Samenvatting Minor Aanpak Mensenhandel
Introductie mensenhandel
Definitie mensenhandel: In Nederland verstaat men onder mensenhandel het werven, vervoeren,
overbrengen, opnemen of huisvesten van een persoon, met gebruik van dwang (in brede zin) en met
het doel die persoon uit te buiten. De (beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel.
Uitbuiting kan zich in de seksindustrie afspelen, bijvoorbeeld wanneer iemand onvrijwillig voor
iemand anders in de prostitutie werkt, maar ook in andere economische sectoren. Het gaat dan om
zulke slechte arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden, dat hierdoor mensenrechten in het geding
zijn. Ook strafbaar als mensenhandel is het met dwang werven, vervoeren etc. van een ander met als
doel organen uit het lichaam van die ander te verwijderen.
Samenvatting van de definitie mensenhandel:
Handeling: Middel: Doel (vorm):
- Werven - Dreiging - Prostitutie/andere vormen
- Vervoeren - Gebruik geweld seksuele uitbuiting
- Overbrengen - Andere vormen dwang - Arbeid of dienstverlening incl.
- Huisvesten - Ontvoering bedelarij
- Opnemen personen - Bedrog - Slavernij/praktijken
- Wisseling/overdracht - Misleiding - Strafbare activiteiten
van controle - Misbruik macht/kwetsbare positie - Verwijdering organen
Herman Bolhaar: is de nationaal rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen kinderen.
Waarom keuren we mensenhandel af:
Het gaat in tegen de UVRM (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens), een verklaring
die door bijna alle landen ter wereld is getekend. Behalve door Kosovo, Palestina, Taiwan en
Vaticaanstad.
En moderne slavernij is strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht
Mensenhandel VS mensensmokkel:
Mensenhandel Overeenkomsten Mensensmokkel
Nationaal of internationaal Winstgevend Grensoverschrijdend transsport
Gedwongen Mensen Vrijwillig
Misdrijf tegen individu Strafbaar Misdrijf tegen staat
Lange termijn investering Korte termijn investering
Top 5 grootste handel:
1. Fraude en vervalsen 4. Mensenhandel
2. Drugs 5. Illegale mijnbouw
3. Illegale houtkap
Mensenhandel in cijfers:
Waarom worden er veel verschillende soorten cijfers genoemd?
1. Top van de ijsberg: wat je niet ziet, kun je niet meten. Met andere woorden: wat zich buiten je
zicht afspeelt (criminaliteit / onderwereld) zal vele malen groter zijn dan wat je ziet.
2. De meeste organisaties hebben hun eigen redenen waarom ze cijfers publiceren. Het noemen
van grote aantallen en inspelen op emoties levert meer sponsoren op.
3. In de media worden cijfers en statistieken vaak verkeerd geïnterpreteerd. Voorbeeld van een
krantenkop: Nederland heeft de meeste slachtoffers van mensenhandel in Europa.
4. Cijfers zijn 'sexy'. Uit onderzoek is gebleken dat het noemen van cijfers in de kop van berichten
een grote aantrekkingskracht heeft.
Cijfers volgens Global Slavery Index:
40.3 miljoen slachtoffers mensenhandel. Waarvan 71% vrouw en 29% man.
Cijfers in Europa:
56% Seksuele uitbuiting
1
, 26% Arbeidsuitbuiting
18% Orgaanhandel, Gedwongen criminaliteit en Bedelen
Jaarlijks worden er zo’n 6250 slachtoffers geschat. 40% hiervan is in de leeftijd van 12-22 jaar.
Waarom is er weinig bekend over de omvang van mensenhandel:
Slachtoffers doen geen aangifte omdat zij of hun familie worden bedreigd.
Veel slachtoffers zijn illegaal en bang om opgepakt te worden
Veel slachtoffers komen uit corrupte landen en vertrouwen de politie niet
Mensenhandel is criminaliteit en speelt zich in het verborgene af.
Oorzaken mensenhandel:
Vraag: in rijke landen/steden naar prostitutie, organen en goedkope arbeidskrachten.
Kwetsbaarheid: door armoede, economische uitsluiting, gewapende conflicten, discriminatie en
sekse-ongelijkheid worden mensen kwetsbaar en prooi voor een mensenhandelaar.
Slecht functionerende of corrupte overheid: waardoor wetten niet worden nageleefd en
criminaliteit niet wordt aangepakt.
Geschiedenis van de slavernij:
Er waren verschillende vormen van slavernij:
Gevangenen (door oorlogen of scheepskapingen) of criminelen die als straf tot slaaf werden
gemaakt
Schuldslavernij, waarbij het eigen leven als borg voor de schuld gold. Als de schuld niet werd
afgelost, werden de toekomstige generaties automatisch ook slaaf
Religieuze slavernij, waarbij andersgelovigen als minderwaardig werden bestempeld en als slaaf
gehouden mochten worden
In Rotterdam staat het monument van de slavernij.
Abolitionisme: in de 17e tot de 19e eeuw ontstaat er, voornamelijk in Engeland, echt een beweging
die zich inzet voor het afschaffen van slavernij (abolitionisme). Bekende namen zijn in dit verband:
John Newton (schrijver van 'Amazing Grace'), Josiah Wedgwood (fabrikant van het bekende
serviesgoed) en William Wilberforce (Engels politicus).
Belangrijke schrijvers voor afschaffing van de Nederlandse slavernij zijn:
1. John Gabriel Stedman (1778)
2. Olaudah Equilano (1790)
3. Frederick Douglass (1846)
4. Harriet Beecher Stowe (1852) Negerhut van oom Tom
5. Eduard Douwes Dekker (1860) ook wel Max Havelaar – Multatuli
Als abolitionisten waren vooral Anna Bergendahl (oprichter van Dames-Comité ter Bevordering van
de Evangelieverkondiging en de Afschaffing der Slavernij in Suriname) en Groen van Prinsterer
(Nederlands politicus) bekend. Nederlanders kochten Afrikaanse slaven in ruil voor wapens en
buskruit.
Afschaffing van de slavernij – Chronologisch
1807 - Abolition of the Slave Trade Act, Onder invloed van de groter wordende groep
abolitionisten komt in 1807 de Engelse Abolition of the Slave Trade Act tot stand. Hiermee wordt
de handel in slaven verboden binnen de Engelse koloniën.
1814 – Koning Willem l verbiedt trans-Atlantische slavenhandel
1818 – Brits-Nederlands verdrag ter wering van de slavenhandel, In mei 1818 komen het
Verenigd Koninkrijk en Nederland overeen om slavenhandel aan te pakken door samen te
werken bij het berechten van handelsschepen die illegaal slaven vervoeren.
1833 - Slavery Abolition Act, Deze wet wordt in 1833 aangenomen in het Engelse parlement.
Bepaald wordt dat slaven onder de zes jaar vrij zijn, en alle andere slaven geleidelijk aan
2
, vrijkomen nadat hun gedwongen werk wordt omgezet in een soort verplichte 'stage'. De Engelse
overheid voorziet ook in een financiële compensatie voor slaafeigenaren.
1860 – Wet Regelement op het beleid der regering van Nederlands Indië
1863 – Emancipatiewet, vieren we op 1 juli met Keti Koti. Als een van de laatste landen in de
wereld schaft Nederland in 1863 de slavernij af voor Suriname en de Nederlandse Antillen. Als
overgangstermijn wordt gesteld dat slaven tussen de 15 en 60 jaar verplicht zijn om een
arbeidsovereenkomst af te sluiten voor de komende tien jaar. Slavenhouders krijgen een
compensatie van 100 tot 300 gulden per slaaf (omgerekend naar nu ca. 1050 - 3500 euro per
slaaf).
Nederland volgde pas later met de afschaffing van de slavernij omdat er nog oorlog was tussen
Engeland en Napoleon. Hierna was Nederland arm en moest weer rijk en zelfstandig worden om de
slavenhouders af te kopen en de slavernij af te schaffen.
Mensenrechten:
Rechten die je hebt, omdat je mens bent. Geldt voor iedereen. Geldt in alle landen die aangesloten
zijn bij de Verenigde Naties. Universele Verklaring van Rechten van de Mens (UVRM) omvat:
Iedereen wordt met gelijke rechten Slavernij is verboden.
geboren. Martelen is verboden.
Mensenrechten gelden overal en voor Recht op een eerlijk en openbare
iedereen. rechtszaak.
Recht op leven, vrijheid en veiligheid. Je bent onschuldig tot het tegendeel is
Vrijheid van meningsuiting en religie. bewezen.
Veel rechten waar mensen hebben, worden niet in alle landen nageleefd. Al hebben ze deze
verklaring ondertekent. Het is geen wet maar een optie.
Belangrijke Partijen op het gebied van mensenhandel:
Herman Bolhaar: Nationaal rapporteur mensenhandel, kinderporno en seksueel geweld.
Monitort overheidsbeleid en geeft hun advies.
CoMensha: Registreert aanmeldingen van slachtoffers, informeert de nationaal rapporteur over
cijfers en coördineert de eerste opvang en zorg voor slachtoffers.
Fier: Expertisecentrum in geweld en omgangsrelaties (verkrachting, verminking en
mishandeling). Zorgt voor opvang en valt onder de GGZ.
Fairwork: Trainingen voor gemeenteambtenaren op signaleren mensenhandel. Begeleiden
slachtoffers van arbeidsuitbuiting en maken bewustwordingscampagnes.
AVIM: Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel, houdt toezicht op naleving
van de Vreemdelingenwet en bestrijding van identiteitsfraude, mensensmokkel en
mensenhandel.
ICMPD: International Centre for Migration Policy Development, zorgt voor migratie (legaal en
illegaal) en asielprocedures. Gelokaliseerd in Wenen en heeft 15 lidstaten. Heeft 3 taken:
onderzoek, gesprekken over migratie en capaciteitsopbouw.
EWLEF: European Womens Lobby Europeen des Femmes, Feministische partij die op komt voor
mensenrechten. Vooral gelijkheid tussen mannen en vrouwen en rassen.
ECPM: is een politiek platform van Europese christelijke partijen met een grote focus op familie
en gezin. Zij pleiten voor afschaffing van prostitutie.
De overheid, hulpverlening, politiek en de Nationaal Rapporteur spelen een directe rol bij de aanpak
van mensenhandel.
Seksuele Uitbuiting
Wetboek van strafrecht artikel 273F: Als schuldig aan mensenhandel wordt met gevangenisstraf van
ten hoogste 12 jaren of geldboete van de 5e categorie gestraft:
3
