In dit document van maar liefst 26 kantjes wordt precies uitgelegd hoe het zenuwstelsel in elkaar zit en de gehele werking hiervan. Ook wordt in dit document het onderwerp ecologie behandeld, met daarin a/biotische factoren tot aan voedselrelaties en voedselketens met trofische niveau's
18.1 het zenuwstelsel
Functies:
1. Regeling van de homeostase; organen en weefsel
worden aangestuurd
2. Coördinatie van de activiteiten van organen; Ze
moeten goed afgestemd zijn op elkaar als er
meerdere werken.
3. Coördinatie van de contacten met de buitenwereld;
Waarnemen en reageren is noodzakelijk
4. Coördinatie van psychische functies; de werking van
het zenuwstelstel heeft te maken met bewustzijn en
zaken als leren en herinneren, stemmingen en
emoties, denken, muzikaliteit en creativiteit
Het zenuwstelsel is qua anatomie (bouw) verdeeld in het
centrale en perifere deel.
Centrale zenuwstelsel hersenen en ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel zenuwen die de organen met de hersenen en ruggenmerg
verbinden
Animale zenuwstelsel= regelt de wisselwerking tussen individu en omgeving. Het speelt een
hoofdrol in je gedrag. Het bestuurt de dwarsgestreepte skeletspieren doelwitorganen.
Autonome zenuwstelsel= coördineert de organen die te maken hebben met het
levensonderhoud van cellen (hartwerking, spijsvertering, uitscheiding).
Doelwitorganen de gladde spieren, de klieren en de hartspier. Het stelsel werkt samen
met het hormoonstelsel.
18.1.1 steuncellen
Het zenuwstelsel bestaat uit geordend en herkenbaar zenuwweefsel. Je hebt neuronen
(zenuwcellen) en steuncellen (1:1). Neuronen zijn Impuls geleidende cellen waarop de
werking van het zenuwstelsel gebaseerd is. Steuncellen dienen voor het onderhoud en
bescherming van de neuronen en spelen een rol bij het verhogen van de snelheid van de
impulsgeleiding.
Steuncellen hebben de naam gliacellen;
1. Astrocyten; even groot als neutronen en voorzien hun van voedingstoffen en voeren
afvalstoffen af. Ze zijn belangrijk voor het bewaken van de homeostase.
2. Oliogodendrocyten; zijn vrij klein. Elke cel heeft 50 uitlopers die
rond de neuronuitloper gewikkeld zijn. Zo ontstaat een dikke
koker, gevuld met myeline myelineschede. De onderbrekingen
worden de insnoeringen van Ranvier genoemd.
3. Microglyocyten (lijken op witte bloedcellen) zijn spinachtige
cellen die zich verplaatsen tussen het zenuwweefsel. Ze ruimen
lichaamsvreemde en aangetaste cellen op. Ze vormen het
immuunsysteem van het znw.st.
,In het perifere zenuwstelsel zijn de axonen ontwikkeld tot steuncellen cellen van schwann.
Die bevatten myeline en de cellen zijn meerder keren om het axon gerold myelineschede
(schede van schwann). Elk segmentjes tussen 2 insnoeringen is een cel. De schede van
schwann heeft een isolerende, verzorgende en ondersteunende functieoliogodendrocyten
van het perifere stelsel. Het geleid de inpulsen sneller.
18.1.2 neuronen
Een neuron heeft een groot cellichaam, dendrieten (uitlopers die impulsen weg geleiden
naar het cellichaam.) en een lange celuitloper die impulsen wegvoert naar een
neuro/spier/klier axon. De langste axonen zijn omhuld met een myelineschede met
insnoeringen. Het axon eindigt in vertakkingen of verbredingen die een overdrachtsplaats
vormen voor een neuron/kliercel/spiercel. Er is sprake van eenrichtingsverkeer
Soorten;
Sensorische neuronen; vervoeren inpulsen van de sensoren in het lichaam naar het
centraal zenuwstelsel. Ze hebben 1 dendriet die ook een
myelineschede bevat. De axon en de dendriet verschillen
in dat de axon de impulsen naar het centrale stelsel stuurt
en de dendriet van het periferie naar cellichaam.
Motorische neuronen; ze vervoeren impulsen van het
centraal zenuwstelsel naar de rest van het lichaam en
verbinden het centrale stelsel met de uitvoerders (spieren
en klieren). Ze hebben een groot cellichaam, korte
dendrieten en een lang axon.
Schakelneuronen; ze dragen impulsen over van het ene op
het andere neuron. De dendrieten en axon zijn kort. In de
ruggenmerg en hersen zijn dit de meeste neuronen.
18.1.3 zenuwen
je hebt motorische zenuwcellen; lopen van het ruggenmerg naar
de spieren. Bestaan uit alleen axonen. De zenuwen en hun
axonen zijn omgegeven door een laagje myeline met een
bindweefsellaagje. Honderden axonen vormen een
zenuwbundel. Meerdere zenuwbundels vormen een zenuw.
Sensorische zenuwen lopen vanuit de zintuigen naar de
ruggenmerg. Ze bevatten alleen dendrieten. Sommige zenuwen
hebben beide gemengde zenuwen (veel).
18.2 Algemene werking
De werking bestaat uit drie functionele fasen; sensorische input – verwerking – motorische
output.
Veranderingen worden door de sensoren waargenomen. Een sensor is een gespecialiseerde
cel verwant aan en neuron, die gevoelig is voor bepaalde veranderingen. Hij vertaalt de
prikkels in impulsen en stuurt ze via zenuwen naar het centrale zenuwstelsel. Het opvangen
van prikkels is sensorische input.
, In het centrale zenuwstelsel vindt verwerking
plaats. Het stelsel ontvangt de informatie en
beoordeeld de betekenis. Vervolgens bepaalt
het centrale zenuwstelsel of en hoe het lichaam
moet reageren.
Als er gereageerd wordt op een inwendige of
uitwendige verandering, worden er remmende
of stimulerende impulsen naar het
doelwitorgaan of weefsel (effectoren
spieren/klieren) gestuurd. Het aansturen noem
je motorische output.
18.2.1 membraanpotentiaal
Bij levende cellen bestaat een meetbaar potentiaalverschil tussen de binnenkant en
buitenkant van het celmembraan membraanpotentiaal. Binnen de cel is de lading
negatiever dan erbuiten (-50 en -100 mV). Er zijn meer negatieve deeltjes in de oplossing
dan buiten de cel.
De opwekking en voortgeleiding van elektrische signalen zijn de
gevolgen van veranderingen van de membraanpotentiaal en
treden op wanneer de ionenconcentraties binnen en buiten het
celmembraan veranderd zijn.
In een neuron in rust is de concentratie K +¿ ¿-ionen binnen de cel
+¿ ¿
hoger. Voor N a -ionen geldt het omgekeerde. Binnen de cel
bevinden zich veel negatieve eiwitmoleculen. Buiten de cel zijn er
juist veel Cl — ionen concentratiegradiënten. De negatieve
binnenkant en positieve buitenkant resulteert is een
potentiaalverschil.
De ionen willen van kant wisselen door de aantrekkingskracht. Op den duur verdwijnt het
rustpotentiaal. Dat wordt verhinderd door:
Doorlaatbaarheid van de celmembraan. Die is niet voor alle ionen gelijk
Een enzymatische pomp. Zo blijft de verhouding constant. De Na/K pomp verplaatst
de ionen weer naar de goede plek. Als energiebron word ATP gebruikt.
18.2.2 depolarisatie, actiepotentiaal en repolarisatie
Depolarisatie
Een chemische of elektrische prikkel kan de rustportaal veranderen. Een prikkeling van het
celmembraan blijkt de mebraanpermeabiliteit voor Na-ionen te vergroten. Er komt een
instroom op gang. De ionen komen binnen via een kanaaltje waarin (tijdelijk) een sluisje
opengaat. Zo neemt het potentiaalverschil af depolisatie (de verkleining van het
potentiaalverschil). De drempelwaarde voor het zekere doorgaan van de depolarisatie ligt
ongeveer bij de -50mV.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gijsdekoning23. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
