Psychologie is de wetenschap die de geest en gedrag bestudeert. Bestaat ongeveer
een eeuw als zelfstandige discipline, tot dan onderdeel van filosofie.
Denkers
DENKERS/ GEDACHTES STROMINGEN
PSYCHOLOGEN
Plato Het rijk van ideeën meer echt is dan de wereld om Platonisme
427 v.Chr.-437 ons heen, en dat de ziel van de mens verbleef in Rationalisme
v.Chr. het rijk van ideeën voordat het in het lichaam Monisme
kwam. De ervaringen die we hebben dienen als
reminders van ideeën die we al in ons lichaam
hebben. Kennis uit ons vermogen om te redeneren
komt. De substantie van ideeën is echter dan de
fysieke wereld die we denken te ervaren. De geest
is actief en kennis komt van die activiteit. De geest
moet actief zijn om zijn aangeboren ideeën te
herkennen in de objecten in het alledaagse leven.
Aristoteles Psychologie: psyche & logos: het woord van de Empirisme
384 v.Chr.- 322 psyche = de lering/studeren van de psyche.
v.Chr. Psyche: de power van leven en de power van
voelen en weten; de basis van psychologie en
biologie. Tegenstrijd met descartes: maakte een
onderscheid tussen leven en weten
Twee ideeën in de filosofie: onderscheid tussen
hemel en aarde en er is een 'natuurlijke plek' waar
alle objecten naartoe strijden. Benadrukte de rol
van ervaring in het opdoen van kennis. Kennis
komt van ervaring.
Copernicus De zon is het middelpunt van het universum, niet
1473-1543 de aarde.
Francis Bacon Kennis is macht: als je weet hoe de wereld werkt, Empirisme
1561-1626 kan je die kennis tot je voordeel gebruiken.
Inductie: Volgens Bacon kan bepaalde kennis kan
alleen worden verkregen op de basis van
observaties. Observaties kunnen resulteren in
bepaalde kennis als we klaar zijn met de methode
van inductie. Zo zie je een patroon in de resultaten,
een generalisatie van de observaties die je hebt
gemaakt.
Galileo Galilei Jupiter heeft manen die erom heen draait. Zon is
1564 - 1642 het middelpunt. Belang van deze ontdekking: niet
alle hemellichamen draaien om de aarde wat de
lering van de kerk was en dat er meer planeten zijn
dat ze zeven eerder bekenden. Objecten zijn niet
bezield maar dood. Ze veranderen hun status
alleen door een bepaalde kracht. Frictie: hierdoor
stopt een bal stopt met rollen, als een bal in ruimte
wordt getrapt dat zal het voor altijd blijven
bewegen want daar is geen frictie/wrijving.
Johannes Kepler Zag het universum als een klok, een mechanisme Mechanisme
,1571-1630 waarin de onderdelen (planeten) bewegen onder
invloed van een kracht. Wil niet weten waarom
maar hoe.
Francesco Sizzi Zag de planeten als bezielde entiteiten die Mechanisme
1580-1663 +- verschillende ‘moods’ kunnen hebben. Kwam
achter jaarlijkse bewegingen in de planeten.
Thomas Hobbes De rol van soevereiniteit is om macht te gebruiken Mechanisme
1588-1679 om het volk te beschermen en het volk te forceren Empirisme
zich te gehoorzamen aan het sociaal contract om Realisme
oorlog te voorkomen. Mensen zijn gewoon Materialisme
materiaal dus ze gedragen zich op een
mechanische manier, hierdoor gedraagt het zich in
een deterministische manier. Ons vermorgen om
te rederenen is ook een mechanisch proces,
bepaald door de voorkeuren en aversies (appetites
en aversions) die mensen hebben. Twee mensen
kunnen dezelfde voorkeuren hebben waardoor ze
gaan strijden om het te verkrijgen, of de voorkeur
van de een is de aversie van de ander wat ook een
conflict kan veroorzaken. Er is geen vrije wil want
alle keuzes worden veroorzaakt door een bepaald
iets. Mensen zijn mechanische en berekenende
wezens in achtervolging van hun eigen interesses,
ten koste van anderen. Alle mensen zijn gelijkt, er
is geen specifiek privilege bij geboorte. Hij focust
op krachten die individueel en sociaal gedrag
bepalen. Zijn mechanische kijk op mensen zorgt
voor reductionisme omdat hij kijkt naar
onderliggende mechanische oorzaken. En alle
redeneringen zijn slechts berekeningen. Motieven
van menselijk gedrag: menselijk gedrag is
gedreven door twee motieven: genot en pijn;
associatiepsychologen zien de samenleving als
een som van induviduen, die gedragen zich allen
naar hun eigen interesses, gedreven door genot en
pijn, en hebben hiertoe het recht omdat ze een
schone lei hebben een dus geen aangeboren
verschillen.
René Descartes Visie op rationalisme: de natuur van het Rationalisme
1596-1650 universum; met name de materiële objecten die Mechanisme
iemand vindt in de wereld en het menselijk Dualisme
lichaam. Visie op mechanisme: hoe we kennis Scepticisme
kunnen bemachtigen; met name onbetwistbare
kennis. Visie op dualisme: de speciale plaats die
mensen hebben in de wereld; met name de
speciale natuur van de menselijke ziel.
Maakt een scherp onderscheid tussen materie
(lichaam) en denken (kennis). Het lichaam is een
hydrauliek systeem: het beweegt omdat het hart
vloeistof (bloed) door de tubes (aderen) pompt,
, waardoor het lichaam beweegt. Descartes noemde
een reflex ‘animal spirits’. Definieert de substantie
van de geest als ‘denken’. Emoties zijn deel van
hel lichaam maar niet deel van de menselijke
geest. Cognitie: bewuste vorm van denken en
waarnemen. Je moet weten hoe het werk, om
daaruit iets met die kennis te doen.
Ik denk, dus ik ben (cogito ergo sum): gebruikt hij
om de superioriteit van rationalisme over
scepticisme en empirisme te beargumenteren.
Cartesiaanse twijfel en het ‘Doubt-experiment’:
Een manier van zoeken naar zekerheid door
systematisch aan alles te twijfelen. Descartes
betwijfelt het bestaan van de wereld zoals wij
denken dat het is. Descartes lijkt skeptisch; hij
roept twijfels op maar komt tot de conclusie dat
elke twijfel een zekerheid brengt. Je weet dat je
twijfelt, wat betekent dat je weet wat je denkt, wat
weer betekent dat je weet dat je bestaat.
Ruimtelijke uitbreiding: de onderliggende
substantie van materie: alle atomen breiden uit in
ruimte, ze hebben volume. Alleen de dingen die
ruimtelijk uitgebreid zijn, kunnen worden
geanalyseerd en zijn dus onderwerpen voor de
wetenschap. En omdat ruimtelijke uitbreiding het
bepalende kenmerk van materie is, betekent dit dat
alleen dingen die uit materie bestaan kunnen
worden geanalyseerd en een onderwerp voor de
wetenschap kunnen zijn. Denken: de
onderliggende substantie van de geest. Mensen
hebben vrije wil waardoor ze ook keuze maken
zonder daartoe worden aangestuurd.
Deterministisch: causaal verband, zoals Galileo
stelde: een object veranderd alleen als er een
kracht op uit wordt geoefend. Interactionisme: de
ziel kan het lichaam beïnvloeden, en het lichaam
kan de ziel beïnvloeden door contact via de
pijnappelklier. Mechanische wetenschap van de
geest (bewustzijn) is niet mogelijk, omdat de geest
geen ruimtelijke uitbreiding heeft en dus niet kan
worden geanalyseerd.
John Locke Tabula rasa: de geest is een wit papier, een Empirisme
1632-1704 schone lei. De basis voor kennis komt van Dualisme
observaties en impressies. Sensaties: externe Mechanisme
objecten en reflecties: interne acties in de geest Liberalisme
die zijn waargenomen en gereflecteerd door
onszelf. Eenvoudige ideeën: alle kennis start met
impressie die simpele ideeën produceren
(sinaasappel is rond, oranje, sappig, zoet en zuur).
Complexe ideeën: ontstaan uit de eenvoudige
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fedratiggeler. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.