Vanaf 4e eeuw v.C. was er tussen Europa en China via de zijderoute. Toen Alexander de Grote vanuit
Griekenland in 334 v.C. Perzië veroverde, maakte hij kennis met zijde. China was het land van de
zijdemakers. De handelsroute tussen de Middellandse Zee en China werd bekend als de zijderoute.
Dankzij Alexanders veroveringen kregen Griekse handelaren toegang tot de zijderoute. Vanwege de
hoge winsten waren handelaren bereid om de barre tocht over bergen en door woestijnen te maken
naar Kasjgar, in het uiterste westen van China. Deze stad was in de oudheid de ontmoetingsplaats
van handelaren uit China, India en de Grieks-Perzische wereld. Vanaf 3000 v.C. of eerder
ontwikkelden Chinezen de methode om zijde te maken. In Europa konden alleen rijke mensen zijde
betalen. De chinezen hielden de productiemethode geheim, waardoor zijde in Europa schaars bleef
en Europeanen bereid bleven er enorme bedragen voor te betalen.
In 221 v.C. onderwierp koning Zheng van Qin de andere Chinese vorsten in het Chinese
binnengebied. Hij werd de eerste keizer van China en de grondlegger van de Chinese staat. Zheng
vormde een centraal bestuurde eenheidsstaat met strenge wetten voor het hele land. De keizer
bouwde wegen om de delen van zijn rijk met elkaar te verbinden en voerde in het hele rijk hetzelfde
schrift en muntsoorten in. Ook begon Zheng met de bouw van de Grote Muur. Dit reusachtige
bouwwerk moest de noordgrens beschermen tegen de nomadenvolken die vanuit de steppen
geregeld het rijkere China binnenvielen en plunderden. Zheng was een wrede tiran. Na zijn dood
kwam er door een opstand een eind aan zijn Qin-dynastie. Een generaal greep de macht en stichtte
in 206 v.C. een nieuwe dynastie, de Han-dynastie, die China ruim vier eeuwen zou besturen, tot 220.
Onder de Han-keizer kende China een lange periode van politieke stabiliteit en economische bloei.
Een van de uitvindingen uit deze tijd was de productie van papier – meer dan duizend jaar voordat de
Europeanen papier konden maken. Het Chinese binnengebied raakte dichtbevolkt. Volgens de eerste
volkstelling woonden in de landbouwstedelijke samenleving zestig miljoen mensen. Het
confucianisme heeft veel invloed gehad op de Chinese cultuur. Dat is een Chinees ethisch en
filosofisch systeem, volgt de leer van Confucius. Bestaat uit respect, trouw, fatsoen,
rechtvaardigheid, gehoorzaamheid kind tegenover ouders en menselijkheid (omgang met mensen).
Onder de communistische dictator Mao werd het confucianisme bestreden, maar de tegenwoordige
machthebbers prijzen Confucius weer aan bij hun pogingen om orde en gehoorzaamheid te
bevorderen. De Han-keizers breidden hun rijk uit tot aan Korea en Vietnam. Naar het westen
breidden ze hun macht uit langs de zijderoute tot aan de stadstaat Kasjgar aan de huidige Chinese
westgrens. Soldaten werden langs de handelsroute gestationeerd om de handelskaravanen te
beschermen tegen rovende nomaden. De zijde-export nam toe, onder meer naar het welvarende
Romeinse rijk. De machtsuitbreidingen hadden tot doel de rust en welvaart in China te bevorderen.
Onderworpen vorsten mochten vaak hun land blijven besturen als ze de Chinese hegemonie
erkenden en hun trouw aan de keizer toonden door het betalen van tribuut, een soort belasting die
ook als eerbetoon diende. Zo ontstond het tribuutstelsel waarbij gezanten uit schatplichtige landen
jaarlijks naar het keizerlijke hof kwamen om op plechtige wijze producten van hun land aan de keizer
te schenken. Het tribuutstelsel zorgde voor stabiliteit in en rondom China.
, Er was ook een zijderoute over zee. Vanaf de 3e eeuw v.C. reisden Griekse handelaren per schip
vanuit Oost-Egypte naar India en Sri Lanka, waar ze handelaren uit China ontmoetten. In de
Aziatische havens waren de Chinese schepen het meest ontwikkeld. Door de uitbreiding van het
Romeinse rijk in het Midden-Oosten ontstonden directe contacten tussen Rome en China. De
stijgende Romeinse welvaart bevorderde de vraag naar zijde. Toch kwamen voor zover bekend pas in
166 voor het eerst Romeinen naar China zelf. Het waren handelaren die het keizerlijk hof bezochten.
Het is goed mogelijk dat hun geschenken als tribuut werden opgevat. Van latere Romeinse keizers is
wel bekend dat ze gezantschappen met geschenken naar de Chinese keizer stuurden.
Er gingen ook Chinezen naar het Westen. Omstreeks 100 wilde de Chinese generaal Ban Chao naar
Rome reizen, maar kwam niet verder dan Irak. Ondanks de handelscontacten bleef de kennis over en
weer gering.
Paragraaf 2 Contacten in de middeleeuwen
Vanaf 600 kende China lange periodes van welvaart en groeide de handel met andere delen van
Azië. Met Europa kreeg China pas weer contact nadat de Mongolen bijna heel Azië hadden veroverd.
Na 1430 sloot China zich van de buitenwereld af. Na drie eeuwen van verdeeldheid werd China weer
een eenheidsstaat onder de Sui-dynastie. In de tussenliggende tijd waren veel Chinezen vanwege het
geweld en de chaos in het noorden naar het zuiden getrokken. Boeren breidde het landbouwgebied
uit en brachten er rijstteelt tot grote bloei. Om de steden in het noorden van voedsel te voorzien,
lieten de Sui-keizers een kanaal van zuid naar noord graven. Zo ontstond het Grote Kanaal van
Hangzhou naar Peking (Beijing).
Na een opstand zette een officier de Sui-keizer af en vestigde de Tang-dynastie, die China bijna drie
eeuwen lang regeerde. China werd weer een welvarend land me een bloeiende cultuur. Onder de
Tang werd porselein een belangrijk exportproduct en werd de boekdrukkunst uitgevonden –
zeshonderd jaar voordat dit in Europa gebeurde. Na 907 viel China in vijf koninkrijken uiteen, maar in
960 wist een generaal een nieuwe keizerlijke dynastie te stichten, de Song-dynastie, die China ruim
drie eeuwen regeerde. Opnieuw beleefde China een periode van welvaart, met uitvindingen als
papiergeld.
Tijdens de Tang- en Song-dynastie namen de handelscontacten met andere delen van Azie toe. Hun
jonken, de grootste schepen ter wereld, voeren tot aan de Rode Zee. Omgekeerd vestigden
vreemdelingen zich in Chinese steden. Ze brachten hun taal, gewoontes en godsdiensten mee.
Vooral het boeddhisme, dat al onder de Han-keizers uit India was gekomen, kreeg invloed. Het
Chinese boeddhisme ging samen met de verering van allerlei goden en heiligen. Vanaf 845
probeerden de keizers de macht van de boeddhistische monniken te breken. Tempels en beelden
werden verwoest. Toch bleef het boeddhisme altijd een belangrijke kracht in de Chinese
samenleving. Vanuit het Midden-Oosten drongen ook het christendom en de islam in China door,
maar deze godsdiensten kregen veel minder aanhangers. De Chinese christenen behoorden tot een
stroming waarvan in Europa het bestaan lange tijd niet eens bekend was. Ze waren lid van de
nestoriaanse kerk die onafhankelijk van de paus van Rome in Perzië tot ontwikkeling was gekomen.
Na de komst van de islam trokken nestorianen naar het oosten, waardoor ze ook in China
terechtkwamen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper quintyonline10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.