Dit is een samenvatting van het boek: psychologie een inleiding. Het is een samenvatting van de hoofdstukken 1 t/m 5 en hoofdstukken 8,9,10,12 en 13. Begrippen zijn blauw gekleurd en tussendoor zitten er plaatjes tussen.
Psychologie een inleiding samenvatting
H1: Geest, gedrag en psychologische wetenschappen
1.1 Wat is psychologie en wat is het niet?
3 soorten psychologen: experimenteel psychologen (onderzoekspsychologen), docenten
psychologie en toegepast psychologen
Specialisaties in de toegepaste psychologie:
- Arbeids- en organisatiepsychologen
- Sportpsychologen
- Schoolpsychologen
- Klinische psychologen/counselors aanpassen op sociaal en emotioneel gebied
- Forensisch psychologen
- Omgevingspsychologen interactie met milieu en omgeving verbeteren
- Gerontopsychologen ouderen helpen
Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd horoscopen/paranormale
6 vaardigheden van kritisch denken:
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal? anekdotische bewijsmateriaal
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias? emotionele bias en confirmation bias
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
1.2 Wat zijn de belangrijkste perspectieven van de psychologie?
1. Biologisch: oorzaken gedrag in zenuwstelsel, endocriene (hormoon) stelsel en genen
zoeken
- Neurowetenschap: mentale processen
- Evolutionaire psychologie: gedrag/mentaal proces door genetische aanpassingen
2. (Functionalisme, structuralisme, gestaltpsychologie) cognitieve: mentale processen
(leren, geheugen, perceptie)
3. Behavioristische: waarop wordt ons handelen gevormd door de consequenties ervan
4. Whole-person
- Psychodynamische perspectief: onbewuste motivatie en psychische stoornissen
- Humanistische perspectief: geestelijke gezondheid en menselijk potentieel
- Perspectief van karaktertrekken en temperament: persoonskenmerken en
individuele verschillen
5. Ontwikkelings: erfelijkheid en omgeving en voorspelbare veranderingen in
levensloop
6. Socioculturele: sociale interactie, sociaal leren en cultureel perspectief
- Sociale psychologie
- Crossculturele en multiculturele psychologie: verschillen tussen mensen van
verschillende culturen
,1.3 Hoe vergaren psychologen nieuwe kennis?
4 stappen van de wetenschappelijke methode:
1. Een hypothese ontwikkelen moet facificeerbaar zijn (juist/onjuist), variabele in
operationele definities
2. Objectieve data verzamelen
3. Resultaten analyseren
4. Resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
5 soorten psychologisch onderzoek:
1. Experimenteren
2. Correlatieonderzoek: relatie tussen 2 variabelen onderzoeken
- Negatieve correlatie: als de een groter wordt wordt de ander kleiner
- Positieve correlatie: als de een groter wordt wordt de andere ook groter
- Geen correlatie: de variabelen hebben geen relatie met elkaar
3. Surveys: lijst met vragen
4. Natuurlijke observaties
5. Gevalstudie: onderzoek van een enkel of zeer weinig objecten
Expectancy bias: als de waarnemer verwacht dat zijn vooroordeel de resultaten beïnvloeden
Ethische kwesties in een onderzoek:
- Geïnformeerde toestemming
- Misleiding
- Sociale media in onderzoek
- Dierstudies
H2: Biopsychologie, neurowetenschappen en de menselijke aard
2.1 Wat is het verband tussen genen en gedrag?
Door natuurlijke selectie bleven de sterkste organismen over survival of the fittest
Adaptieve kenmerken zijn ontstaan door aanpassing aan een specifieke omgeving
Gedrag is erfelijk maar wordt voor een groot deel bepaald door de omgeving
Chromosomen zijn reeks genen
DNA wikkelt zich om een eiwit histoon
2.2 Hoe is de interne communicatie van het lichaam geregeld?
Neuron: zenuwcel ontvangt en stuurt informatie naar andere cellen bundeling = zenuw
↪️Sensorische zenuwcellen (van receptoren naar CZ) , motorische zenuwcellen (naar CZ en
spieren/klieren) en schakelcellen (in hersenen/ruggenmerg, van ene zenuwcel naar andere)
Dendrieten naar het cellichaam (soma) toe en axon er vanaf
Synaps = microscopische opening tussen zenuwcellen
Neurotransmitter: brengt neurale berichter van ene naar andere kant van synaptische spleet
Gliacel: biedt structurele steun aan neuronen
Plasticiteit: het aanpassen of veranderen van het zenuwstelsel
Endocriene stelsel = hormonale systeem hypofyse reguleert dit
, Zenuwstelsel: alle zenuwcellen in het lichaam
- Centrale zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg (reflex)
- Perifere zenuwstelsel: verbindt CZ met rest van het lichaam
- Somatische zenuwstelsel: bestuurt vrijwillige bewegingen van de
skeletspieren
- Autonome zenuwstelsel: bestuurt zelfregulerende functies van interne
organen en klieren
- Sympathische zenuwstelsel: stimuleert processen (stress)
- Parasympatische zenuwstelsel: remt processen af (kalmeren)
2.3 Hoe produceren de hersenen gedrag en psychische processen?
Hersenstam: bepaalt het niveau van alertheid en bestuurt waarschuwingssysteem
- Medulla (oblongata): controleert ademhaling en hartslag
- Pons: reguleert hersenactiviteit tijdens slaap en dromen
- Formatio reticularis: betrokken bij slapen en waken
Thalamus: ligt boven op hersenstam alle boodschappen passeren/verlaten/bereiken die
Cerebellum: gecoördineerde bewegingen
Limbische systeem: emoties en herinneringen
- Hippocampus: langdurig geheugen
- Amygdala: herinneringen, emoties (vooral angst en agressie) en motivatie
- Hypothalamus: bloed in de gaten houden
Cerebrale cortex (hersenschors): verantwoordelijk voor hogere mentale processen, bedekt
cerebrum en is verbonden door corpus callosum
- Frontaalkwab: voor in hersenen, speelt rol bij beweging, denken en
persoonlijkheid
- Pariëtaalkwabben: boven in hersenen, tastzin en waarnemen ruimtelijke relaties
- Somatosensorische cortex: verwerkingsgebied en geeft informatie door
- Occipitaalkwabben: achterkant van hersenen,
- Visuele cortex: visuele informatie wordt verwerkt
- Temporaalkwab: onderkant hersenen, geluid + taal verwerken
- Associatiecortex: informatie combineren uit verschillen hersengebieden
Cerebrale dominantie: neiging elke
hersenhelft bepaalde functies te
domineren lateralisatie van de
hersenen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukvanderwal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
