Het ademhalingsstelsel is verantwoordelijk voor de uitwisseling van gassen (zoals zuurstof en
koolstofdioxide) tussen de longen en de buitenlucht. Mensen hebben twee longen.
- De rechterlong: deze bestaat uit drie kwabben;
- De linkerlong: deze long is iets kleiner dan de rechterlong door de ligging van her hart en
bestaat uit twee kwabben
Het ademhalingsstelsel wordt ook wel tractus respiratorius genoemd.
Het ademhalingsstelsel kan worden onderverdeeld in de bovenste en de onderste luchtwegen.
Het maken van deze onderverdeling is belangrijk. Omdat de onderdelen verschillende functies
hebben. De grens tussen de bovenste luchtwegen en de onderste luchtwegen wordt gevormd
door de stembanden.
Bovenste luchtwegen
Tot de bovenste luchtwegen behoren de volgende structuren:
- Neusholte
- Mondholte
- Farynx (keelholte)
- Larynx (strottenhoofd)
Onderste luchtwegen
Tot de onderste luchtwegen behoren de volgende structuren:
- Trachea (luchtpijp)
- Hoofdbronchi
- Bronchi en bronchioli
- Alveoli (longblaasjes)
De bovenste luchtwegen
De bovenste luchtwegen vormen de verbinding tussen de buitenwereld en de onderste
luchtwegen. Ook zorgen de bovenste luchtwegen voor optimalisatie van de ingeademde lucht
door:
- Opwarming
- Bevochtiging
- Zuivering (afweer tegen stof en vuil)
Het optimaliseren van de ingeademde lucht is vooral belangrijk voor de onderste luchtwegen.
Deze worden zo beschermd tegen afkoeling en uitdroging.
Andere functies van de bovenste luchtwegen zijn:
- Slikken
- Vormen van de stem
Om deze taken te kunnen uitvoeren, zijn de bovenste luchtwegen voorzien van speciaal epitheel
(laag van dekcellen) met cilia (trilhaartjes), slijmbekercellen en afweercellen (o.a. lymfoïde cellen
en macrofagen).
Anatomie neusholte
De neusholte (nasofarynx) is een diepe, met lucht gevulde ruimte. De neusholte ligt boven het
harde gehemelte (palatum durum) en loopt door tot achter de oogkassen. De bovenwand en
zijwanden van de neusholte bestaan uit schedelbeenderen. In deze aangrenzende
sleutelbeenderen liggen verbindingen tussen de neusholte en de sinus paranasales
(neusbijholten). De bovenwand van de neusholte bevat het reukepitheel en wordt gevormd door
het os sfenoïdale (weggenbeen) en het os etmoidale (zeefbeen). Door het zeefbeen lopen vezels
van de reukzenuw (nervus olfactorius), die sensoren bevatten voor geurprikkels. De achterzijde
van de neusholte staat in verbinding met de keelholte (farnyx).
,Het neustussenschot verdeelt de neus in twee helften. Het voorste deel van het neustussenschot
bestaat uit elastisch kraakbeen en het achterste deel uit bot. In de neusholte zijn aan beide zijden
drie dunne botplaten aanwezig: de neusschelpen (conchae). De conchae creëren neusgangen,
waarvan de onderste het grootst is en daardoor het wijdst. Tijdens ademhaling door de neus
stroomt de meeste lucht dan ook langs de onderste neusschelpen. De functie van de conchae is
het zorgen voor oppervlaktevergroting waardoor de lucht beter wordt verwarmd en stofdeeltjes
worden weggevangen. Tevens zorgen de conchae voor turbulentie van de lucht waardoor
geurstoffen bij de sensoren van de reukzenuw terechtkomen.
De neusholte wordt bekleed door een slijmvlies van trilhaarepitheel. Dit slijmvlies is slechts één
cellaag dik en bevat veel slijmcellen en sereuze (vocht-afscheidende) klieren. Onder het
slijmvlies ligt een erg dicht netwerk van capillairen (haarvaten)
Functie neusholte
De neusholte is het eerste deel van het ademhalingsstelsel waar ingeademde lucht binnenkomt.
Lucht die binnenkomt wordt in de neusholte:
- Gefilterd
- Verwarmd
- Bevochtigd
Deze functies worden beschouwd als ‘klimatiserende’ functies van de bovenste
luchtwegen. Verlies van deze functies kan leiden tot te droge luchtwegen. Hierdoor
kan irritatie ontstaan en is er een grotere kans op infecties. Een vierde belangrijke
functie van de neus is het reukvermogen. Hierdoor kan men bijvoorbeeld beoordelen
of iets eetbaar dan wel bedorven is.
Verwarming
In de neusschelpen wordt de lucht verwarmd of juist gekoeld, tot de tempratuur van
de lucht slechts ongeveer één graad verschilt van de lichaamstempratuur. De longen behouden
hierdoor een constante tempratuur. Te koude of juist te warme lucht is schadelijk voor de alveoli.
Filtering
De cilia (trilhaartjes) in de epitheellaag zuiveren de ingeademde lucht van stofdeeltjes. Deze
deeltjes worden opgevangen door het slijm. De filterfunctie van de neus voorkomt dat deeltjes die
groter zijn dan 6 micrometer in de longen terechtkomen. In een stoffige omgeving wordt het
neusepitheel geprikkeld om extra slijm te produceren. Het slijm wordt door de trilharen naar de
neus-keelholte vervoerd, waar het vervolgens kan worden doorgeslikt. In de maag worden vuil en
ziektekiemen uiteindelijk voor maagzuur onschadelijk gemaakt. Twee derde deel van het slijm
wordt via de maag verwijderd. Het overige slijm wordt geëlimineerd door snuiten, niezen,
ophoesten, uitspugen en neuspeuteren.
Bevochtiging
Door de grootte en vorm van de neusschelpen komt een groot slijmvliesoppervlak intensief in
aanraking met ingeademde lucht, waardoor de lucht wordt bevochtigd. Goede gaswisseling
tussen de longen en het bloed kan alleen in een voldoende vochtig milieu plaatsvinden.
Bevochtiging van de ingeademde lucht vindt ook plaats door verdamping van traanvocht dat via
de traanbuizen naar de onderste neusgang wordt afgevoerd.
, Mondholte
De mondholte maakt onderdeel uit van zowel het ademhalingsstelsel als het
spijsverteringsstelsel. De mondholte begint bij de lippen en eindigt bij de overgang naar de
keelholte (farynx). De mondholte wordt aan de bovenzijde begrensd door het gehemelte. Het
gehemelte bestaat uit de voorzijde uit een benig deel (palatum durum) en aan de achterzijde uit
een zacht deel (palatum molle). De wangen vormen de zijwanden van de mond. De onderkant
van de mondholte wordt begrend door de mondbodem en de tong. De tong is een dikke spier die
voor twee derde deel in de mondholte ligt, het achterste deel (1/3 deel van de tong) ligt in de
fayrnx (keelholte). In de mondholte liggem de onder- en bovenkaak met de tanden en kiezen. De
mondholte is aan de binnenzijde bedekt met niet-verhoornend plaveiselepitheel.
De belangrijkste functies van de mondholte zijn:
• Bijdrage aan de spijsvertering: het verplaatsen en vermalen van voedsel en het
mengen van voedsel met speeksel.
• Stemvorming: het vormen van verschillende klanken door de mond en de tong van vorm
te veranderen.
• Ademhaling: het ademhalen door de mond bij grote inspanning. Bij grote inspanning is
veel zuurstof nodig. De neus kan deze extra zuurstof/ lucht niet leveren, omdat de
weerstand door de neusgangen te groot is. Op dat moment schakelt met over op
mondademhaling, om de neus te ontlasten en toch genoeg zuurstof binnen te krijgen. Op
deze manier wordt de lucht echter minder verwarmd, bevochtigd en gereinigd.
De farnyx
De keelholte sluit aan op de mondholte en is net als de mondholte zowel onderdeel van het
ademhalingsstelsel als van het spijsverteringsstelsel. Het slijmvlies van de farynx bestaat uit niet-
verhoornend plaveiselepitheel. De mondholte en de neusholte hebben een open verbinding met
de farynx. Aan de onderzijde sluit de farynx aan op het strottenhoofd (larynx).
De keelholte biedt doorgang aan zowel lucht als voedsel:
• Lucht gaat via de neus of mond richting de trachea die zich aan de ventrale zijde bevindt.
• Voedsel gaat via de mondholte en de keelholte richting de oesophagus. De oesophagus
bevindt zich achter de trachea.
De farynx is op te delen in drie delen:
• Nasofarynx: het deel vlak achter de neusholte
• Orofarynx: het deel dat direct aansluit op de mondholte
• Hypofarynx: het onderste deel. De hypofarynx sluit direct aan
op het strottenhoofd en wordt daarom ook wel laryngofarynx
genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jennaackermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.