Geschiedenis
Hoofdstuk 6
Joelle Willemsen
Paragraaf 1
Strijd om geloof en centralisatie
In 16e & 17e eeuw -> verschrikkelijke godsdiensttwisten in Frankrijk
Meer aanhang van het calvinisme in Frankrijk
De katholieken en Calvinisten wilde beide de koning voor hun winnen, echter wilde ze ook beide
dat de koning niet te veel macht naar zich toe zou trekken.
In het midden van de 16e eeuw kwamen twisten tussen katholieke en protestantse edelen tot
een uitbarsting
In 1598 keerde de rust weer terug door het Edict van Nantes (meer vrijheid van
godsdienstuitoefening)
Duitse Rijk
In het Duitse Rijk was de macht verdeeld over allerlei vorsten en geestelijken
Er ontstond een godsdienstoorlog tussen Keizer Karel V en protestanten daarnaast wilden
Vorsten hun zelfstandigheid en regionale macht behouden, dit zorgde ook voor problemen.
De godsdienstvrede van Augsburg in 1555: cuius regio, eius religio
De 30 jarige Oorlog begon in 1618, een godsdienstoorlog + oorlog over de keizerlijke macht in
het rijk
In 1648 oorlogsmoe, Vrede van Westfalen
Duitse vorsten werden in hun gezag hersteld
Elke vorst mocht zijn eigen godsdienst bepalen die hun onderdanen moest opvolgen
Europa
Na de 30 jarige oorlog; de strijd tegen het Ottomaanse Rijk
In 1529 voorkwam een coalitie van Duitse, Oostenrijkse en Italiaanse staten dat Wenen in Turkse
handen viel.
Tweede helft van de 16e eeuw vormden de Spanjaarden en Italianen een Heilige Liga tegen de
Ottomanen, onder leiding van de Paus.
Het lukte ze echter nooit de Turken volledig te verslaan
Na 1683 slaagde het Ottomaanse Rijk er niet meer in Europees grondgebied te veroveren
De Nederlanden in Opstand
De Nederlanden behoorden tot het Spaanse Habsburgse Rijk, voor de katholieke heersers was
deze ‘ketterse’ beweging absoluut onverteerbaar.
De invoering van de Bloedplakkaten door Karel V zorgde ervoor dat ketterij fel bestraft werd
Daarnaast zorgde de centralisatiepolitiek van Karel V ervoor dat de oorspronkelijke adel zich
aangetast voelde doordat Karel’s ambtenaren steeds meer overnamen.
Willem van Oranje wilde een compromis sluiten met de Spaanse vorst over godsdienstvrijheid en
over meer vrijheid om de Nederlanden naar eigen inzicht te besturen.
Een compromis was echter uitgesloten’
Het toenemende verzet tegen zowel de godsdienstvervolgingen als de centralisatie leidde tot
een conflict: De Opstand
De Opstand
Het begon in 1566 met de Beeldenstorm, na een smeekschrift gericht aan Margaretha van Parma
Filips 2 reageerde door troepen te sturen + Alva en vanaf 1568 waren de opstandelingen in
oorlog met de Spaanse vorst het begin van de 80 jarige oorlog
Alva stelde een Bloedraad in, om mensen te vervolgen
, Geschiedenis
Hoofdstuk 6
Joelle Willemsen
Willem van Oranje riep tot verzet en stuurde een huurlingenleger eropaf
In 1568 mislukte de invasie
De watergeuzen hadden wel succes toen ze in 1572 Den Briel veroverde.
Juli 1572 werd Willem van Oranje uitgeroepen als leider en stadhouder van Holland en Zeeland
De pacificatie van Gent
Filips voerde meerdere oorlogen en financieel hield hij dit niet
Er ontstonden rellen in het Nederlandse leger omdat ze geen ‘loon’ meer kregen.
De zuidelijke gewesten verklaarden de soldaten van Filips tot vijand en begonnen aan
vredesbesprekingen in Gent met Willem van Oranje
Dit leidde tot de pacificatie van Gent
De Spaanse troepen zouden verdreven worden
Het geloof zou weer worden zoals het was
Dit mislukte, de calvinisten namen het gezag over
De Unie van Utrecht
De leden bleven zelfstandig, maar gingen wel militair samenwerken
Gewetensvrijheid heerst
Elk gewest zou zijn eigen geloofszaken regelen
Ook dit namen de calvinisten over, het werd hierdoor een streng beleid
Plakkaat van Verlatinghe
De breuk was in 1580 definitief, de gewesten werden ‘vogelvrij’ verklaard
Plakkaat was conservatief, want:
- De hoge edelen wilde terug naar de situatie waarin ze meer te vertellen hadden (minder
centraal gezag.
Plakkaat was revolutionair, want:
- Een volk accepteerde voor het eerst de macht van de koning niet meer
- Vanuit het Calvinisme mocht het volk in opstand komen tegen een koning die verkeerd
gedrag vertoonde
- Daarom kwamen ze in opstand tegen Filips 2
De Republiek
Parma had meer geld dus het Nederlandse leger kreeg meer ‘loon’ en er konden weer gewesten
veroverd worden
Na de val van Antwerpen in 1585, hielp Queen Elizabeth door geld en troepen te leveren
In 1588 kwam er de Republiek der Verenigde Nederlanden
In 1598 had de Republiek bijna alle gewesten veroverd
Doordat Parma en Filips op meerdere fronten tegelijk vochten, verzwakte ze en kon de Republiek
winnen.
De oorlog eindigde in 1648 met de Vrede van Münster
Paragraaf 2
Nederland
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joellewillemsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
