VETTEN
Vetten zijn essentieel VS
Vetoplosbare vit.
Essentiële VZ
Definitie = overkoepelende term voor substanties die oplosbaar zijn in organische solventen maar
meestal niet in water
Olie = vloeibaar en vet = vast op kamertemperatuur
In voeding voornamelijk triglyceriden glycerol waar er 3 verschillende VZ veresterd zijn
9 kcal/g
VV en transvetten gezondheidsrisico
LIPIDENSOORTEN
Cholesterol
Essentiële VS die het lichaam gebruikt om cellen, hormonen, vit D en galzuren te maken
Fosfolipiden
Bouwstenen celmembranen
Fytosterolen
In celmembranen van planten
Vetoplosbare vitamines
A, D, E, K
Hormonen
Vetten zijn bouwstenen voor hormonen
Coenzyme Q10
Vetoplosbare, vitamine-achtige stof die in alle menselijk en dierlijke cellen voorkomt,
belangrijke rol in energieproductie van de cellen
Acylglycerolen = esters van glycerol met VZ
1 VZ = monoglyceride
2 VZ = diglyceride
3 VZ =triglyceride vooral in voeding (TG)
Triglyceriden meestal gemengde glyceriden
, Bv. C1 van glycerol veresterd met VV (zonder dubbele bindingen)
C2 van glycerol veresterd met onverzadigd vet (enkelvoudig 1 dubbele binding)
C3 van glycerol veresterd met onverzadigd vet (meervoudig meerdere dubbele bindingen)
STRUCTUUR VETZUUR
C,H,O -atomen
Onvertakte koolwaterstofketen met meestal even aantal C-atomen
Zie brutoformule PPT
INDELING VOLGENS KETENLENGTE
VZ met korte keten = C2-4 = KKT = ScFA
Komen beperkt voor in voeding (melkvet) bv. azijnzuur en boterzuur
Productie door fermentatie vdvz
Zorgen voor gezonde darmwand, positief effect op bloeddruk en immuunsysteem
VZ met midden lange keten = C6-12 = MKT = MCT
In kokosvet
Minder complexe vertering, opname en transport dan LKT
Dieetproducten op basis van MCT voor mensen met bepaalde zeldzame stofwisselingsziekte
of problemen met de verwerking van LKT
VZ met lange keten = C14 – 18 = LKT
Meeste VZ in onze voeding
VZ met ketenlengte van > 12
Effect op gezondheid wordt bepaald door graad van verzadiging en de plaats van de dubbele
binding (eerste dubbele binding)
VZ met zeer lange keten = C20-C22
INDELING VZ VOLGENS GRAAD VAN VERZADIGING
VV of SFA = verzadigd met waterstof geen dubbele binding
OVZ of UFA
enkelvoudig onverzadigde VZ (EOV of MUFA) 1 dubbele binding
meervoudig onverzadigde VZ (MOV of PUFA) meer dan 1 dubbele binding
NAAMGEVING
!!!! scheikundigen geven plaats van de dubbele binding door te tellen vanaf de carboxylgroep (COOH)
!!! voedingsdeskundigen beginnen te tellen van de methylgroep (CH3)
De termen omega 3,6,9 VZ zijn ingevoerd voor voedingsdeskundigen (1 e dubbele binding op plaats
3,6,9 vanaf methylgroep)
Cis en trans – isomerie bij OVZ
CIS = h-atomen aan zelfde richting knikstructuur
TRANS = h atomen tegenovergestelde richting
Lineaire structuur gedragen zich beetje als VVZ
Bv. oliezuur (EOV)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariedeclercq1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.