Opbouw glazuur/ dentine
De opbouw van glazuur
Glazuur= opgebouwd uit glazuurprisma’s= regelmatige, staafvormige structuren met een diameter v. ±4
μm, die zich uitstrekken v.a. de glazuur-dentinegrens tot aan het tandoppervlak.
• Deze staafjes liggen dicht opeengepakt, maar er is nog ruimte voor een interprismatische
substantie-> zowel de prisma’s als de interprismatische ruimten zijn gevuld met miljoenen zeer
kleine hydroxylapatietkristallen (Ca10(PO4)6(OH)2)= kristallieten genoemd.
Ondanks de overeenkomst in bouwstenen verschillen de prisma’s en de interprismatische substantie in
vele opzichten:
• De ordening v/d kristallieten& het gehalte aan water en organische bestanddelen is verschillend.
• Tezamen leidt dit ertoe dat de poreusheid v/d interprismatische materie groter is dan die v/d
prisma’s-> stoffen (ionen) die glazuur willen binnendringen hebben daarom de meeste kans dit te
doen tussen de prisma’s-> dus: diffusie v. ionen vindt vooral plaats via de interprismatische
substantie-> dit geldt ook voor zuren (gevormd in tandplaque) die het glazuur aanvallen.
Hydroxyapatiet (Ca10(PO4)6(OH)2)= (anorganisch) calciumfosfaatmineraal dat demineraliseert wanneer de
omgevings-pH lager wordt dan ±5,5 wanneer geen fluoride wordt gebruikt of 5,0 wanneer dagelijks
fluoride wordt gebruikt-> bij herstel omgevings-pH: opgelost calcium en fosfaat weer kunnen neerslaan op
de overgebleven minerale kristallen= remineralisatie (langzamer proces dan demineralisatie):
• Remineralisatie genoeg tijd: schade veroorzaakt tijden demineralisatie opheffen.
• Remineralisatie onvoldoende tijd: cariësproces doorgaan en een laesie ontwikkelen.
• Dentine is kwetsbaarder dan glazuur: door de structurele verschillen (poreuzer v. structuur en een
groter kristaloppervlak) en door verontreinigingen in het kristalrooster.
Glazuur Dentine
Grote kristallen Kleine kristallen: bij hoger pH sneller in oplossing
Ameloblasten= cellen die glazuur maken Odontoblasten= cellen die dentine maken
Anorganisch: door hydroxylapatiet Mineraalgehalte rond 50%
Oplossing zuurgraad pH 5,5 Oplossing zuurgraad ±pH 6,4
Type-I-collageen
Glazuur Dentine
Hydroxylapatiet 85% 45-47%
Eiwitten en lipiden 3% 30-33%
Water 12% 20-21%
De structuur van dentine
Tubuli= kanaaltjes met een diameter v. ±1 – 3 μm die gevuld zijn met de uitlopers v/d odontoblasten=
deze vormen het ‘behang’ v/d pulpakamer-> de tubuli hebben een S-vormige baan en nemen daarbij in
diameter toe v/d glazuur-dentinegrens tot aan de pulpakamer.
• Rond de tubuli ligt een schil v. peritubulair dentine= heeft een hogere mineraaldichtheid dan het
intertubulaire dentine en ontstaat door mineraalafzetting v.u. de tubuli-> kan op den duur leiden
tot het geheel geoblitereerd raken v. deze kanaaltjes.
, Het mineraalgehalte v. dentine ligt rond de 50% volume-%-> is aanmerkelijk lager dan de minerale fractie
v. glazuur-> een belangrijk 2e bestanddeel v. dentine is type-I-collageen= neemt ook ±50% v/h volume in.
• Het mineraal v. dentine is het hydroxylapatiet= is in dentine in veel kleinere kristallieten aanwezig
dan in glazuur-> waarschijnlijk is dit 1 v/d redenen dat dentine al bij een veel hogere pH, vergeleken
met glazuur, in oplossing gaat-> kritieke pH glazuur: ±5,5; voor dentine ±6,4.
Primaire dentine= aangelegd toen je een baby was; tand nog niet doorgekomen (↑beschreven).
Secundair dentine= wordt door de odontoblasten afgezet op de grens v. pulpakamer en dentine-> leidt tot
het geleidelijk kleiner worden v/d pulpakamer-> wordt je hele leven afgezet door dentinetubuli.
Tertiair/ reparatief dentine= afweermechanisme (door chemische/ mechanische prikkels)-> odontoblasten
worden gestimuleerd tot de vorming v. dentine-> belangrijk afweermechanisme v/h lichaam: hierdoor
wordt de afstand tussen het gevoelige pulpaweefsel en de ‘bedreiging’ (zoals cariës) groter.
Ø Secundair en tertiair ontstaan nadat de tand is doorgekomen!!
Doorbraakschema
Doorbraakvolgorde melkgebit: geen onderscheid boven-& onderkaak.
Doorbraakvolgorde permanente elementen: maxilla en mandibula verschillend!!
Meisjes tussen 6-12 jr. liggen 2,5 – 14 maanden voor bij het doorbreken v/d permanente elementen.
Centrale incisief= I1/ i1 à Laterale incisief= I2/ i2.
Cariës etiologie
Het proces van demineralisatie en remineralisatie
Demineralisatie= het onttrekken v. Ca+-ionen uit de tand-> glazuur lost op.
• Iets eten/ drinken; bacteriën in tandplaque suikers omzetten in zuren-> zuurproductie; pH in de
mond omlaaggaan-> door zuur; Ca2+-ionen uit de glazuurprisma’s oplossen/ uit het
glazuuroppervlak onttrekken= demineralisatie-> als het lang doorgaat en niet wordt gevolgd door
remineralisatie (=teruggaan v/d Ca2+-ionen in het glazuur-oppervlak); dan cariës ontstaan.
• Glazuur kan alleen functioneren bij een pH v. 5,5 of hoger-> pH onder de 5,5; glazuur oplossen.
• Beginnen bij het ‘uithollen’ v. hydroxylapatietkristallen.
Remineralisatie= het neerslaag v. Ca+-ionen in het glazuur.
• Na demineralisatie: Ca+-ionen blijven/ zitten in het speeksel-> zuurtegraad weer boven de kritieke
pH-waarde komen (bufferende werking speeksel); opgeloste glazuurbestanddelen/ ionen weer
neerslaan op de nog aanwezige apatietkristallieten-> hierdoor niet snel een gaatje krijgen; tand
hersteld als het ware weer.
• Remineralisatie genoeg tijd krijgen; schade veroorzaakt gedurende de demineralisatie opheffen.
• Remineralisatie remt het cariësproces af.
• Remineralisatie door voorraad mineralen in speeksel+ langzamer proces dan demineralisatie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sammiexj. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,95. Je zit daarna nergens aan vast.