Samenvatting
Samenvatting Boek Ruimtelijke ordening H1-7 2021
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Samenvatting van 15 pagina's voor het vak Strijd om de Ruimte aan de UU (-)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 15 pagina's
Voorbeeld 3 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting boek Ruimtelijke ordeningHoofdstuk 1
Nederlandse cultuur: ruimtelijke ordening is sterk aanwezig in de Nederlandse cultuur. Hieruit
ontstaan functionele landschappen, geplande steden en stadsuitbreidingen.
Morele geografie:
De orde en symmetrie van het Nederlandse landschap. Waar bijvoorbeeld het plan Ruimte voor de
Rivier in past.
Politieke geografie:
Het landschap is niet alleen een morele maar ook politieke geografie, een geografie van
machtsverhoudingen, overeenkomsten, oude privileges, het verloop van oorlogen etc.
Ruimtelijke ordening: de planmatige regeling van grond- en ruimtegebruik
Veranderingen grond en ruimte gebruik:
- Natuurlijke oorzaken: klimaatverandering, geografische geschiktheid, natuurrampen
- Sociale praktijken:
- Slijtage: fysiek technische en economische aspecten (technische en economische levensduur)
Grond en ruimtegebruik is een weerspiegeling van sociale en dagelijkse praktijken. De meeste
praktijken vinden plaats in een daarvoor speciaal ingerichte ruimte, sterven de praktijken uit, vraagt
dat naar herinrichting van de ruimte.
Grond- en ruimtegebruik weerspiegelen de normen en waarden van de maatschappelijke omgeving.
In Nederland: democratische rechtsstaat met een sociale markteconomie, een economie waarin
burgers worden beschermt tegen eventuele negatieve effecten.
Als grondgebruik en inrichting van ruimte niet meer voldoen:
1. Aanpassing
2. Verhuizing
Wanneer er degradatie, gevolgd door functieverlies optreedt, krijg je verwaarloosde woonbuurten,
sociale spanningen en economisch verval.
In ruimtelijke ordening staan veranderingen in patronen van ruimte en grondgebruik op de langere
termijn centraal. Deze patronen vallen in twee soorten uiteen:
1. Ruimtelijk functionele patronen van maatschappelijke activiteiten: verkeer en vervoer,
wonen, bedrijvigheid, recreatie
2. Ruimtelijke fysieke patronen van artefacten of accommodaties waarin de maatschappelijke
activiteiten worden uitgevoerd: vliegvelden, kantoorgebouwen, woningen, autosnelwegen,
kanalen, recreatie parken, winkelcentra, en natuurlijke elementen zoals natuurgebieden en
rivieren
Plannen zijn instrumenten om bestaande en toekomstige problemen op te lossen:
- Woningnood
- Congestie
- Gebrek aan recreatieruimte
, - Verschraling natuurgebied
- Tekort aan bedrijfsruimte
Ordening:
De verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden in een organistische samenleving.
Planning:
Een schema of lijst met handelingen en procedures tot systematische voorbereiding, besluitvorming
en uitvoering van plannen.
Plannen zijn opgebouwd volgens een standaard model:
1. Probleemstelling
2. Onderzoek
3. Ontwerp
4. Keuze en besluitvorming
5. Uitvoering
Een plan fungeert als een organisatiekader dat wordt gekenmerkt door:
1. Een logische indeling van al het te verrichten onderzoek en ontwerp
2. De afstemming van het onderzoek en ontwerp
3. De openbare (politieke) besluitvormingsprocedures tot voorbereiding en uitvoering van een
plan
Bevoegd gezag of planautoriteit: wie beslist?
- Democratisch gekozen overheidsbesturen zijn bij wet bevoegd om toekomstig grond- en
ruimtegebruik vast te stellen door ruimtelijke plannen, vergunningen en beschikkingen
- De wet bepaald niet wat het plan is, maar hoe het uitgevoerd moet worden, welke
verantwoordelijkheden er zijn etc.
- Burgers kunnen bezwaar aantekenen tegen een plan
- Een eenmaal onherroepelijk plan is bindend voor belanghebbenden
Een probleem:
De vraag is dan welke criteria leiden tot de vaststelling dat een actuele situatie onwenselijk is en wat
zijn de oorzaken daarvan?
Grondbeleid: een belangrijk onderdeel hiervan is de:
Grondexploitatie: hoe en door wie wordt de uitvoering van het plan betaald
In beginsel worden alle kosten voor het exploiteren doorgerekend in de verkoopprijzen.
De gemeente kan twee typen grondbeleid voeren
1. Actief grondbeleid: de gemeente voert alle stappen van de grondexploitatie uit en draagt
daarmee ook het risico. Een voordeel is dat ze mogelijkheid tot sturing hebben.
2. Passief of faciliterend grondbeleid: een particuliere onderneming is grondeigenaar en mag de
grond zelf exploiteren met voorwaarden dat het binnen de gemeentelijke plannen past.
Door een actief gemeentelijk grondbeleid kan een functionele grondprijs worden gerekend.
Bijvoorbeeld voor maatschappelijke voorzieningen of sociale woningbouw. Echter zijn gemeentes
sinds de crisis niet meer actief op de grondmarkt.
, Regels gemeentelijk grondbeleid:
Actief grondbeleid door gemeentes om winst te maken is niet meer toegestaan. Privaatrechtelijk
handelen en geld verdienen om publiek voorzieningen te financieren is door de omgevingswet
uitgesloten.
Planmatige ordening als institutie
Hier wordt met institutie bedoeld een unieke entiteit in de samenleving, een subcultuur. Het begrip
institutie moet hier niet worden verward met het begrip instelling.
Paradigma: samenhangend stelsel van modellen en theorieën, dat een bepaalde werkelijkheid of een
bepaalde aanpak van een ruimtelijk vraagstuk voorschrijft
Discours: wat als een vanzelfsprekendheid wordt gezien, een geïnstitutionaliseerde denkwijze
Concept: iets wat nog formeel bekrachtigd moet worden
Framing: een communicatietechniek om iets op een bepaalde manier te presenteren als de
werkelijkheid
Hoofdstuk 2
Holland begon mede door zijn rivieren, meren en polders in de loop van de vijftiende eeuw te
verstedelijken. In 1650 woonde 60% van de Nederlandse bevolking in steden, terwijl dit in Engeland
nog maar 20% was. Vaak groeide deze steden doordat ze op handelsroutes lagen.
Stadstimmeren: het oude woord voor stadsuitleg, praktisch werk wat zich ontwikkeld heeft van
spontane bebouwing naar een planmatige aanpak. Door de stevige groei werd systematische
bebouwing steeds belangrijker.
Bewoners van nieuwe steden werden gelokt door voordelen zoals:
- Economische en fiscale voordelen
- Juridische voorrechten
- Subsidies
In de goudeneeuw ontwikkelde Nederland zich tot een eigen republiek, die bestond uit zelfstandige
gebieden en autonome steden. Ook weer veruit de meeste groei vond plaats in Holland. Steden
beconcurreerden elkaar om aantrekkelijk immigranten. Ze boden van alles aan.
Nadat de kooplieden uit Antwerpen met hun kennis en netwerken naar Amsterdam kwamen, is
Amsterdam uitgegroeid tot een commerciële en financiële blikvanger van Europa. Er kwam een
stelsel van nieuwe instellingen:
- Amsterdamse beurs
- De Wisselbank
- Bank van lening
- Korenbeurs
Internationale handel vergde een open klimaat, waarin afwijkende gedachten werden gedoogd.
Nergens ter wereld was het opleidingsniveau zo hoog als in Nederland.
Stevin:
Ontwierp een functionele stad voor een handelseconomie. Iedereen woont ongeveer even dicht bij
een kerk of een markt. Stevin liet de mogelijkheid tot uitbreiding van de stad, het verlengen van
grachten, wegen en pleinen naar alle uithoeken van de stad.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iljakreeft. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50990 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen