kan worden van de consumptie. Het is belangrijk
dat uitsluitbaarheid wel aanwezig is omdat anders het prisoners dilemma en het free riders gedrag naar voren
komt.
Externe effecten:
Consumptie externality: een consument is beïnvloed door het gedrag van een andere economische agent
wiens gedrag buiten om de controle is van de getroffen consument. Hierbij denk je aan positieve (mooie tuin)
en negatieve (luide buren) effecten.
Productie externality: winst van een producent is beïnvloed door het gedrag van een andere economische
agent wiens gedrag buiten om de controle staat van de getroffen producent. Deze kunnen positief (CO2 laat
gewassen sneller groeien) en negatief (varkensproductie heeft een slechte geur die een camping site beïnvloed)
zijn.
Coördinatie mechanismen
Wanneer markten falen is overheidsinterventie nodig (coördinatie mechanismen). Een extreme vorming van
overheidsinterventie is in-house productie waarbij eigenaarschap, beslissingen, financiering, management,
productie en operatie allemaal in handen zijn van de overheid. Denk bijvoorbeeld aan het leger en de politie. Er
zijn ook hybride vormen van in-house productie zoals contracten, coöperaties, clubs, organisaties.
(Natuurmonumenten). De hierboven genoemde contracten bestaan uit complete (alles uitgespeld) en
incomplete (trouwen) contracten.
Het kiezen een mechanisme wordt grotendeels bepaald door transactiekosten. Dit houdt alle zoekkosten,
kosten van afsluiting, monitoring en versterking van het contract in. Wanneer kosten hoog zijn zijn incomplete
contracten begunstigd. Deze contracten hebben vaak wel een enorme sociale en humane kapitaal nodig in de
vorm van vertrouwen. In de praktijk is er vaak weinig vertrouwen.
,Transactiekosten worden bepaald door:
- informatie en onzekerheid. Informatie asymmetrie kan de vorm van adverse selectie (voordat een
contract gesloten wordt) of hidden action (nadat een contract is gesloten) aannemen.
- Tijd inconsistentie: regels van het spel worden veranderd door een policy setting party. Voorkomen en
ermee om gaan brengt transactiekosten met zich mee.
- Specifieke transactie investeringen: deze kunnen leiden tot lock-in effecten. Voorkomen brengt
transactiekosten met zich mee.
- Gebonden rationaliteit idem.
- Transactie frequentie: wanneer de frequentie groot is een markt begunstigd. Grote gebouwen
projecten hebben een lage frequentie en daarom in-house productie of incomplete contracten.
Voor natuur en landschap zijn vaak hybride vormen van coördinatie mechanismen het meest efficiënt. Drie
manieren zijn:
- Overheidssubsidies voor natuur productie door boeren
- Natuur behoud organisaties die land kopen voor natuur productie of subsidiëring van boeren hun
natuur productie
- De overheid heeft nog steeds het land en neemt beslissingen maar maakt contracten met private
partijen die het natuurgebied managen en uitbaten.
Overheidsfalen:
Markten kunnen falen maar ook overheden kunnen falen. Redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld
metingsproblemen, geen markt discipline, zelf interesse van policy makers, de rol van belangengroepen.
Conclusies:
- Goederen worden geclassificeerd op basis van rivaliteit en uitsluitbaarheid.
- Externalities (externe effecten) zijn niet-bedoeld, niet-geprijsde bijproducten
- Verschillende goederen hebben verschillende coördinatie mechanismen.
- Transitie kosten bepalen het meest optimale coördinatie mechanisme.
- De voorziening van landschappen heeft overheids interventies nodig. De overheid moet hiervoor
betalen.
- Naast marktfalen heb je ook overheidsfalen.
, Waarderingsmethoden voor natuur en landschap
Er zijn vele manieren om waarde te omschrijven. We spreken in dit over de economische waarde van natuur en
landschap.
De waarde van natuur en landschap:
Primaire baten: waarde die direct gerelateerd aan het gebruik van een goed
Secundaire baten: waarde die niet direct gerelateerd is aan het gebruik van een goed
- Direct: bijvoorbeeld opbrengsten uit de verkoop van hout en vee of opbrengsten uit de verkoop van
parkeertickets
- Indirect: bijvoorbeeld een hogere opbrengst voor een bijenhouder omdat er een natuurterrein wordt
aangelegd of meer overnachtingen in een hotel
Niet-gebruikswaarde: waarde die onafhankelijk is van het gebruik. Onder te verdelen in:
- Bestaanswaarde: mensen hechten waarde aan het in stand houden en beschermen van een goed;
- Intrinsieke waarde: waarde die men hecht aan het welzijn van niet-mensen
- Bequest waarde: de waarde die men hecht aan het feit dat toekomstige generaties nog kunnen
genieten van natuur
- Vicarious use waarde: de waarde die niet gebruikers er aan hechten dat gebruikers kunnen genieten
van natuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nielswauters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.