Een duidelijke samenvatting waarin alle belangrijke informatie overzichtelijk wordt weergegeven. Deze samenvatting is te gebruiken voor de opleidingen: pabo, pedagogiek en (toegepaste) psychologie.
Inhoudsopgave
8 De fysieke ontwikkeling in de peuter- en kleutertijd....................................................................................2
8.1 Fysieke groei...................................................................................................................................................2
8.2 Motorische ontwikkeling................................................................................................................................4
9 De cognitieve ontwikkeling in de peuter- en kleutertijd...............................................................................6
9.1 De intellectuele ontwikkeling.........................................................................................................................6
9.2 De taalontwikkeling......................................................................................................................................11
9.3 De invloed van educatie en opvang..............................................................................................................13
9.4 Voorlezen, televisie en digitale media..........................................................................................................14
10 De sociaal-emotionele ontwikkeling en de persoonlijkheidsontwikkeling in de peuter- en kleutertijd......15
10.1 Een antwoord op de vraag ‘Wie ben ik?’....................................................................................................15
10.2 Vrienden en familie: het sociale leven van peuters en kleuters.................................................................17
10.3 Morele ontwikkeling en zelfbeheersing......................................................................................................19
11 De fysieke ontwikkeling in de schooltijd.................................................................................................. 22
11.1 Het groeiende lichaam...............................................................................................................................22
12 De cognitieve ontwikkeling in de schooltijd............................................................................................. 22
12.1 De intellectuele en taalkundige ontwikkeling............................................................................................22
12.2 Intelligentie: het bepalen van individuele sterke punten...........................................................................26
12.3 Onderwijs: lezen, schrijven en rekenen (en meer)......................................................................................29
13 De sociaal-emotionele ontwikkeling en de persoonlijkheidsontwikkeling in de schooltijd........................32
13.1 De ontwikkeling van het eigen ik................................................................................................................32
13.2 Psychische problemen en gedragsproblemen............................................................................................34
13.3 Relaties: vriendschappen in de schooltijd...................................................................................................34
13.4 Het gezin in de schooltijd............................................................................................................................36
14 De fysieke ontwikkeling in de adolescentie.............................................................................................. 38
14.1 Fysieke rijping.............................................................................................................................................38
,8 De fysieke ontwikkeling in de peuter-
en kleutertijd
8.1 Fysieke groei
8.1.1 Het groeiende lichaam
Nederlandse kinderen na 2 jaar: 11 á 12 kilo en gemiddeld lang.
Individuele verschillen in lengte en gewicht:
- Veel verschillen
- Na de peuter- en kleutertijd neemt het verschil tussen jongens en meisjes toe.
Jongens zijn langer en zwaarder dan meisjes.
- Grote verschillen tussen kinderen in economisch ontwikkelde landen en
ontwikkelingslanden. Dit vertaalt zich in sterkere groei in economisch ontwikkelde
landen.
Veranderingen in lichaamsvormen en -verhoudingen
Van 2 tot 6 jaar
- Slanker worden
- Langere armen en benen
- Uiteindelijk soortgelijke verhoudingen als volwassenen
- Sterkere botten en spieren
8.1.2 De groeiende hersenen
Van alle lichaamsdelen groeien de hersenen het snelst.
2-jarige hersenen 75% van volwassen grootte
5-jarige hersenen 90% van volwassen grootte
Waarom groeien hersenen zo snel?
- Toename van het aantal verbindingen tussen cellen speelt een belangrijke rol (ze
maken complexe verbindingen tussen neuronen mogelijk) ze zorgen voor een
snelle ontwikkeling van de cognitieve vaardigheden.
- De hoeveelheid myeline stijgt: de overdracht van zenuwcellen door hersencellen
versnelt en het gewicht neemt toe ontwikkeling grove en fijne motoriek.
Einde kleutertijd corpus callosum wordt aanzienlijk dikker. Er zijn dan 800 miljoen vezels
die de twee hersenhelften helpt coördineren.
Lateralisatie
Lateralisatie gebeurt uitgesprokener tijdens de kleutertijd.
2
, Linkerhelft Rechterhelft
Verbale competentie vereist Met name non-verbaal
Praten Ruimtelijk inzicht
Lezen Herkennen van patronen en tekeningen
Denken Muziek
Redeneren Emotionele uitingen
Sequentieel, specifiek Meer tegelijk, globaal
De hersenhelften moeten wel samenwerken. Als een functie beschadigd raakt, neemt de
andere hersenhelft het over.
Binnen lateralisatie zijn er veel individuele verschillen.
Begrippen
Neuron: Zenuwcel, bouwstenen van de hersenen.
Myeline: Vettige substantie die de neuronen beschermt en de overdracht van
zenuwsignalen versnelt.
Corpus callosum: Bundel van zenuwvezels die de twee hersenhelften met elkaar verbindt.
Lateralisatie: Het proces waarbij bepaalde functies hun plek eerder in de ene hersenhelft
van in de andere hersenhelft vinden.
8.1.3 Het verband tussen groei van de hersenen en cognitieve ontwikkeling
Onderzoek neurowetenschappers: de relatie tussen cognitieve ontwikkeling en
hersenontwikkeling veel verschillende spurts op cognitief gebied tussen 18 en 24
maanden.
Ander onderzoek: toename myeline houdt verband met groeiende cognitieve vaardigheden
van kleuters Myeline in het hersengebied dat te maken heeft met aandacht en
concentratie voltooid rond de leeftijd van 5 jaar. Dit verklaart de groeiende
concentratieboog van de beginnende schoolgaande leeftijd.
8.1.4 De ontwikkeling van de zintuigen
Dankzij de hersenontwikkeling krijgen de zintuigen de gelegenheid om zich in de kleutertijd
verder te ontwikkelen.
Kinderen hebben moeite met het lezen van gedrukte letters. Ze lezen de eerste letter en
raden het woord.
Kleuters hebben moeite met het waarnemen van samengestelde objecten.
Pas rond 7 á 8 jaar perceptuele schematisering.
Ook het gehoor wordt scherper. De buis van Eustachius, ligt bij de geboorte bijna
horizontaal. Later gaat deze meer in een hoek liggen kan leiden tot oorpijn in de
kleuterjaren.
De verandering van het gehoor is niet zo groot als het gezichtsvermogen. Peuters en kleuters
kunnen nog geen geluiden filteren en zijn hierdoor minder geconcentreerd.
3
, Begrippen
Perceptuele schematisering: het vermogen om tegelijkertijd het geheel en de afzonderlijke
delen te onderzoeken.
De buis van Eustachius: de ruimte achter het trommelvlies wat het middenoor met de
neusholte verbindt.
8.2 Motorische ontwikkeling
Peuters en kleuters kunnen zien wat volwassenen ontgaat. Ze verdelen hun aandacht over
elk aspect, terwijl volwassenen onbelangrijke onderdelen wegfilteren
veranderingsblindheid.
8.2.1 De grove motoriek
3 jaar oud rennen, traplopen, springen
4 jaar oud hinkelen
5 jaar oud koprollen (door betere coördinatie)
Activiteitsniveau
Ook de vooruitgang in de grove motoriek houdt verband met de hersenontwikkeling en
myelinevorming rond neuronen (evenwicht en coördinatie). De motoriek ontwikkelt zich
sneller door veel te oefenen.
Deze aspecten spelen een belangrijke rol bij in het activiteitsniveau van kinderen:
- Omgeving
- Genen
Genderverschillen in grove motorische vaardigheden
Jongens Meisjes
Gemiddeld sterker Betere coördinatie
Hoger activiteitsniveau
Begrippen
Veranderingsblindheid: het verschijnsel dat veranderingen in het gezichtsveld makkelijk
over het hoofd gezien worden.
8.2.2 De fijne motoriek
De fijne motoriek is een verzamelnaam voor subtiele lichaamsbewegingen
3 jaar oud puzzelen
4 jaar oud vormen vouwen
5 jaar oud potlood vasthouden
8.2.3 Zindelijk worden: wanneer en hoe?
Veel meningsverschillen:
- Flexibele aanpak
- Hardere aanpak
- Elimination communication
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maryembdd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
