PLURIFORME SAMENLEVING
verschillende culturen mensen en geloven die samen op 1 plek leven
- hoe verdraagzaam is nederland omgegaan met deze verschillen
- hoe definiëren we tolerantie in een pluriforme samenleving
geschiedenis:
nederland is een land wat heel veel reizigers aantrok, als je dan ging vragen hoe omschrijf je
nederland kreeg je andere antwoorden. Soms werd er gezegd; Nederland is geordend,
bleek en koud, soms werd er gezegd dat nederland een land was van vrijheid en
respectivitieit. Ondanks dat de vrijheidsdrang en ordering niet altijd samengaan, ontstaat er
in nederland een zekere mate van verdraagzaamheid met verschillende sociale klassen,
godsdiensten en levensstijl. Verdraagzaamheid is niet hetzelfde als een culturele
samenhang. Nederland omschreef zich als Republiek der verenigde provinciën.
Er waren verschillen tussen noord en zuid, katholiek en protestants, stad en platteland,
dialect etc. Dus in nederland voelde we ons toch eigenlijk meer naar onze provincie, dus in
nederland was eigenlijk ook een soort pluriforme samenleving ontstaan ookal waren we
allemaal nederlanders, door de jaren heen is deze samenleving alleen versterkt door
nieuwkomers uit de hele wereld vanaf 1945.
Nederland was heel lang een land van verschillen, de eenwording tot nederland werd
versterkt door:
invoering tijdsrekening, treinverbindingen, en communicatiemiddelen.
door deze factoren voelde de Nederlanden zich steeds meer een worden.
-> saamhorigheid
zijn wij tolerant?
Tolerantie was in eerste instantie een pragmatische keuze -> rationele beslissing:
de mate waarin mensen dicht op elkaar wonen, heeft invloed op de wijze waarop we met
elkaar omgaan, het is handiger leuker tegen elkaar te doen aangezien je naast elkaar leeft,
de beste keuze was om tolerant te zijn: morele geografie
door pluriformiteit was de maatschappelijke vrede wel kwetsbaar; verschillende culturen,
meningen denkwijzen en manieren van doen kunnen zorgen voor meningsverschillen en
conflicten
Bovendien was Nederland een handelsland, en handel was heel belangrijk, het was zelfs zo
belangrijk dat er minder werd gedacht aan de principe van het geloof -> jij hebt geld, dus dan
maakt het niet uit.
Tolerantie betekende dat de pluriformiteit werd gedoogd, je accepteerde het misschien niet
maar je gedoogde het wel.
,het katholicisme was een lange tijd verboden waardoor er schuilkerken bestonden, vrijheid
van geweten bestond wel, maar kon niet altijd worden geuit.
door grote pluriformiteit heeft nederland in een lange geschiedenis een cultuur van
compromissen ontwikkeld, omdat we met zijn alle natte voeten kregen -> nl onder
zeeniveau en wij kregen natte voeten, nl gaat overstromen en wij moesten ons daartegen
wapenen -> we moesten dus als provincies samenwerken -> het poldermodel
Dit is de vroegste vorm van democratie.
het cultuur van compromissen heeft sterk bijgedragen aan het beheersen van conflicten.
- de zoektocht gaat hand in hand met het conformisme:
het verlangen om zich aan te passen aan de opvattingen en gedragingen van de
meerderheid in de samenleving.
voorbeeld: Als heel nederland zegt dat het homohuwelijk een normaal gegeven is dan zul jij
ook meekrijgen dat dit normaal is, en dat je deze mening moet aanhouden.
conformisme is dus dat je schiet naar het denkbeeld van de meerderheid van de
samenleving.
In de praktijk zie je dat denkbeelden meer en meer geconformeerd raken:
mensen zijn steeds banger om anders te denken, al zie je dit de laatste jaren steeds meer
veranderen:
een gepolariseerde tijd:
sinds de eeuwwisseling neemt de gelijkgestemdheid en verdraagzaamheid steeds meer af.
-> conformisme steeds minder
De moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh laten zien dat het politieke en sociale
conflict steeds scherper worden.
-> mensen die zich weigeren aan de conformering zijn vermoord omdat ze een andere
mening hadden, dit bedoelen we ook met een gepolariseerde tijd, de meningen tussen
mensen werden steeds gepolariseerde, steeds krachtiger en dat zorgde ook voor steeds
meer conflicten -> het conformisme is wel goed om conflicten in het land stil te houden, maar
dan kan je je ook afvragen of het wel goed is als iedereen dezelfde mening heeft, maar als
weer iedereen een te sterke eigen mening heeft, krijg je weer een gepolariseerde tijd, waarin
mensen zich naar de nek gaan staan, er zit een grijs gebied in en daar moeten we eigenlijk
inkomen.
Enkele trends die de toegenomen conflicten verklaren:
- Maatschappelijke culturele vragen over bijvoorbeeld vluchtelingen, discriminatie, en
de positie van homoseksuelen in moslim kringen vragen om politieke oplossingen
- economische en culturele gevolgen van globalisering
- verval van middenpartijen en de groei van protestpartijen
, door de toegenomen onverdraagzaamheid is de samenleving sterker gepolariseerd
polarisatie kan de sociale cohesie onder druk zetten: hoeverre wij ons verbonden voelen
als elkaar -> als jij je als nederlander voelt, maar een ander behandelt jou niet als
nederlander, dan kan je je distantiëren van het nederlanderschap. Als jij je er niet bij voelt
dan kan dat voor meer polarisatie zorgen.
waarin verschillen culturen van elkaar?
wat zijn de functies van culturen, hoe vind cultuuroverdracht plaats en hoe wordt jouw
identiteit hiermee gevormd?
Een cultuur ontstaan wanneer mensen veel en langdurig met elkaar te maken hebben.
Cultuur: alle waarden, normen, en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een
groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen.
voorbeeld:
Je staat op voor een oude vrouw in de bus, omdat dit je aangeleerd is, dit hoort bij de
Nederlandse cultuur
We vieren elk jaar koningsdag
-> dit zijn dingen die we in Nederland normaal vinden en passen bij onze identiteit zijn
kenmerken van de nederlandse cultuur
De cultuur of groep waarbij je hoort bepaald een deel van je persoonlijkheid, je hebt een
gezamenlijk referentiekader met dezelfde normen, waarden en gewoonten.
Een cultuur geeft ook richting aan het denken en doen van mensen en werkt dus
gedragsregulerend -> als iedereen hetzelfde gedrag vertoont ga je je dus ook gedragen
zoals andere mensen het willen ofterwijl: zorgen dat het gedrag van mensen geordend en
voorspelbaar loopt.
Binnen de culturen kun je onderscheid maken tussen dominante culturen, subculturen en
tegenculturen:
dominante cultuur: de Nederlandse cultuur is in Nederland de dominante cultuur, dat wil
zeggen: het geheel van waarden, normen en kenmerken wordt door de meeste mensen
geaccepteerd: vrijheid, beschuit met muisjes bij geboorte, homohuwelijk mag, gelijkheid
tussen man en vrouw, maar ook de feestdagen. De zaken waar iedereen/de meeste mensen
zich aan houden, noem je dus de dominante cultuur.
subcultuur: binnen de dominante cultuur hebben we verschillende subculturen. Dat wilt
zeggen dat je wel de dominante cultuur aanhangt, maar op enkele cultuurkenmerken toch
verschilt met de dominante cultuur
tegencultuur: iets wat zich echt afzet tegen de dominante cultuur of tegen de subcultuur,
noem je een tegencultuur -> een tegencultuur verschilt zich met een subcultuur omdat een
tegencultuur zich echt afzet van de andere cultuur -> kunnen zelfs een bedreiging vormen
