Volledige samenvatting van het boek + Hoorcolleges. De aantekeningen van de hoorcolleges zijn gecombineerd met de leerstof uit het boek. Het is in 'normale' mensen taal geschreven zodat iedereen het kan begrijpen.
SUCCESS!
H1: Inleiding in het recht
1.1 Waarom is er recht?
Het recht
Zorgt voor vrede, veiligheid en gelijkheid in de SML
Weerspiegelt onze normen, waarden en idealen
Dient ertoe zo veel mogelijk conflicten te voorkomen en bestaande op te lossen
Soevereiniteit: je bepaalt je eigen regels van het land
1.2 Functies van het recht
Het recht dient ertoe zo veel mogelijk conflicten te voorkomen en bestaande conflicten op te
lossen. Dit zorgt voor vrede, veiligheid en gelijkheid in onze samenleving. Het recht heeft vier
belangrijke functies:
1. BV: je mag niet
stelen
2. BV: 2 of meer
kunnen het conflict
niet oplossen, een
derde partij
(rechter) lost het op.
3. = aanvullende
BV: je schrijft
samen een boek
maar hebt geen
afspraken over
auteursrechten: wet
zegt dat het
gezamenlijk is.
4. BV: Verkeersregels
Eigenrichting is verboden in de westerse cultuur: men mag niet voor eigen rechter spelen.
Trias Politica: Montesquieu: scheiding / deling der machten
Wetgevende macht: wetten maken
Besturende macht: voert de wetten uit
Rechtsprekende macht: rechters
Voor het toepassen van de wet moet je de wet gaat interpreteren:
1. Grammatcale interpretate
Wat staat er eigenlijk in de wet wat betekent dit woord?
2. Historische interpretate
Wat is de historische toelichtng wat wordt er bedoeld met een bepaalde zin?
3. Antciperende interpretate
De rechter kan voorlopen op een wet die nog niet ofcieel bekendgemaakt is. Het kan
voorkomen dat een rechter alvast een wet toepast, een rechter kan er dan voor
kiezen om een wet toe te passen die ofcieel nog niet van kracht is. Hij past m alleen
toe als het ten gunste is voor de burger gebeurd bijna niet omdat het zorgt voor
rechtsonzekerheid
, 4. Teleologische interpretate
o Kijken naar de bedoeling van de wetgever
o Lijkt op grammatcale interpretate
o Bijv. is een tongzoen verkrachtng in de wet van verkrachtng
o Onder verkrachtng wordt namelijk het binnendringen van een ander zijn lichaam
zonder toestemming.
5. Analogine toepassen
De rechter kan een wet verder uitbreiden zodra iemand tussen de wet door zijn zin
kan krijgen. De persoon probeert dan analogie toe te passen zo kunnen mensen de
wet niet ontduiken
6. Redeneervormen A-contrarino
Bijv. een bord waarop staat dat je niet je hond mag uitlaten. Persoon zegt dan goh ik
mag hier wel met mijn olifant of lama komen De rechter moet kiezen wanneer hij
de wet breed mag interpreteren en wanneer niet.
1.3 Waar vinden we recht?
Er zijn 4 rechtsbronnen: wet, jurisprudentie, verdrag en gewoonterecht
1. De wet (gescheven)
= geschreven rechtsregel, een codificatie(=het maken van een wetboek) van regels
Nationale wetten: gemaakt door de regering (koning en ministers) en de staten-
generaal (1e en 2e kamer)
Regering + staten generaal = formele wetgever
Wetten in formele zin: opgesteld door formele wetgever
Wetten in materiële zin: opgesteld door formele wetgever of lagere wetgevers
(provincie/gemeente) AlgemeenVerbindendeVoorschriften’s (AVV’s): deze hebben
belang voor allerlei burgers
wetten kunnen in een formele- en materiële zin tegelijk zijn: Bv grondwet is beide omdat
hij is vastgesteld door de wetgever + het geldt voor alle Nederlanders.
wetten die formeel zijn maar niet materieel komen niet vaak voor: Bv. toestemmingswet
voor huwelijk koningshuis.
wetten die materieel zijn maar niet formeel komen vaker voor: Bv. gemeentelijke
vordering
2. De jurisprudentie (of rechtersrecht) (ongeschreven)
= een rechtsbron die niet in de wet is terug te vinden en behoort tot de ongeschreven
rechtsbronnen. Een rechter gaat na wat rechters eerder in eenzelfde soort zaak besloten
hebben. Het vormt een aanknopingspunt voor de rechtspraak in latere, soortgelijke gevallen.
3 onafhankelijke rechters
aanvullende werking op de wet
De rechtsgang:
1. 1e aanleg: Rechtbank (1rechter)
2. In hoger beroep: Gerechtshof
3. In cassatie: Hoge raad
nog steeds niet uit? laatste optie is Europees Hof van Justitie
3. Het verdrag (conventie of traktaat)
, = een schriftelijke overeenkomst/afspraak gesloten door staten en/of volkenrechtelijke
organisaties (bijv. Verenigde Naties), wanneer zij een internationale samenwerking aangaan
dan leggen zij dat vast in een verdrag.
Soort contract
Belangrijk onderdeel internationaal recht + het hoogste recht wat er bestaat
Inhoud van verdragen:
Staten kunnen hun rechten en plichten over en weer vastleggen (bv UNESCO-
verdrag).
Staten kunnen rechten opnemen die gaan over hun burgers (bv verdrag over
kinderarbeid verbieden).
Verdragen kunnen internationale organisaties en tribunalen (=tijdelijke of
permmanente internationale gerechtshoven) oproepen (bv VN).
Verdragen kunnen op twee manieren in het nationale recht van een land doorwerken:
1. Transformatiesysteem houdt in dat de regels uit een verdrag pas geldig zijn, nadat het
land deze heeft omgezet en in zijn eigen wetten heeft opgenomen.
2. In andere landen zijn de regels uit het verdrag direct toepasbaar, dit heet het
incorporatiesysteem (heeft Nederland). Het gewoonterecht zijn ongeschreven regels die
niet zijn opgenomen in de wet, maar deze kunnen wel door de rechter meegenomen worden
bij een beslissing.
Internationale wetgeving
Ieder land heeft zijn eigen wetgeving
De wet is sterk gebonden aan een specifiek grondgebied van een land
Ieder land is soeverein op zijn eigen grondgebied NL mag alleen regels maken voor
NL
Soevereiniteit
ieder land heeft zijn eigen reichten
Verdragen:
hier spreken landen af dat ze samenwerken, kunnen verplichtingen in voorkomen.
Voorbeeld: het vrede verdrag
Verklaringen
Veel lichtere aard dan verdragen. Bv een verklaring dat een bepaalde CO2 willen
verminderen
Internatonale Gerechtshof om oorlogsmisdadigers te berechten, zelfs tijdens oorlog
mag je geen mensen martelen of vermoorden. Verenigde States en een paar andere landen
doen hier niet aan mee alléén de Verenigde Naties (hoogste instantie, orgaan) mag
geweld gebruiken in internatonale conficten.
EU
op basis van verdrag
primair gemeenschapsrecht: verdragen (het hoogste, duurt 10 jaar om te maken)
secundair gemeenschapsrecht: verordening, richtlijn
Verordening (op 1 na hoogste recht): alle lidstaten moeten op dezelfde (manier) regels
implementeren
Richtlijnen: op hun eigen manier een regel te implementeren.
Rangorde van belangrijkheid
1. Internationaal recht verdragen
2. Binnen Europese Unie verordeningen, richtlijnen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentjeHVA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
